Benoeming Hagel test voor sterke Israël lobby

Als president Barack Obama de voormalige Republikeinse senator Chuck Hagel begin deze week benoemt tot nieuwe minister van Defensie, betekent dat een groot dilemma voor de machtige Israël lobby.

Hagel uitte in het verleden sterke twijfels over de oorlog met Iran en, alhoewel hij Israëls defensienoden altijd ondersteunde, aarzelde hij nooit om publiekelijk kritiek te geven op acties van de Israëlische regering die in zijn ogen schadelijk waren voor de strategische belangen van de VS in het Midden-Oosten.
Zijn mogelijke aanstelling confronteert de Israël lobby onder leiding van het American Israel Public Affairs Committee (AIPAC) met een zwaar dilemma.

"Hagels nominatie zet AIPAC en andere gelijkgestemden voor een moeilijke keuze", zegt Stephen Walt, Harvard-professor en co-auteur van het in 2007 verschenen The Israel Lobby and US Foreign Policy. "Zij houden niet van zijn redelijke houding tegenover Iran en de manier waarop hij de waarheid spreekt over bepaalde aspecten van het Israëlisch beleid, maar evengoed is hij een oorlogsheld die nauwelijks vijandig staat tegenover Israël.

Favoriete kandidaat
Een aantal hooggeplaatste bronnen heeft eerder dit weekend gemeld dat de voormalige senator die al sinds 2009 adviseur is van president Obama, de presidentiële favoriete kandidaat is, ondanks de woede en tegenkanting over zijn mogelijke benoeming van neo-conservatieven zoals Weekly Standard-redacteur William Kristol, Washington post-blogster Jennifer Rubin of de Republikeinse Joodse Coalitie (RJC).

Onder meer Kristol en Rubin verwijten Hagel anti-semitisme en vijandigheid tegenover de Joodse staat. Ook probeerden ze – met aanvankelijk enkele successen die nadien weer afnamen- de homoseksuele gemeenschap te betrekken in hun campagne door onder meer een voorval te vermelden van Hagels verzet tegen een benoeming van een openlijk homoseksuele ambassadeur in 1990. Hagel verontschuldigde zich later hiervoor; de ambassadeur en de homogemeenschap hebben de excuses aanvaard.

Neo-conservatieve campagne
De politieke standpunten van de neo-conservatieven liggen dicht bij de regerende Likoed-partij en in sommige gevallen bij de kolonistenbeweging. De meer voorzichtige Israël lobby – waaronder AIPAC en enkele grote nationale Joodse organisaties - is discreter in haar benadering.

De scherpte van de neo-conservatieve campagne heeft gemaakt dat een aantal organisaties binnen de lobby, zich (deels) ervan distantiëert. Abraham Foxman van de Joodse Organisatie ADL noemde Hagels opvattingen bijvoorbeeld "verontrustend", maar zei ook dat zijn groepering zich niet per se tegen de nominatie zou verzetten.

AIPAC zelf heeft nog geen commentaar gegeven al was de voormalige woordvoerder van AIPAC een van de vurigste deelnemers van de campagne.

Dwaze aanval
Waarnemers die dicht bij het Pentagon staan geloven dat Hagels opvattingen, in het bijzonder die over de dwaze aanval op Iran en de schade van de aanhoudende Israëlische bezetting van Palestijns land voor de strategische positie van Washington in het Midden-Oosten, de opvattingen van een groot deel van het leger reflecteren.

Vier voormalige Amerikaanse ambassadeurs in Israël hebben Hagels benoeming alvast gesteund, waaronder recent Ryan Crocker die op grote schaal gesteund werd door neo-conservatieven tijdens zijn ambassadeurschap in Irak en Afghanistan.

Tot nu toe hebben slechts drie Republikeinse senatoren gezegd dat ze zich zullen verzetten tegen een benoeming van Hagel. Anderen – waaronder ook enkele Democraten- hebben hun ongerustheid geuit.

Het zou niet de eerste keer zijn dat een Republikein het tot baas van het Pentagon schopt onder Obama. De voorganger van de huidige defensieminister Leon Panetta, Robert Gates, is eveneens een Republikein. (IPS)