Brazilianen bewijzen verband tussen dengue en klimaat

In het Braziliaanse Rio de Janeiro hebben onderzoekers het precieze verband tussen klimaatschommelingen en dengue (knokkelkoorts) ontdekt. Wereldwijd raken jaarlijks 60 tot 100 miljoen mensen besmet met het potentieel dodelijke dengue.

Dat de Aedes aegypti, de mug die dengue overdraagt, van warmte en stilstaand water houdt, was al bekend. Maar over het precieze verband tussen warmte, neerslag en dengue ontbraken wetenschappelijke gegevens.

De nieuwe studie toont aan hoeveel neerslag en temperatuur er precies moeten stijgen om het denguerisico in een stad als Rio te laten toenemen. Onderzoekers namen gegevens over de ziekte in Rio van 2001 tot 2009 onder de loep.

Stijging 45 procent
Een stijging van de temperatuur met minstens 1 graad in een maand deed het aantal gevallen van dengue in de daaropvolgende maand met 45 procent stijgen. Een stijging van de neerslag met 10 millimeter leidde tot een verhoging met 6 procent.

"De hypothese is nu mathematisch bewezen", zegt Adriana Fagundes Gomes, één van de auteurs van het rapport. "Het is belangrijk om te benadrukken dat het onderzoek bevestigt wat we al lang weten: de mug heeft schoon water en warmte nodig om zich voort te planten, en daarom is de zomer de periode waarin dengue het vaakst voorkomt", zegt infectiedeskundige Alberto Chebabo, hoofd van de dienst besmettelijke ziekten van het Universitair Ziekenhuis Clementino Fraga Filho.

Betere preventie
De preciezere kennis die het onderzoek heeft opgeleverd, maakt een betere preventie mogelijk, zeggen de onderzoekers. Een vaccin bestaat niet. De bestrijding van de mug is de enige manier om de ziekte tegen te gaan.

De overheid dringt er bij de bevolking op aan watertanks af te sluiten en geen lege recipiënten zoals plastic flessen te laten rondslingeren. Van januari tot mei, de warmste maanden, worden de campagnes opgevoerd.
Vorig jaar daalde het aantal geregistreerde denguegevallen in Brazilië met 64 procent in vergelijking met 2011. Ook het aantal dodelijke gevallen daalde met 49 procent. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie raken wereldwijd 60 tot 100 miljoen mensen per jaar besmet en vallen er 12.000 tot 15.000 dodelijke slachtoffers.

Hoge koorts Mensen krijgen dengue door de prik van de Aedes aegypti. De mug kan de ziekte alleen overdragen door een met dengue besmet persoon te prikken. De patiënt vertoont hoge koorts, hevige hoofdpijn, een verlies van eetlust, huiduitslag op borst en benen, misselijkheid en braken. Een klein percentage van de besmette mensen krijgt uiteindelijk hemorragische koorts ('dengue hemorrhagic fever' of DHF), die dodelijk kan zijn. Vooral kinderen zijn vatbaar voor DHF.

Het onderzoek is uitgevoerd door de Nationale School voor Openbare Gezondheid van de Stichting Oswaldo Cruz en is verschenen in het vaktijdschrift Cuadernos de Salud Pública.