Chemicaliën eisen jaarlijks meer dan miljoen levens

Het snel toenemende gebruik van chemicaliën wereldwijd vormt een ernstige bedreiging voor de volksgezondheid, zegt het VN-milieuagentschap UNEP. Overheden en industrie moeten dringend de handen ineenslaan om de risico's te verminderen.

De productie van chemicaliën blijft wereldwijd groeien. In Noord-Amerika en Europa wordt de groei van 2012 tot 2020 geschat op 25 procent, in Afrika en het Midden-Oosten op 40 procent en in Azië zelfs op 50 procent. "Van de meer dan 140.000 chemicaliën die vandaag op de markt zijn, is maar van een fractie onderzocht wat de gevolgen zijn voor mens en milieu", stelt het agentschap in een nieuw rapport. Het gebruik van chemicaliën in de industrie en de landbouw is daardoor wereldwijd bij de vijf grootste doodsoorzaken, goed voor meer dan een miljoen doden per jaar en vele malen meer gewonden en zieken.

Volgens het rapport kunnen de gezondheidskosten in Afrika ten zuiden van de Sahara voor ziektes die verband houden met pesticidengebruik groeien tot 70 miljard euro. De geschatte kosten van pesticidenvergiftiging zijn op die manier groter dan het totale budget aan internationale hulp voor basisgezondheidszorg in de regio, als de strijd tegen hiv/aids niet meegerekend wordt, aldus UNEP.

Hinderpaal ontwikkeling
"Wereldwijd, en met name in ontwikkelingslanden en opkomende economieën, zijn gemeenschappen meer en meer afhankelijk van chemische producten, van meststoffen en petrochemische stoffen tot plastic, voor hun economische ontwikkeling en verbeterde levensomstandigheden", zegt UNEP-directeur Achim Steiner. "Maar de voordelen van chemicaliën mogen niet ten koste zijn van de menselijke gezondheid en het milieu. Vervuiling en ziekte als gevolg van een ondoordacht gebruik, productie of wegwerpen van chemicaliën kunnen zelfs een hinderpaal vormen voor belangrijke ontwikkelingsdomeinen. Ze vervuilen watervoorziening of bedreigen voedselveiligheid, welzijn of productiviteit."

De gevolgen zijn ook voelbaar voor de economie. "Het wereldwijde economische verlies door een slecht beheer van volatiele organische componenten bijvoorbeeld wordt geschat op 186 miljard euro", stelt het rapport. "Milieuschade in China heeft de Chinese commerciële visserij 500 miljoen euro gekost. In de VS leverde een ongeregeld gebruik van pesticiden een schade van 1,1 miljard euro aan verloren gewassen."

Overheden en industrie moeten dringend werk maken van eenvormige wettelijke kaders, betere internationale samenwerking, bewustmaking en preventie, waarschuwt UNEP.