Lege stoel bij Colombiaanse vredesonderhandelingen

In Oslo starten de Colombiaanse regering en de rebellenbeweging Farc vredesonderhandelingen. Internationaal gezochte Farc-leden zitten mee als onderhandelaar om de tafel. Ze eisen dat ook hun kompaan die in een Amerikaanse cel zit, mee onderhandelt. Zo focust de Farc meteen ook op de rol van de VS in de burgeroorlog.

"Een afspraak met de vrede," zo luidt het in een gezamenlijke verklaring van de Colombiaanse regering en de linkse rebellenbeweging Farc. De gesprekken starten in de Noorse hoofdstad Oslo, maar worden nadien voortgezet op Cuba. De Colombiaanse president Juan Manuel Santos heeft het vaste voornemen om binnen het jaar een akkoord te bereiken. Oud-president Humberto de la Calle leidt de vijfkoppige regeringsdelegatie. De Farc heeft maar vier hoofdonderhandelaars, een bewuste keuze.

De lege stoel is die van Farc-strijder Simon Trinidad. Trinidad, de krijgsnaam van bankier Ricardo Palmera, werd in 2004 uitgeleverd door Colombia aan de VS. Hij zit daar nu een gevangenisstraf van 60 jaar uit voor ontvoering van drie Amerikaanse militairen. De drie werden vijf jaar lang vastgehouden door de Farc.
Door Trinidad als onderhandelaar aan te duiden, neemt de Farc stelling tegen de VS. Voor de Farc heeft de Colombiaanse regering haar kans op vrede weggegooid toen ze Trinidad aan de VS uitleverde. Het interne conflict werd internationaal. De Farc noemt de VS de belangrijkste financier en militaire strateeg van de burgeroorlog en wil dat tijdens het vredesoverleg de rol van de VS duidelijk vastgelegd wordt.

Onderhandelaars gezocht
"Mijn deelname aan de vredesonderhandelingen moet kunnen", zo schreef Trinidad aan de Colombiaanse president een maand geleden. "Het volstaat dat u die eenvoudige politieke en diplomatieke vraag stelt aan de VS". De Colombiaanse minister van Justitie verwacht dat Trinidad via telefoonverbinding zijn rol als onderhandelaar kan opnemen, àls de VS dat tenminste wil toestaan.

Ook de aanwezigheid van de andere Farc-delegatieleden is niet evident. Tot gisteren stonden twee van hen nog op de lijst van door de VS gezochte terroristen. Bij hen de Nederlandse Tanja Nijmeijer, die al tien jaar meevecht met de Farc. Ze zou geholpen hebben bij dezelfde ontvoering als die waarvoor Trinidad veroordeeld werd.

Intrekken arrestatiebevelen
Interpol heeft op verzoek van de Colombiaanse regering de internationale arrestatiebevelen tegen hen moeten intrekken. Colombia zelf heeft in de aanloop naar de gesprekken meer dan 300 gelijkaardige verzoeken ingewilligd voor andere Farc-strijders. Elke onderhandelingspartij brengt enkele tientallen medewerkers mee naar het vredesoverleg.

De Farc is de grootste en rijkste rebellenbeweging van Colombia. Hun gewapende strijd begon 48 jaar geleden. Tienduizenden doden zijn er intussen gevallen en de steun bij de bevolking is fors afgenomen. (IPS)