De situatie rond de stroomvoorziening blijft zorgwekkend voor de inwoners van Albina, die hopen op een snelle en effectieve oplossing van dit probleem en verbetering van hun levenskwaliteit. Door het ontbreken van een geschikte generator om de stroomvoorziening te stabiliseren, krijgen de inwoners al enige tijd te maken met frequente stroomuitval. Huishoudens ondervinden problemen met essentiële activiteiten zoals koken, verlichting en het gebruik van elektrische apparaten. Zelfstandigen en ondernemers lijden verlies door onderbrekingen in hun activiteiten, wat kan leiden tot economische schade en mogelijk banenverlies. Gebrek aan straatverlichting zorgt voor een verhoogd risico op criminaliteit en versterkt het gevoel van onveiligheid.

Tijdens een persconferentie heeft directeur Leo Brunswijk van de Energiebedrijven Suriname (EBS) de situatie rond de stroomvoorziening in Albina toegelicht. De EBS-directie had een raadsvoorstel ingediend om de situatie aan te pakken, maar dit voorstel werd door de raad van commissarissen (RvC) afgewezen. Bovendien heeft een RvC-lid ervoor gezorgd dat het voorstel niet werd ondertekend, wat de situatie verder heeft bemoeilijkt.

Vervolgens verklaarde Sam Mehairjan, een lid van de RvC, op Radio ABC dat de EBS-directie slechts één offerte had ingediend voor de aanschaf van een 23 jaar oude generator ter waarde van 1 miljoen Amerikaanse dollars. De RvC-leden vonden het te riskant om op basis van slechts één offerte een beslissing te nemen en eisten meer opties. Volgens Mehairjan speelde deze kwestie al meer dan een half jaar. Er werden geen andere offertes ingediend en er was ook geen technische onderbouwing waarom deze specifieke machine moest worden aangeschaft.

Een directeur die de verantwoordelijkheid voor falen ontloopt door anderen de schuld te geven, laat zien dat er geen duidelijke mechanismen zijn voor accountability en prestatiebeoordeling. In een gezonde governance-omgeving wordt verantwoordelijkheid genomen en zijn er duidelijke systemen voor het beoordelen en verbeteren van prestaties. Dit punt wijst op zwak leiderschap en een cultuur waarin geen verantwoording wordt afgelegd.

Openbare beschuldigingen via de media is een indicatie dat interne kwesties niet effectief worden beheerd en dat de communicatie tussen bestuurders en toezichthouders ernstig tekortschiet. Dat conflicten in het openbaar worden uitgevochten, duidt op een gebrek aan professionaliteit en interne controlemechanismen. Het beschadigt de reputatie van de EBS en laat zien dat er onvoldoende interne procedures zijn om spanningen te de-escaleren.

Investeringen op basis van één offerte wijst op een gebrek aan due diligence, transparantie en concurrentie in het besluitvormingsproces. Het is een indicatie van slechte financiële controle en mogelijke corruptie of belangenverstrengeling. Een gezonde governance vereist meerdere offertes om te waarborgen dat beslissingen worden genomen op basis van de beste optie voor het bedrijf en niet op basis van persoonlijke voorkeuren of onderlinge afspraken.

Conflicten niet oplossen op een zakelijke en rationele manier wijst op een gebrek aan professionaliteit, integriteit en leiderschapskwaliteiten binnen de directie en RvC. In een goed bestuurd staatsbedrijf worden meningsverschillen op een rationele en zakelijke manier opgelost, zonder dat persoonlijke ego’s de besluitvorming beïnvloeden. Dit punt suggereert een cultuur van onvolwassenheid en persoonlijke rivaliteit, wat de effectiviteit en het functioneren van het bedrijf ondermijnt.

Met de benoeming van Leo Brunswijk, broer van vicepresident Ronnie Brunswijk, was de discussie over het benoemingsbeleid van president Santokhi voor bestuur en toezicht van staatsbedrijven weer eens flink opgelaaid. Nepotisme en vriendjespolitiek zijn duidelijke signalen van zwakke governance en gebrek aan transparantie. Dit ondermijnt het vertrouwen in de integriteit van het aannameproces en zorgt ervoor dat posities worden vervuld op basis van persoonlijke relaties in plaats van competenties.

Bovenstaande punten laten zien dat het niveau van governance van staatsbedrijven ernstig tekortschiet. Er is een gebrek aan professionele besluitvorming, verantwoording, transparantie en ethische normen. De cultuur binnen de EBS lijkt doordrenkt te zijn van persoonlijke belangen, vriendjespolitiek en een onvermogen om op een effectieve manier leiding te geven en te functioneren. Dit wijst op een systemisch probleem binnen het bestuursmodel van staatsbedrijven, met een verhoogd risico op inefficiëntie, corruptie en slechte prestaties die uiteindelijk ten koste gaan van de burgers en de staat.

Om het systemisch probleem van zwakke governance binnen staatsbedrijven op te lossen, is een alomvattende hervorming noodzakelijk. Dit vereist politieke wil, institutionele versterking en de ontwikkeling van een cultuur van transparantie en integriteit. Het uiteindelijke doel is om staatsbedrijven te transformeren in efficiënte, verantwoordelijke en professioneel geleide organisaties die bijdragen aan het algemene welzijn van de Surinaamse samenleving en economie. Opeenvolgende regeringen worstelen met de aanhoudende uitdagingen bij het effectief beheer en goed bestuur van staatsbedrijven. De historie zal laten zien of het beheer en bestuur van staatsbedrijven ook voor Santokhi politiek altijd moeilijk lag.

Vincent Roep