De Nehru-Gandhi dynastie (1)

De Nehru – Gandhi dynastie kent in de hedendaagse moderne wereld geen precedent. Voor zover bekend in de moderne geschiedenis heeft nergens ter wereld één enkele familie het politieke landschap in een land zo lang en diepgaand beïnvloed. In drie delen wordt het verhaal over de Nehru-Gandhi dynastie u gebracht. Vandaag het eerste deel.

Vanaf de onafhankelijkheid van India in 1947 tot vandaag is de fakkel van hand tot hand gegaan; van Jawaharlal Nehru via zijn dochter Indira naar Sanjay, Rajiv, Sonia, en straks misschien naar Rahul. Volgens de schrijver, Tariq Ali en velen met hem, heeft deze bijzondere familie in hoge mate zowel de parameters als de retoriek van India’s politieke ontwikkeling gedefinieerd.

Notabene: Mahatma Gandhi was niet gerelateerd aan de familie Nehru. De achternaam Gandhi komt van Feroze Jehangir Gandhi (1912 – 1960) die in 1942 trouwde met Indira Priyadarshini Nehru (dochter van Jawaharlal Nehru); na haar huwelijk met Feroze veranderde Indira Nehru haar naam in Indira Gandhi.

Prayag
De op één na oudste stad van India, Prayag, dateert van 600 AD. De belangrijkheid van Prayag ligt in haar ligging i.e. aan de samenvloeiing van de twee heilige rivieren, de Ganges en de Jamuna (Ganga - Jumna), terwijl de oude folkloristische legende een derde rivier, de Saraswati, eraan toevoegde, die eigenlijk alleen in de verbeelding bestaat.

Omstreeks de zevende eeuw maakte Keizer Harsha Vardhana ( 590 – 647 AD) Prayag tot één van zijn hoofdsteden waar de Patal Puri tempel een belangrijk centrum was voor erediensten.
Echter, zoals vele steden uit de oudheid, verviel Prayag in de loop van vele eeuwen tot een ruïne. De Mogol Keizer Jalaluddin Muhammad Akbar (1542 – 1605) had de samenvloeiing van de Ganga – Jumna een keer bezocht en besloot daar een nieuwe stad te bouwen die hij de naam Allahabad (letterlijk de ‘stad van God’) gaf.

Kashmiri Brahmaan
De familie Nehru stamt af van Kashmiri Brahmanen die beschouwd worden als ‘ the highest of high caste Hindus’. Nehru is niet de oorspronkelijke naam van de familie, de voorvader van de familie droeg de naam Raj Kaul. In 1716 kwam deze Raj Kaul onder de patronage van de al tanende macht van de Mogol Keizer Muhammad Shah Farrukhsiar (1685 – 1719), die hem uitnodigde naar Delhi te verhuizen.

Raj Kaul kreeg een stuk land en huis grenzend aan een kanaal. Het Urdu woord voor kanaal is ‘nehar’. Zo werden de Kauls bekend onder de naam ‘neharis’ (zij die bij het kanaal wonen). Naar alle waarschijnlijkheid voelden de Kauls dat het min of meer passend was om hun naam te veranderen in Kaul-Nehari, later Kaul-Nehru tot uiteindelijk Kaul compleet werd gedropt en bleef alleen Nehru staan. Deze uitwissing of weglating had niets te maken met enige verloochening van het verleden. De Nehru’s hebben nimmer hun Kashmiri verleden vergeten, voor hen en eigenlijk voor alle inwoners van dat deel van India, is Kashmir de hemel op aarde met het adembenemende landschap van de Himalayas, het Dal meer, de beste cuisine en de mooiste vrouwen.

Anand Bhavan
In 1900 kocht Motilal Nehru (1861- 1931), de grondlegger van de Nehru- Gandhi dynastie en vader van Jawaharlal Nehru, een residentie met allures van een paleis aan de Church Road # 1 in Allahabad. Na een volledige restauratie kreeg het huis de naam Anand Bhavan (= Huis van Geluk). In dit huis staat in feite de wieg van de Indiase Vrijheidsstrijd. Toen Motilal’ s zoon, Jawaharlal, een steeds belangrijkere rol ging spelen in die Vrijheidsstrijd werd Anand Bhavan het centrum van de Indiase Onafhankelijkheidsbeweging en informeel het hoofdkantoor van de All India Congress Committee, waaruit de Indian National Congress, meer bekend als Congress of in het Nederlands de Congrespartij is voortgekomen.
In 1930 schonk Motilal het huis aan de Indian National Congress en kreeg het huis de naam Swaraj Bhavan (Huis van Vrijheid).

Jawaharlal Nehru (1889 – 1964)
Jawaharlal (zijn naam betekent precious stone ) werd geboren op 14 november 1889 in Allahabad, een stad in het zuiden van de deelstaat Uttar Pradesh. Hij was de zoon uit het tweede huwelijk van Motilal Nehru met een meisje uit Lahore genaamd Swaruprani. Op 15-jarige leeftijd vertrok hij naar Engeland waar hij eerst natuurwetenschappen en later rechten in Cambridge en Londen studeerde. Reeds in Engeland was de jonge Jawaharlal politiek zeer actief, bij terugkeer in India in 1916 werd hij lid van de Congrespartij.

In 1929 volgde Jawaharlal zijn vader op als president van de Indian National Congress, die in 1885 was opgericht door de Engelsman Allan Hume. Motilal zelf was tweemaal president van de partij, van 1919 - 1920 en van 1928 – 1929. Het presidentschap van de Congrespartij was haast vanzelfsprekend, want Jawaharlal behoorde tesamen met zijn vader Motilal, zijn moeder Swaruprani en zijn vrouw Kamala tot de leden van het eerste uur van de partij.
Als president van de grootste politieke organisatie in India werd Jawaharlal Nehru bij de onafhankelijkheid de eerste premier van het land. Op 15 augustus 1947 hield hij vanuit de verdedigingswallen van Lal Qila (Red Fort) zijn inaugurele toespraak waarvan de volgende zinnen, niet alleen in India maar ook in andere delen van Azië en Afrika, een diepe weerklank hadden:

At the stroke of the midnight hour, when the world sleeps, India will awake to life and freedom. A moment comes, which comes very rarely in history, when we step out from the old to the new, when an age ends, and when the soul of a nation, long suppressed, finds utterance. It is fitting that at this solemn moment we take the pledge of dedication to the service of India and her people and to the still larger cause of humanity.

Kashmir-oorlog
Tegenslagen en teleurstellingen zijn Jawaharlal Nehru tijdens zijn ambtsperiode niet bespaard gebleven. De nasleep van de Partition (opdeling ) van de British Raj (het Britse Rijk) op het Aziatische sub-continent in een Indiaas en een Pakistaans deel, die gepaard ging met een migratie van tussen de 10 en 12 miljoen mensen over en weer, resulteerde volgens schattingen in de dood van 200.000 tot 1 miljoen mensen met name in de Punjab, Kashmir en Bengal. Op deze geweldsgolven volgde in 1947 – 1948 de Eerste Kashmir-oorlog met Pakistan toen de prinselijke staat Jammu & Kashmir zich bij India aansloot na provocaties van Pakistan.

Een dieptepunt voor Nehru was ook de oorlog met China in 1962, de zogenaamde Sino- India oorlog. Hij had niet verwacht dat de Chinezen India zouden binnenvallen. Nehru had echt gedacht dat zijn beleid van Hindi Chini Bhai Bhai (India China zijn als broers) een oorlog tussen de twee giganten zou voorkomen. De spanningen waren volgens hem beheersbaar, maar aan het reeds lang bestaande conflict over de 3.225 km lange grens, werd in 1959 toegevoegd dat India aan de Dalai Lama asiel had verleend om zich in Dharamsala, in de deelstaat Himachal Pradesh te vestigen. Dit viel niet in goede aarde bij Mao Zedong en zijn premier Zhou Enlai.

Terwijl zij de melodie van Hindi Chini Bhai Bhai met Nehru meezongen om zo India in slaap te sussen, vielen zij op 20 oktober 1962 India bij Ladakh binnen. De strijd, die samenviel met de Cubaanse raketten crisis, werd uitgevochten op een hoogte van ruim 4.000 meter; na precies een maand werd op 20 november 1962 een staakt-het-vuren afgekondigd. Het Indiaas leger had geen schijn van kans tegen de Chinezen die zich reeds lang hadden voorbereid op deze strijd. Het verwijt dat men Nehru maakt is dat zijn nauwe betrokkenheid bij de Non Aligned Movement desastreus is geweest voor de territoriale integriteit van India. Na een premierschap van 17 jaar stierf Jawaharlal Nehru in het harnas op 27 mei 1964. Hij was 74 jaar oud.


Rudie Alihusain