Krijgsraad neemt besluit binnen wettelijk kader

De krijgsraad zal op basis van nationale en internationale wetten beslissen of het 8 december strafproces voortgezet wordt of niet. Als de amnestiewet van toepassing wordt verklaard, zal het proces stoppen en de 25 verdachten krijgen amnestie. Er kan ook besloten worden om het proces op te schorten en te wachten op het constitutioneel hof, zoals het Openbaar Ministerie het heeft voorgesteld. Alle 22 verdachten zijn opgeroepen voor de twee zittingen die gehouden zullen worden in Boxel. De krijgsraad onder leiding van president Cynthia Valstein-Montnor, komt voor de 53ste keer bijeen.


De eerste zitting, van de burgerkamer, is gepland om half tien vrijdagmorgen. In deze kamer staan terecht hoofdverdachte Desi Bouterse, leger- en regeringsleider op 8 december 1982, Arthy Gorré, commandant van het elitekorps Echo Compagnie, de toenmalige officier Etienne Boerenveen en militaire topper Jimmy Stolk, indertijd directeur van de Penitentiaire Inrichting. Naast Valstein wordt deze kamer gevormd door de burgerrechters Robby Rodrigues en Iwan Rasoelbaks. In beide kamers is de auditeur militair Roy Elgin. Hij werd in deze functie benoemd na het overlijden van auditeur-militair John Mohamedamin op 30 juli 2008.

Militaire kamer
De militaire kamer wordt gevormd door president Valstein en twee militaire rechters. Kolonel Mike Cooper is vanaf het begin van het proces, 30 november 2007, erbij. Luitenant-kolonel Carlos Li Fo Sjoe is benoemd nadat rechter kolonel Iwan Amatdasim overleed op 1 januari 2011. Hierna kwam de militaire kamer pas op 24 oktober vorig jaar weer bijeen.

In deze kamer staan terecht de burgers: Errol Alibux, Dick de Bie, Winston Caldeira, Imro Themen en Iwan Krolis. De meesten waren toppers van de PALU. Van de groep van 16 coupplegers staan terecht: Benny Brondenstein, Steven Dendoe, Roy Esajas, Ernst Gefferie, John Nelom, Ruben Rozendaal en Marcel Zeeuw. De helft van deze groep is niet meer in leven. Wim Carbière, Iwan Dijksteel, Edgar Ritfeld die militairen waren, zitten eveneens in de beklaagdenbank. De ex-militairen Orlando Heidanus, Kenneth Kempes, Lucien Lewis wonen in Nederland. Zij zijn niet op zittingen verschenen en waren ook niet vertegenwoordigd door advocaten. Drie verdachten die ministers waren, moeten door de gewone rechter worden berecht. Het gaat om Badresein Sital, John Hardjoprajitno en Harvey Naarendorp.

Amnestiewet
De meningen over wat er nu moet gebeuren zijn verdeeld. Een deel van de juristen vindt dat er amnestie is gegeven en op grond daarvan moet het proces worden stopgezet. Het Openbaar Ministerie moet niet ontvankelijk worden verklaard. Dit hebben de raadslieden van de verdachten ook kenbaar gemaakt aan de krijgsraad. Zij vinden net als auditeur militair Elgin dat er geen andere juridische mogelijkheid is om verder te gaan met het proces. Zij zijn het niet eens met Elgin dat gewacht moet worden op het constitutioneel hof.

Andere juristen stellen dat de grondwet en internationale verdragen genoeg mogelijkheden bieden aan de krijgsraad om het proces voort te zetten. De jurist Hugo Essed hield een lezing voor rechtenstudenten en de Kenniskring dinsdag. Hij wees erop dat volgens de grondwet, artikel 80 lid 2, de wet onschendbaar is behoudens drie uitzonderingen. Het gaat om artikel 144, waarin het constitutioneel hof is genoemd. Artikel 106 gaat over toetsing van verdragen en in artikel 137 is de rechter bevoegd de wet te toetsen aan de grondrechten (hoofdstuk V).

De mensenrechtenverdragen waar Suriname deel van is, zette Essed op een rijtje: de Universele verklaring van de Rechten van de Mens (VN 1948), Verdrag inzake Burger- en Politieke rechtten (VN 1966), Amerikaans Verdrag voor de Rechten van de Mens (OAS 1969), Inter-Amerikaans Verdrag ter voorkoming en bestraffing van marteling (VN 1985) en Statuut van Rome (1998) Internationaal Strafhof (2002).