Column: Politieke Borrelpraat (PBR) deel 136

“In het holst van de nacht,
Kwamen zij met vereende kracht
Dozerden krot en krat tegen de vlakte
Vrouwen renden gillend: mi mas’a
Luku f’a den panya mi taf’a
’ t Gaf niet hoe Lonsie terughakte
Grondjes “gekocht” bij ’n oplichter
Waar was nu die opzichter?
In het holst van de nacht
Wie had dat ooit gedacht?”

“Sang, hebben jullie dat gedicht van Ron gehoord? Gevoelig hitwerk.”
“Je mag honderd ‘in het holst van de nacht’ hier declameren, daarmee praat je wilde occupatie niet goed.”
“Ja, maar het is begonnen toen ene Lonnieman sem mensen tijdens en na de binnenlandse oorlog zei:”Oen go teki den grong ien’a foto, d’a later w’o sorgoe dat joe mag hori eng.”
“Toen kregen we de occupatie van half afgebouwde volkswoningen te Zunny Joint.”
“Maar ik hoor mensen van een politieke partij toen de mensen aanzetten dat te doen.”
“Ja, als je in de oppositie zit, kan je allerlei dingen uitkraaien, alleen maar om stemming te kweken tegen de regeerpartijen om zodoende met goedkope politiek aan de macht te komen.”
“En dan met droge ogen te verklaren dat je dat en dat niet had beloofd.”
“Of de pers de schuld te geven dat zij je woorden hebben verdraaid.”
“Maar meestal bek-fajjert het op jezelf: you can’t fool all of the people all of the time.”
“Of misschien gaan anderen die nu in de oppositie zitten, op jouw spoor verder.”
“Sinds Sully Point heeft de overheid geen groot volkswoningbouwproject meer opgezet.”
“En dat Pointproject ziet er zowat net zo half afgebouwd uit als toen het gekraakt werd.”
“Boi, als die mensen van mij dat project hadden gekraakt, dan zou het er nu heel anders uitzien.”
“Maar mijn mensen klagen dat ze alleen maar tegen hoge europrijzen grond bij die mensen van jou kunnen kopen, want jouw mensen hebben nou juist zowat alle gronden rond het zuidwesten van de stad.”
“En hoe komt dat? Hebben mijn mensen dat toentertijd van anderen ingepikt en een bordje erop gezet met erop: eigendom van Sharmiperlall? Er er bouwsels zonder noemenswaardige huisraad erin gezet en er merendeels vrouwen en kinderen wild schreeuwend laten rennen alleen maar om medelijden op te wekken?”
“Als die voorouders van Kries dat in de koloniale tijd hadden gedaan, hadden ze toch zo een pak slaag van die overheid gehad, dat ze hun eigen naam niet eens meer zouden weten.”
“Poenale sanctie in het kwadraat.”
”Denken jouw mensen uit het binnenland tegen beter weten in dat mijn mensen uit het verre oosten op die manier aan al die landbouwpercelen zijn gekomen?”
“Is door tjoekoe te betalen en te frommelen met grondpapieren hebben jouw mensen al die gronden daar bij de Slechte Verwachting en Mahiral Binnen en Oude Grond en Steeds Weernietgevonden in bezit gekregen, en dan doen ze er niets mee, alleen maar om te speculeren en het tegen hoge prijzen in valuta te verkopen.”
“Ten eerste zeg je onwaarheid: de voorouders van mijn mensen hebben met zuinig leven en alle centjes sparen, deze gronden toentertijd keihard gekocht, met hun blote handen en trekdieren ontbost en landbouwrijp gemaakt en ze zijn er met handenarbeid rijst op gaan planten en verwerken. Zo hebben zij zich binnen 150 jaar opgebouwd, en niet door steeds alles gratis te eisen van de overheid omdat ze al 300 jaar arm zijn en achtergesteld zijn, terwijl ze dat hele binnenland als hun eigendom beschouwen.”
“Sinds de koloniale overheid is dit zo erkend. En na de onafhankelijkheid is de autoriteit van het binnenland van mijn mensen in beide grondwetten erkend. En jullie stadsbewoners hebben dat bij referendum in die tweede grondwet mede erkend.”
“Maar die argumenten die die woordvoerder, die Laswijk of Lonsrijk of hoe hij heet, gebruikt, zijn toch schitterend. Je ziet dat er mannen achter de schermen dit soort tegenargumenten produceren zodat die Glansrijk of Flonswijk of hoe hij heet, ze in de ether kan smijten.”
“Ik vind dat goed, want ook deze regering maakt van dat grondbeleid een puinhoop.”
“Zelfs voor de bouw van een ziekenhuis moet dan de ene, dan de andere particulier die overheid grond geven.”
“De mooiste tegenargument van die Gronswijk of hoe hij heet, vond ik: ‘Ja, kijk hoe ene Gopi zoveel duizenden hectare van ons bos gekaapt heeft gekregen, laat men daartegen optreden.”
“Correctie: die heeft het volgens de wettelijke procedures gedaan; alleen heeft die in naam van ‘Vriend-van-Baas-zijnde’ de procedure ernstig versneld.”
“En als zogenaamde straf moest hij als onderminister aftreden.”
“Zo doen mijn mensen ook: ze versnellen de procedure van grondaanvraag; ze zijn ook vrienden van Baas en ze gaan alvast op die gronden wonen.”
“Er is geen enkele procedure van grondaanvraag van jouw Lonsie-mensen ingezet of aan de gang. Een deel heeft gehad, na occupatie, en nu wil een ander deel ook, ook door occupatie.”
“Er was duidelijk gezegd: dat oude deel werd gedoogd, want die waren er al een tijd en de overheid zal de eigenaren compenseren, okay, deal. Maar er was duidelijk gezegd: tot daar en niet verder. Now wan lo bouwsels kong erbij.”
“Plus korpschef heeft duidelijk gewaarschuwd: gaan jullie weg, anders komen we ontruimen.”
“En deze korpschef doet wat hij zegt, deze grapt niet.”
“Daarom duurde het zo lang voordat hij officieel benoemd kon worden.”
“Er moest zeker weer zo een sufferd als in het verleden daar komen zitten en ja en amen knikken.”
“Kijk aan de Franse kant: ze zijn aan de oever bouwsels gaan neerzetten om makkelijk en zonder controle de grensrivier over en weer gaan, ding Fransmang dozer de boel weg. Na een tijdje waren die bouwsels er weer: ding Fransman dozer de boel weer weg.”
“Aan de Albinakant heeft men toch ook met allerlei bouwsels en terrasjes en huisjes en steigertjes de onderhoudsstrook van de dijk volgebouwd?”
“Ja, want bij ons wordt alles maar gedoogd:’Na ding baala f’mie, lieb ding; Hamer bhai hih, tjoor-dih; Het zijn mijn wong-djawa, akoe arep. Laat elke groep maar doen en laten wat’ie wil.”
“En als die dijk inzakt en heel Albina stroomt onder, dan ga je horen:Lanti ne doe boeng.”
“Hetzelfde met de Van Sommelsdijckse kreek? De hoofdafvoer van Paramaribo-centrum. Die kan niet worden opgehaald, omdat mensen allerlei bouwsels op de onderhoudsstrook hebben neergezet.”
“Laat ze, het zijn mijn stadsmensen.”
“Dus zie je, het zijn niet alleen die mensen van mij die het doen. Da wat zeuren jullie over ons? Het zijn jullie eigen fotomangs die onderhoudsstroken volbouwen, schuttingen daar neerzetten, een paar hebben zelfs een deel van de afvoertrenzen dichtgekokerd om hun winkel of handelszaak of parkeerterrein op te zetten.”
“Geen wonder dat de stad zo moeilijk ontwatert. En maar klagen, maar wij veroorzaken het zelf.”
“Onze grachten zijn straten geworden: Steenbakkersgracht, Drambrandersgracht, Limesgracht.”
“Allemaal uitgedacht door die geweldige deskundigen van ons die met allerlei hooggeleerde waterhuishouding in hun hoofd uit Nederland terugkeerden en hier effekens zouden wijzen hoe ze de oude, vieze grachten zouden dempen.”
“Wat zou er van Amsterdam zijn geworden als ze daar hun grachten zouden hebben gedempt om handelshuizen daarop te zetten of wegen aan te leggen?”
“Soso onderwater-tori.”
“Wil je Paramaribo goed onwateren: alle oude grachten weer opengooien, en betonnen schoeiing en bodem geven, zodat je hem makkelijk kan schoonkrabben.”
“Kijk die gracht van de Sophie Redmondstraat: steeds wordt die opgehaald, de berm van de weg zakt al op sommige plaatsen weg,”
“Of nog erger: in hun stomme waanzin gaan ze het gras op de bermen met weedkiller doden. Waardoor de wortels die de grond van de berm nog enigszins vasthouden, doodgaan en de berm bij de volgende regenbui de trens inspoelt en de weg verzakt.”
“Dan gaan we weer geld uitgeven om de berm op te hogen en de weg te herasfalteren of zandzakken te zetten om de weg te stutten, zoals aan de Sophie Redmondstraat ter hoogte van het crematieoord.”
“Dat is Banggamstyle, stommerikkenstijl, weer broekoe, poer broekoe, vergooi maar het geld van de belastingbetalers. Het is toch niet jouw geld.”
“Natte-vingerwerk van amateurs, non valeurs en profiteurs.”
“Jullie hebben makkelijk praten, zo vanachter jullie glas sopie. Onze openbare werkers doen hun best.”
“Denk je dat die kokers die ze nu hebben gelegd aan de Commissaris Weytingweg, Leidingen, tot die halve rotonde, ook zo een leuke vinding, zullen voldoen aan de eisen?”
“Als ze die regelmatig schoonzuigen, geen probleem. Dat geldt voor alle rioleringen: elk jaar moeten de kolken, al die vergaarputten, schoongezogen worden. Maar hoe vaak worden al die kolken van de riolen schoongezogen?”
“OW heeft nauwelijks capaciteit aan kolkenzuigers; of ze zijn stuk, of je ziet ze alleen op bepaalde plaatsen regelmatig vetputten schoonzuigen.”
“Particulieren hebben meer capaciteit aan werkende kolkenzuigers dan de overheid.”
“Dan laat de overheid die dienst afstoten en die particulieren contracteren, net als de vuilophaal, om dat werk dag in, dag uit, het hele jaar door te doen.”
“Dan kunnen ze dat OW-terrein aan de Duisburglaan, waar al die verroeste loodsen en onderhoudsmachines van de slandsbussen en ander materieel staat, verhuren of verkopen aan zo een particulier. Dat brengt tenminste wat geld op, stimuleert de ondernemers, verlicht de lasten en kosten van Lanti en onze kolken worden regelmatig schoongezogen.”
“En zo stimuleer je ondernemers en dat maakt een land rijk; dat schept duurzame arbeidsplaatsen en dan zal het minder moeite zijn om een minimumloon erdoor te krijgen.”
“Nog teveel willen allerlei leeghoofden via hun politieke macht binnen de overheid ondernemertje met ons belastingsgeld spelen. Maar ze doen juist de verkeerde dingen en djensen juist de echte ondernemers.”
“Dat niet alleen: ze werken die ondernemers tegen met hun ambtelijke macht en die verouderde wetgeving.”
“Ooooh daarom is er al jaar en dag een gespannen relatie tussen de overheid en het bedrijfsleven?”
”Oh jongste zuiplap in ons midden, heb je het nu door?”
“O, net als die handelaren die kerstpakketten voor de overheid of voor bedrijven moeten leveren en dan een hoop spullen die ze een jaar lang nauwelijks kwijt konden en/of die over een paar maanden zullen vervallen, netjes tegen een kleine winst van de hand doen.”
“Schitterend hoe dit systeem allemaal werkt, en mijn mensen worden wel weg gedozerd als ze een stukje grond willen bekomen.”
“Ik blijf het zeggen: niet op deze manier. Al ben je in nog zo een grote nood, dat geeft je niet het recht om dat van anderen te occuperen.”
“Maar dan moeten die anderen er wel wat mee doen en de grond er niet zo bij laten liggen.”
“Maar vinden jullie het huidige voorstel van die gouddeal goed? Aan het begin van dat contract wordt gesteld dat deze deal wordt gesloten met uitsluiting van de Surinaamse grondwet en internationale verdragen op dit stuk. Dat kan toch niet?”
”Tja, laten we eerlijk zijn; er zitten zulke gaten en ouderwetse dingen in onze grondwet en andere wetten van ons, dat je met geen goed fatsoen een moderne deal kan sluiten.”
“En met uitsluiting van internationale wetgeving op dit stuk dan?”
“Jullie weten zelf dat vele internationale wetten tussen de regels door erop gericht zijn opkomende economieën terug te dringen. Laat diezelfde internationale organisaties gedaan krijgen dat de grootste industriële vervuilers hun uitstoot van CO2 verminderen.”
“Maar nee, dat lukt hun niet, of ze beginnen daar liever niet aan, want ze komen zelf uit die landen. Maar wij moeten wel onze uitstoot van broeikasgassen verminderen, en minder auto rijden en onze bossen als CO2 filters voor hun laten staan, zonder dat ze ons ervoor compenseren.”
“Mooie wereld leven we in.”
“Daarom zeg ik ‘proost op deze wereld waar we af en toe een meteoor te gast hebben.”
“Ook dat nog, alsof we al niet genoeg hoofdbrekens hebben.”
“Dus kijk in het vervolg bij het oversteken, niets alleen naar links en naar rechts, maar ook naar boven.”
“Daarom tillen wij het glas daarbij naar boven als we toasten, om een meteoortje op te vangen.”

Rappa