Haïti: VS evacueert ambassadepersoneel te midden van bendegeweld

Washington zegt dat het niet-essentieel ambassadepersoneel uit Haïti heeft overgevlogen, nu het land verder afglijdt naar bendegeweld. De Amerikanen hebben ook de veiligheid opgevoerd bij hun missie in de hoofdstad Port-au-Prince. Het volgt op aanvallen van bendes op de luchthaven, politiebureaus en gevangenissen deze week. Ze dringen aan op het ontslag van de Haïtiaanse premier Ariel Henry.

De noodtoestand van drie dagen is met een maand verlengd.

"Het toegenomen bendegeweld in de buurt van de Amerikaanse ambassade en in de buurt van de luchthaven heeft geleid tot het besluit van het ministerie van Buitenlandse Zaken om het vertrek van extra ambassadepersoneel te regelen", schrijft de ambassade op sociale media.

De ambassade blijft open, voegde het eraan toe.

De operatie vóór zonsopgang leek te zijn uitgevoerd per helikopter, zo meldt persbureau AFP, daarbij verwijzend naar omwonenden die beschreven dat ze boven hun hoofd de geluiden van vliegtuigbladen hoorden.

Het komt terwijl de situatie in Haïti is verslechterd. De belangrijkste haven van het land zei donderdag de activiteiten op te schorten vanwege sabotage en vandalisme.

Bendes in de door geweld geteisterde stad voerden hun aanvallen op toen Henry vorige week naar een regionale top vertrok.

Henry probeerde dinsdag terug te vliegen naar Port-au-Prince, maar kwam in plaats daarvan op het Amerikaanse grondgebied van Puerto Rico terecht.

Hij kon niet in de Haïtiaanse hoofdstad landen omdat de internationale luchthaven gesloten was omdat soldaten pogingen van gewapende mannen om de luchthaven in beslag te nemen afweerden.

De burgerluchtvaartautoriteiten in de naburige Dominicaanse Republiek hebben ook het vliegtuig van de premier afgewezen, omdat ze niet over het noodzakelijke vluchtplan waren geïnformeerd.

Henry heeft geen publieke verklaring meer afgelegd sinds hij Kenia bezocht, waar hij president William Ruto ontmoette om een deal te sluiten voor het Oost-Afrikaanse land om een multinationale troepenmacht te leiden die de orde in Haïti zou helpen herstellen.

De twee leiders tekenden een wederzijdse overeenkomst die de weg vrijmaakt voor de verzending van 2.000 Keniaanse politieagenten naar Haïti, maar een Keniaanse oppositiepoliticus zegt dat hij de deal voor de rechtbank zal aanvechten.

Zaterdag zei het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken dat minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken met de Keniaanse president sprak over de Haïti-crisis en dat de twee mannen hun inzet voor een multinationale veiligheidsmissie onderstreepten om de orde te herstellen.

Bendes in Port-au-Prince hebben misbruik gemaakt van de afwezigheid van de premier om een reeks gecoördineerde aanvallen uit te voeren. Tot hun doelwitten behoorden de luchthaven – die ze willen controleren om te voorkomen dat Henry weer naar binnen vliegt – en twee gevangenissen, waaruit ze duizenden gevangenen hebben bevrijd.

Minstens zes politieagenten zijn gedood terwijl de Nationale Politieacademie is verwoest.

Ook de lichamen van verschillende gevangenen bleven op straat liggen na de bestorming van de nationale gevangenis.

Het geweld heeft ervoor gezorgd dat de humanitaire crisis in Haïti nog verder is verslechterd.

De bendes hebben niet gezegd wat hun doel is, afgezien van het verdrijven van  Henry.

Jimmy "Barbecue" Chérizier, een voormalige politieagent die leiding geeft aan een alliantie van bendes genaamd G9, heeft gedreigd dat als Henry niet aftreedt, er een "burgeroorlog" zal uitbreken die volgens hem zou kunnen eindigen in "genocide".

Door de onrust zijn 362.000 Haïtianen intern ontheemd geraakt – waarvan meer dan de helft kinderen, zegt de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM).

"Haïtianen zijn niet in staat een fatsoenlijk leven te leiden. Ze leven in angst, en elke dag, elk uur dat deze situatie voortduurt, wordt het trauma erger", zegt Philippe Branchat, hoofd van IOM in Haïti, in een verklaring.

"Mensen die in de hoofdstad wonen, zitten opgesloten, ze kunnen nergens heen", zei hij. "De hoofdstad is omringd door gewapende groepen en gevaar. Het is een stad die wordt belegerd."

Hulpgroep Medecins Sans Frontieres schat dat alleen al in de Port-au-Prince-wijk Cite Soleil minstens 2.300 mensen omkwamen bij het geweld in 2023, waar 9% van de bevolking van de hoofdstad woont.