De Nehru-Gandhi dynastie (2)

De Nehru-Gandhi dynastie kent in de hedendaagse moderne wereld geen precedent. Voor zover bekend in de moderne geschiedenis heeft nergens ter wereld één enkele familie het politieke landschap in een land zo lang en diepgaand beïnvloed. In drie delen wordt het verhaal over de Nehru-Gandhi dynastie u gebracht. Vandaag het tweede deel.

Indira Priyadarshini Gandhi
Na de dood van Nehru en van zijn opvolger Lal Bahadur Shastri op 10 januari 1966, moest wederom een opvolger/premier worden gekozen. Er waren veel gegadigden voor die positie, onder wie, Morarji Desai. Maar hij was niet de favoriet van de partijbonzen, die toen bewust op zoek gingen naar iemand die zwak, plooibaar en controleerbaar, kortom een ‘kathputli’ (=marionet) moest zijn. Zij kwamen overeen Indira Gandhi, toentertijd minister van Informatie en Omroepwezen, te kiezen; zij was de enige persoon die Morarji Desai kon verslaan bij de keuze van het presidentschap van de Congrespartij. Volgens Tariq Ali, hadden zij met de keuze van Indira, zonder dat zij dat beseften, hun eigen doodvonnis als politici ondertekend, want binnen een jaar waren zij uit het gezichtsveld verdwenen.

Indira Priyadarshini Nehru, gehuwd met Feroze Gandhi kreeg haar politieke scholing al op zeer jonge leeftijd van haar grootvader, Motilal en haar vader, Jawaharlal. Vanuit de gevangenissen waar Jawaharlal vele jaren doorbracht, schreef hij honderden brieven naar zijn tienjarige dochter, waarin hij haar informeerde over een enorme scala aan onderwerpen, die ook aan de orde komen in zijn publicaties The Discovery of India en Glimpses of World History. De brieven tussen Jawaharlal en Indira zijn in 2004 verschenen in het boek “Two Alone ,Two Together”. Indira was vanaf haar jeugd lid van de Congrespartij, zij had zelfs de leiding van bepaalde afdelingen binnen de partij, maar haar vader verbood, dat zij tot partijpresident werd gemaakt of een ministerspost kreeg. “Not while I am Prime Minister,” pleegde hij te zeggen.

Door het vroege overlijden van haar moeder, Kamala in 1936, was Indira gedurende het premierschap van haar vader (1947 – 1964) de “acting first lady” van India. Wie haar huis in Nieuw Delhi bezoekt (thans het Indira Gandhi Memorial Museum) aan de Safdarjung Road, ziet talrijke foto’s, waarop Indira staat afgebeeld met bijna alle groten der aarde uit de twintigste eeuw zoals; Charles Lindbergh, Stalin, Chou En-Lai, Chroetsjov, Ho Chi Minh, Malraux, de Gaulle, Tito, Churchill, Eisenhower, Nasser, Ben Bella, Sukarno en John Kennedy.
Indira Gandhi, geboren op 19 november 1917 in Allahabad was de 3e (1966 – 1977) en 5e (1980-1984) premier van India. Onder haar bewind vond in de jaren zeventig een gedwongen sterilisatieprogramma plaats om zodoende de bevolkingsgroei te remmen. Het leger werd naar de dorpen gestuurd waar zowel mannen als vrouwen werden gesteriliseerd. In totaal zijn er onder dit zogenaamde “Population Emergency Policy” circa 8,3 miljoen Indiërs gesteriliseerd waarbij 5.000 vrouwen stierven.

Succesvol was Indira toen India, Oost-Pakistan steunde in zijn afscheidingsoorlog van West-Pakistan. In maart 1971 werd het leger van West- Pakistan verslagen en werd de nieuwe staat Bangladesh gesticht. Maar dit succes heeft Indira niet veel geholpen, want langzaamaan verloor zij steeds meer steun mede vanwege het zeer impopulaire sterilisatieprogramma. Zij riep de noodtoestand, de zogenaamde “Emergency” uit op 26 juni 1975, de onrust en instabiliteit waren zo groot dat zij volgens haar eigen woorden democracy to a grinding halt moest brengen. Begin 1977 schreef Indira algemene verkiezingen uit die zij verloor. Op 21 maart 1977 werd de noodtoestand officieel beëindigd.

Tragedie
Voor het eerst na de onafhankelijkheid kreeg India een premier, de heer Morarji Ranchhodi Desai (1896-1995) die niet uit de gelederen kwam van de Congrespartij. Hij was de 4e premier van India. In 1980 won de Congrespartij de verkiezingen en werd Indira weer premier. In haar persoonlijk leven voltrok zich de diepe tragedie dat haar jongste zoon Sanjay (1948 – 1980) op 23 juni 1980 met zijn vliegtuig neerstortte bij het Safdarjung vliegveld in New Delhi. Sanjay was de vertrouweling en adviseur van zijn moeder en alom was de verwachting dat hij zijn moeder zou opvolgen als president van de partij. Hij had een cruciale rol gespeeld in het gehate sterilisatie programma.
Na de dood van Sanjay, gaf op haar verzoek, haar oudste zoon Rajiv zijn baan als piloot op om haar bij te staan in de vele werkzaamheden en taken die zij moest uitvoeren.

In 1984 begon het leger op bevel van Indira met de zogenaamde operatie Blue Star, die bedoeld was om de Gouden Tempel in Amritsar te ontdoen van een groep Sikhs die zich daar hadden verschanst onder leiding van ene Bhindranwale. Bij de verovering van de tempel vielen ruim 5.000 doden onder wie Bhindranwale zelf. In een reactie op deze bittere strijd werd Indira op 31 oktober 1984 door twee van haar eigen Sikh lijfwachten, Satwant Singh en Beant Singh, op klaarlichte dag in de tuin van haar woning in New Delhi doodgeschoten.

Een zeer bekende uitspraak van Indira Gandhi, universeel en geldend voor alle tijden is: There are two kinds of people, those who do the work and those who take the credit. Try to be in the first group, there is less competition there.

Rajiv Ratna Gandhi (1944 – 1991)
Rajiv werd op 20 augustus 1944 geboren in Bombay (tegenwoordig Mumbai) gedurende een tijd dat zijn ouders de Britse gevangenissen in en uit gingen. Hoewel hij opgroeide in een prominente politieke familie had hij niet veel interesse voor de politiek noch had hij enige politieke ambities. Hij volgde een technisch opleiding in Engeland. Bij terugkeer trad hij als piloot in dienst van Indian Airlines. Tijdens zijn studiejaren in Londen trouwde hij met de Italiaanse Antonia Albina Maino, die in India door het leven gaat als Sonia Gandhi.
Na de dood van zijn broer Sanjay verliet hij zijn baan bij Indian Airways om zijn moeder bij te staan. Enkele uren na de moord op haar werd hij op voordracht van de partijbonzen benoemd tot president van de Congrespartij en premier van India. Hij was de zesde tevens jongste premier van het land.

Zijn premierschap liep van 31 oktober 1984 tot 2 december 1989. Intern legde hij sterk de nadruk op de modernisering van de telecommunicatie industrie, het onderwijs, wetenschap en technologie. Vanwege zijn liefde voor alles wat met technologie te maken had, werd hij ook Mr. Computerji genoemd.
In november 1988 zond premier Rajiv Gandhi de Indiase luchtmacht naar de Maldiven om een couppoging te helpen onderdrukken. De coup werd geleid door een Maldivische zakenman die geholpen werd door een groep van circa 80 huurlingen van de militante Tamil groep PLOTE. De interventie was succesvol, maar vergrootte de haat van de militante Tamils voor Rajiv Gandhi.

Sri Lanka
Op verzoek van de toenmalige Sri Lankese president, J.R. Jayawardene, stuurde Rajiv in 1987 een ‘Indian Peace Keeping Force’( IPKF) naar Sri Lanka waarvan de intentie was een “peacekeeping” rol in het conflict tussen het Sri Lankese leger en de militante Tamil nationalisten verenigd in de zogenaamde LTTE ( Liberation Tigers of Tamil Eelam).
Maar na enkele maanden raakte de IPKF verwikkeld in zware gevechten met de LTTE, die India nota bene zelf had bewapend en getraind. Het uiteindelijke resultaat van deze bittere oorlog voor India was het verlies van ruim 1.200 Indiase jawans (=militairen).

Rajiv die in 1984 de verkiezingen in een landslide had gewonnen ( 411 van de 552 Lokh Saba zetels) kon dit succes in 1989 niet herhalen. Debet hieraan waren de corruptieschandalen en de binnenlandse oorlog in Sri Lanka waar India bij betrokken was geraakt.
De Verenigde Oppositie slaagde erin hem het premierschap te ontzeggen, de nieuwe premier werd Vishwanath Pratap Singh van 1989 – 1991, die werd opgevolgd door Chandra Sekhar, 1990 – 1991, waarna nieuwe verkiezingen werden uitgeschreven.
Het was tijdens de campagne bij deze verkiezingen dat Rajiv Gandhi op 21 mei 1991 in het dorp Sriperumbudur niet ver van Chennai in de staat Tamil Nadu werd vermoord. De moord werd uitgevoerd door een vrouwelijk lid van Liberation Tigers of Tamil Eelam.

Net als in 1984 won de Congrespartij in 1991 mede dankzij de sympathie, nu ontstaan door de moord op Rajiv Gandhi, de verkiezingen. De Congrespartij kwam weer aan de macht met als premier P.V. Narasimha Rao die de functie bekleedde van 1991 – 1996. Een geliefde uitspraak van Narasimha Rao, die beschouwd wordt als één van de beste premiers van India was, dat politici altijd moeten onthouden dat “land en natie altijd groter zijn dan het politieke systeem”.


Rudie Alihusain