Een demonstrant verbrandt banden tijdens een demonstratie waarin wordt opgeroepen tot het aftreden van premier Ariel Henry in Port-au-Prince. (Foto: AFP)
De Braziliaanse president Luiz Inacio Lula da Silva heeft de wereld woensdag opgeroepen om "snel te handelen" in Haïti. Hij deed zijn oproep tijdens een Caribische top waar politieke overeenkomsten werden aangekondigd over een mogelijke weg vooruit voor het door crisis verscheurde land.

Haïti, het armste land op het westelijk halfrond, verkeert al jaren in rep en roer, waarbij gewapende bendes delen van het land overnemen en bruut geweld ontketenen, waardoor de economie en het volksgezondheidssysteem in totaal zijn ingestort.

De afgelopen weken werd het land ook overspoeld door wijdverbreide onrust toen duizenden mensen de straat op gingen om het aftreden van premier Ariel Henry te eisen, in overeenstemming met een politiek akkoord dat in december 2022 werd gesloten.

"In Haïti moeten we snel handelen om het lijden te verlichten van een bevolking die verscheurd is door een tragedie", zei Lula in een toespraak voor een top van de Caribische Gemeenschap (Caricom) in Georgetown, Guyana.

Dinsdag lanceerde de VN een oproep voor 674 miljoen dollar voor humanitaire projecten in Haïti, waar 45 procent van de bevolking nu voedselonzeker is. Volgens de VN zijn alleen al in januari ruim 1.100 mensen gedood, gewond of ontvoerd.

Woensdag vertelde de premier van Antigua en Barbuda, Gaston Browne, aan verslaggevers "we hebben veel vooruitgang geboekt" in de gesprekken op de Caricom-top, en Henry had "toegezegd om als eerlijke bemiddelaar te dienen en de macht te delen."

Volgens een overeenkomst die in december 2022 werd gesloten, meer dan een jaar na de moord op president Jovenel Moise, zou Haïti verkiezingen houden en zou Henry tegen 7 februari 2024 de macht moeten afstaan aan nieuw gekozen functionarissen.

Maar hij is aan de macht gebleven en een assistent heeft gezegd dat de premier van plan was een regering van nationale eenheid te vormen.

Een regeling voor machtsdeling zou "binnen korte tijd" in werking kunnen treden, aldus Browne.

Het is echter niet de eerste keer dat Henry een soortgelijke belofte doet. De laatste keer was op 1 januari, tijdens een toespraak ter gelegenheid van de 220ste verjaardag van de onafhankelijkheid van Haïti.

Gevraagd naar een verkiezingsdatum zei Browne dat deze "mogelijk binnen de komende twaalf maanden" zou kunnen worden vastgesteld.

'Morele verplichting'
Haïti, een land met ongeveer twaalf miljoen inwoners, is sinds 2016 niet meer naar de stembus gegaan.

Op de Caribische top, die woensdag eindigde, werd deze week aangekondigd dat Benin een bijdrage van 2.000 troepen overweegt voor een VN-veiligheidsmissie naar Haïti.

Kenia heeft ermee ingestemd de missie te leiden, maar deze wordt al maanden opgehouden vanwege logistieke problemen, een juridisch probleem in Nairobi en financieringstekorten.

Browne zei woensdag dat Caricom een grotere bijdrage verwachtte van de westerse machten, in het bijzonder van de voormalige koloniale heerser Frankrijk.

"Er is op zijn minst een morele verplichting om leiderschap te bieden bij het oplossen van dit probleem en om niet, laten we zeggen, een groep ontwikkelingslanden te hebben die alle offers van verlies aan levens op zich moet nemen", zei hij. "Ik denk dat Frankrijk, meer dan enig ander land, de plicht heeft om de vrede en stabiliteit in Haïti te helpen herstellen", voegde Browne eraan toe.