De Surinaamse Luchtvaartmaatschappij (SLM) verkeert al jaren in een diepe crisis, en recente ontwikkelingen tonen aan dat de situatie alleen maar verslechtert. Hieronder volgt een uitgebreide analyse van de huidige stand van zaken, inclusief de oorzaken, gevolgen en aanbevelingen voor een mogelijke koerswijziging.

Samenvatting
De SLM bevindt zich in een langdurige neerwaartse spiraal door financieel wanbeheer, politieke inmenging, een gebrek aan transparantie en ernstige operationele problemen. Er zijn drastische hervormingen nodig. In dit document worden de belangrijkste problemen belicht en worden concrete aanbevelingen gedaan om een degelijk Surinaamse Luchtvaartbedrijf te garanderen.

1. Financieel wanbeheer
De SLM kampt met een schuldenlast die naar schatting al meer dan US$ 100 miljoen bedraagt. Ondanks deze zorgwekkende financiële situatie blijft de regering belastinggeld in de onderneming pompen zonder zicht op structurele verbeteringen. Dit leidt tot een verspilling van publieke middelen aan een onderneming die een bodemloze put lijkt te zijn. Zonder een gedegen financieel herstelplan blijft de situatie verslechteren.

2. Politieke Inmenging
De invloed van politieke belangen heeft de besluitvorming binnen de SLM jarenlang ondermijnd. In plaats van te focussen op duurzaam herstel en professioneel bestuur, hebben politieke benoemingen en korte termijn strategieën geleid tot instabiliteit. Directeuren komen en gaan, vaak met royale vertrekregelingen, zonder blijvende verbeteringen door te voeren.

3. Gebrek aan transparantie
Een ander groot probleem is het ontbreken van transparantie. Al meer dan drie jaar zijn er geen jaarcijfers gepubliceerd, wat de financiële gezondheid van het bedrijf onduidelijk maakt. Optimistische uitspraken van de directie over herstel worden niet gestaafd door feiten of duidelijke plannen. Dit gebrek aan verantwoording voedt het groeiend wantrouwen.

4. Operationele problemen
De operationele problemen binnen de SLM worden steeds ernstiger. Incidenten die de luchtvaartveiligheid in gevaar brengen, komen vaker voor. De niet behaalde IOSA-certificering is een duidelijk signaal van falend management en gebrekkige processen. Toezichthouders zoals CASAS lijken niet adequaat in te grijpen, met alle gevolgen van dien.

5. Invloed vakbonden en ‘governance’
Naast politieke inmenging spelen ook vakbonden een rol in de malaise. Hun invloed heeft vaker niet bijgedragen aan een bedrijfscultuur waarin efficiëntie en innovatie boven belangenbehartiging worden gesteld. Tegelijkertijd ontbreekt het aan een effectief ‘governance’-model dat de belangen van alle stakeholders in balans brengt.

6. Genegeerde oplossingen
In het verleden zijn meerdere oplossingen aangedragen, zoals voorstellen van DA’91 voor een doorstart met minder overheidsinvloed, samenwerking op basis van een publiek-private structuur, financiële sanering en de aanstelling van gekwalificeerd management. Deze voorstellen zijn stelselmatig genegeerd, waardoor de status quo blijft bestaan.

7. Vergelijkbare casestudies
Andere luchtvaartmaatschappijen zoals Malaysia Airlines en Alitalia hebben laten zien dat succesvolle herstructurering mogelijk is door middel van gedurfde maatregelen zoals privatisering, fusies of een complete doorstart. Deze voorbeelden kunnen als inspiratie dienen voor de hervorming van de SLM.

8. Aanbevelingen
Om een luchtvaartbedrijf met de status van 'Flag Carrier' een toekomst te bieden, moeten de volgende stappen worden ondernomen:
1.Politieke Onafhankelijkheid:
- Dit luchtvaartbedrijf moet worden losgekoppeld van politieke invloed door een onafhankelijk bestuursorgaan op te richten.
- Beslissingen moeten worden genomen op basis van professionele criteria en niet op politieke belangen.

2.Transparantie en Verantwoording:
- Publiceer jaarlijks de financiële cijfers en stel een onafhankelijke auditcommissie in.
- Volledige transparantie is essentieel om het vertrouwen van stakeholders te herwinnen.

3.Herstructurering:
- Stel een financieel herstelplan op, inclusief het aantrekken van investeringen via gedeeltelijke privatisering, waarbij de staat een minderheidsaandeel bezit
- Minimaliseer de schuldenlast door sanering en herfinanciering.

4. Professioneel Management
- Trek ervaren management aan met een bewezen staat van dienst in de luchtvaartindustrie.
- Vermijd benoemingen met politieke bindingen.

5. Strengere Toezicht:
- CASAS en andere toezichthouders moeten strikte normen handhaven om operationele veiligheid te waarborgen.
- Streef naar het behalen van internationale certificeringen zoals de IOSA.

Conclusie
De SLM bevindt zich op een heilloos pad dat niet duurzaam te hervormen is. De combinatie van politieke inmenging, financiële wanorde en operationele problemen heeft het bedrijf aan de rand van de afgrond gebracht. Alleen door moedige en ingrijpende maatregelen kan de SLM, door middel van een transitie in een nieuwe identiteit, mogelijk een nieuwe toekomst tegemoet zien. Het alternatief is een gecontroleerde beëindiging van het bedrijf om verdere schade aan de belastingbetaler te voorkomen.

De toekomst van de SLM in deze het 'nieuw op te richten bedrijf' hangt af van de bereidheid van beleidsmakers om structurele veranderingen door te voeren. Zonder deze veranderingen blijft de SLM een bodemloze put die waardevolle publieke middelen opslokt zonder duurzaam perspectief.

Dat er op korte termijn dringend actie nodig is wordt met de dag duidelijker. Nog langer de signalen van de operationele wanorde bij de SLM blijven negeren is een teken dat deze regering het probleem negeert en niet serieus neemt!
Suriname verdient BETER!

DA’91 Wetenschappelijk Bureau
Waarnemend voorzitter Romeo Stienstra