In Suriname zien we de laatste jaren een verontrustende trend: het steeds verder afglijden van normen en waarden binnen onze samenleving. Waar ooit gemeenschapszin, zorgzaamheid en respect voor elkaar centraal stonden, lijkt nu het recht van de sterkste steeds meer de overhand te krijgen. Dit normverval heeft ernstige gevolgen, vooral voor de meest kwetsbare groepen in onze samenleving.

Het afbrokkelen van gemeenschapszin
Er was een tijd waarin Surinamers bekend stonden om hun zorg voor elkaar. In een land waar economische uitdagingen vaak centraal stonden, werd er altijd een vangnet gecreëerd door buren, familie en vrienden. Mensen hielden een oogje in het zeil voor elkaar, hielpen waar nodig en zorgden dat niemand achterbleef. Maar deze gemeenschapszin lijkt steeds meer te verdwijnen. Individualisme en zelfverrijking hebben de plek ingenomen van wederzijdse solidariteit en gemeenschapszorg.

Dit verlies van sociale cohesie heeft geleid tot een samenleving waarin velen niet meer omkijken naar hun naasten. Het is schrijnend om te zien hoe ouderen worden verwaarloosd, hoe kinderen opgroeien zonder de nodige begeleiding en hoe mensen in armoede nauwelijks nog steun ontvangen. Waar we voorheen collectief de lasten droegen, is er nu een cultuur ontstaan waarin iedereen vooral bezig is met zijn eigen belangen, soms ten koste van anderen.

Het recht van de sterkste
Het normverval uit zich ook in de manier waarop macht en middelen worden verdeeld. Steeds vaker lijkt het recht van de sterkste te gelden. Mensen met macht en geld nemen beslissingen zonder rekening te houden met de gevolgen voor de kwetsbaren. Dit zien we in de politiek, waar corruptie en vriendjespolitiek de overhand nemen, maar ook in de dagelijkse omgang tussen burgers. Degenen die het hardst roepen of het meest gewiekst zijn, krijgen hun zin, terwijl de zwakkeren worden genegeerd en gemarginaliseerd.

In de gezondheidszorg, het onderwijs en zelfs op de werkvloer worden mensen zonder connecties of invloed bijna aan hun lot overgelaten. Ze krijgen niet de kansen of hulp die ze nodig hebben om vooruit te komen. Dit creëert een vicieuze cirkel van ongelijkheid en frustratie die onze samenleving verder uitholt.

Het in de steek laten van de kwetsbaren
Misschien wel het meest zorgwekkende aspect van dit normverval is, hoe we als samenleving de meest kwetsbaren in de steek laten. Ouderen die hun hele leven hebben bijgedragen, worden aan hun lot overgelaten zonder de zorg die ze verdienen. Kinderen uit arme gezinnen krijgen niet de kansen om zich te ontwikkelen, omdat er geen structuur of begeleiding is. En mensen met een beperking of chronische ziekte moeten vaak vechten voor de meest basale voorzieningen en ondersteuning.

Het is een pijnlijk contrast met de waarden die de basis van de Surinaamse cultuur horen te vormen. Zorgzaamheid, respect en solidariteit zouden de kern moeten zijn van onze samenleving, maar ze lijken plaats te hebben gemaakt voor egoïsme en onverschilligheid.

De weg vooruit
Om het normverval een halt toe te roepen, moeten we als samenleving opnieuw prioriteit geven aan collectieve waarden. Dit betekent dat we weer leren om beter voor elkaar te zorgen, ongeacht sociale of economische status. We moeten terugkeren naar een cultuur waarin solidariteit niet alleen een woord is, maar een manier van leven.
Daarnaast is er behoefte aan leiderschap dat het belang van de gemeenschap boven persoonlijk gewin stelt. Leiders, zowel op politiek als sociaal niveau, moeten het goede voorbeeld geven en laten zien dat zorg voor de kwetsbaren een teken van ware beschaving is.

Tot slot moeten we als burgers zelf verantwoordelijkheid nemen. Kleine daden van vriendelijkheid en zorgzaamheid kunnen een groot verschil maken. Of het nu gaat om het helpen van een buurman, het ondersteunen van een lokaal initiatief of simpelweg respectvol omgaan met elkaar, het zijn de gezamenlijke inspanningen die uiteindelijk bepalen welke richting onze samenleving opgaat.

Laten we hopen dat Suriname zijn gemeenschapszin niet volledig verliest en dat we de kracht vinden om samen te bouwen aan een toekomst waarin niemand wordt achtergelaten. Het is een verantwoordelijkheid die we allemaal delen.


Nota bene: De inhoud van dit artikel weerspiegelt uitsluitend de persoonlijke opvattingen van de auteur en is niet noodzakelijkerwijs representatief voor de standpunten van de organisatie(s) waarmee de auteur is verbonden.