De zorgen over een confrontatie tussen Iran en de Verenigde Staten zijn vorige week begonnen door aanvallen op twee olietankers bij de strategische scheepvaartweg Straat van Hormuz bij de ingang van de Golf. Washington gaf aartsvijand Iran de schuld voor de incidenten.

Teheran ontkent de verantwoordelijkheid, maar de aanslagen, en soortgelijke aanvallen in mei, hebben de relaties met Washington verder verslechterd sinds Trump de Verenigde Staten in mei 2018 uit een unieke internationale nucleaire deal met Iran trok.

Trump heeft de Amerikaanse economische sancties tegen Iran opnieuw ingesteld en uitgebreid. Dat heeft landen over de hele wereld gedwongen om Iraanse olie te boycotten of zelf sancties te nemen. Maar in een interview met Time magazine, sloeg Trump een andere toon aan dan sommige Republikeinse wetgevers die een militaire benadering van Iran hebben aangespoord. Trump zei dat de aanvallen op de tankers van vorige week in de Golf van Oman tot dusver slechts een "zeer kleine" impact hebben gehad.

Op de vraag of hij militaire actie zou overwegen om te voorkomen dat Iran kernwapens verkrijgt of om de vrije stroom van olie door de Golf te verzekeren, zei Trump: "Ik zou zeker ingrijpen bij nucleaire wapens en bij het andere zou ik een vraagteken plaatsen."

De nucleaire deal met Iran, die in 2015 tijdens het presidentschap van Barack Obama werd bereikt, had als doel om het proces van een Iraanse atoombom weg te maken. Trump zegt dat de overeenkomst geen oplossing bood voor het raketprogramma van Iran of het niet straft voor indirecte oorlogen in landen in het Midden-Oosten.

Teheran heeft de verscherping van VS-sancties afgekeurd en andere ondertekenaars aangespoord actie te ondernemen om het nucleaire pact te redden. Als het de andere ondertekenaars niet lukt de deal te redden, zal Iran de overeenkomst ook de rug toekeren.

De Verenigde Staten zullen hun drukcampagne over Iran voortzetten en agressie in de regio blijven afschrikken, maar willen niet dat het conflict met Teheran escaleert, zei minister van Buitenlandse Zaken, Mike Pompeo, dinsdag. "President Trump wil geen oorlog en we zullen die boodschap blijven overbrengen terwijl we de dingen doen die nodig zijn om de Amerikaanse belangen in de regio te beschermen."

Naarmate de spanning met Iran toeneemt, groeide de onzekerheid over het leiderschap van het Pentagon dinsdag met het nieuws dat waarnemend minister van Defensie, Patrick Shanahan, zich had teruggetrokken om het Amerikaanse leger te leiden. USA Today heeft gemeld dat de FBI een negen jaar oude huiselijk geschil tussen Shanahan en zijn toenmalige vrouw had onderzocht.

Shanahan had maandag de inzet van ongeveer 1.000 extra troepen in het Midden-Oosten aangekondigd voor wat hij zei als verdedigingsdoeleinden, daarbij verwijzend naar bezorgdheid over een bedreiging door Iran. De inzet is een aanvulling op de 1.500-troepenverhoging die vorige maand werd aangekondigd als reactie op tankeraanvallen in mei.

Rusland vertelde de Verenigde Staten dat het de provocerende plannen om meer troepen naar het Midden-Oosten te sturen zou moeten laten vallen en acties moest staken die veel weg hadden van een bewuste poging om oorlog met Iran uit te lokken. Moskou heeft alle partijen opgeroepen tot kalmte.

"Wat we zien zijn oneindige en aanhoudende Amerikaanse pogingen om de politieke, psychologische, economische en ja militaire druk op Iran op een vrij provocerende manier op te voeren", zei viceminister van Buitenlandse Zaken, Sergei Ryabkov, in de Russische media. "Zij (deze acties) kunnen niet worden beoordeeld als iets anders dan een bewuste poging om oorlog uit te lokken," zei hij.

De grootste diplomaat van China, Wang Yi, waarschuwde de wereld dat hij geen "doos van Pandora" in het Midden-Oosten zou moeten openen. Hij stelde ook de druk van de VS op Iran aan de kaak en drong er bij Teheran op aan de deal te handhaven. Bondskanselier Angela Merkel zei dat Duitsland, een andere ondertekenaar, er alles aan deed om de spanningen met Iran te verminderen, maar zei dat Iran zich aan de overeenkomst van 2015 moet houden.

De Iraanse president Hassan Rouhani zei in een toespraak dat Iran geen oorlog zocht en de inspanningen van de VS om Iran te isoleren verwierp. "Iran zal geen oorlog voeren tegen welk land dan ook," zei hij. "Ondanks alle inspanningen van de Amerikanen in de regio en hun verlangen om onze banden met de hele wereld af te sluiten en hun wens om Iran af te schermen, zijn ze niet succesvol geweest."

Maar de bevelhebber van het Iraanse elite Revolutionaire Garde Korps zei dinsdag dat de ballistische raketten van Iran in staat waren om "vrachtschepen in de zee" met grote precisie te raken. "Deze raketten worden in eigen land geproduceerd en zijn moeilijk te onderscheppen en moeilijk af te slaan met andere raketten", zei brigadier-generaal Hossein Salami in een televisietoespraak. Hij zei dat de ballistische rakettechnologie van Iran de machtsverhoudingen in het Midden-Oosten heeft veranderd.

De verhoogde spanningen tussen Iran en de VS hebben de angst voor toegenomen geweld in landen waar Iran en zijn Arabische regionale Golf rivalen vastzitten in een soms bloedige strijd om invloed.