Historische presidentiële verkiezingen in Egypte

Egyptenaren stemmen vandaag tijdens hun eerste vrije presidentsverkiezingen, 15 maanden na de uitschakeling van Hosni Mubarak met de opkomst van de Arabische lente.

Vijftig miljoen mensen zijn gerechtigd te stemmen. Grote wachtrijen hebben zich sinds vanmorgen gevormd bij sommige stembussen. De militaire raad die de presidentiële macht heeft overgenomen in februari 2011, heeft een eerlijke stemming en een burgerlijk bestuur beloofd. De verkiezingen gaan tussen islamisten tegen de secularisten en de revolutionairen tegen het Mubarak-tijdperk van ministers. Voor velen gaan de verkiezingen niet over religieuze dogma’s of de partijpolitiek, maar om wie eten op tafel brengt.

De koplopers zijn: Ahmed Shafiq, een voormalige commandant van de luchtmacht en voor korte tijd minister-president tijdens de 2011 februari-protesten; Amr Moussa, die heeft gediend als minister van Buitenlandse Zaken en het hoofd van de Arabische Liga; Mohammed Mursi, voorzitter van de Partij voor Moslim Broederschaps Vrijheid en Gerechtigheid en Abdul Moneim Aboul Fotouh is een onafhankelijke islamitische kandidaat. Tot er een nieuwe grondwet wordt goedgekeurd, is het onduidelijk welke bevoegdheden de president zal hebben. Bij de bevolking leidt deze onzekerheid tot angst dat er fricties zullen ontstaan met het leger, dat vastbesloten lijkt om zijn machtige positie te behouden.

Vrije keuze
Er zijn geen meldingen van geweld. "Het is een heel grote dag", vertelt een vrouw aan de BBC. "Dit is een echt groot moment voor de Egyptenaren om te veranderen." Een andere, antwoordde met een lach op de vraag hoe lang ze gewacht had om te stemmen: "Dertig jaar." Een man zei dat het belangrijkste voor de nieuwe president is om zijn eigen programma te hebben. "Eigenlijk moet hij van de revolutie zijn, of hij moet een belangrijke rol hebben in de revolutie," zei hij. "Dit is iets wat niet bespreekbaar is."

Als er geen winnaar is, staan de herverkiezingen gepland voor 16 en 17 juni. De stembusgang is een mijlpaal voor de Egyptenaren, die de mogelijkheid hebben om voor de eerste keer in de vijfduizend jarige geschiedenis van het land hun eigen leider te kiezen.

Turbulente periode
De afgelopen vijftien maanden nadat Mubarak werd gedwongen de macht over te dragen, zijn turbulent geweest met aanhoudende gewelddadige protesten en een verslechterende economie. De buitenlandse directe investeringen zijn van US$ 6.4 miljard in 2010, teruggelopen naar US$ 500 miljoen het vorig jaar. Ook het toerisme, een belangrijke inkomstenbron van Egypte, is gedaald met een derde.

De nieuwe president moet het politieapparaat hervormen om de criminaliteit, die na de opkomst van de Arabische Lente de kop op stak, terug te dringen. Zeker een derde van de kiezers heeft nog niet besloten op welke kandidaat ze zal stemmen.
De Arabische lente begon vorig jaar in Tunesië, toen president Zine al-Abidine Ben Ali na weken van protesten, werd gedwongen afstand te doen van de macht. De beweging inspireerde aanhangers van de democratie in de Arabische wereld.

Mubarak, die drie decennia aan de macht was, nam op 11 februari 2011 ontslag, na 18 dagen van protesten in Caïro en andere steden. Hij staat terecht voor zijn vermeende rol in de dood van demonstranten. Op 2 juni hoort Mubarak zijn vonnis.