Het nieuwe grondbeleid: Terug naar af?

De afgelopen dagen zijn in Starnieuws (27/8, 5/9 en 8/9) artikelen verschenen die betrekking hebben op het grondbeleid zoals die de afgelopen jaren is gevoerd, in het bijzonder over de boedelkwestie. Ik doel hier op een artikel van de hand van mr. Jadnanansing, waarin hij aandacht vroeg voor de boedelproblematiek door een artikel in het Surinaams Juristenblad voor een breder publiek toegankelijk te maken, het nummer van 5 september jl waarin aandacht werd geschonken aan een brief die CLO-voorzitter R.Hooghart schreef aan de minister van Ruimtelijke ordening, Grond & Bosbeheer (RGB). In deze brief haalt hij concrete gevallen aan die anders verlopen dan volgens het Decreet Uitgifte Domeingrond voorgeschreven.
Mevr.mr dr. A.Akkal-Ramautar, ten slotte, hekelde de praktijk dat familieboedels verhandeld worden die volgens het vigerende Decreet Uitgifte Domeingrond juridisch niet meer familieboedels zijn, want teruggekeerd in de boezem van de Staat. Omdat ik als –destijds- voorzitter/coördinator van de Werkgroep Wetgeving Grondbeleid (WWG) verantwoordelijkheid draag voor de totstandkoming van (onder meer) deze decreten, ben ik verheugd met de constatering van de genoemde personen dat het in al deze kwesties niet gaat om zaken die verkeerd in de decreten geregeld zijn, maar dat het betreft misstanden die door het niet op juiste wijze toepassen van de L-Decreten ontstaan.

De betreffende werkgroep, destijds ingesteld door regering en Beleidscentrum, kreeg tot taak een geheel nieuw grondbeleid, incl. gronduitgiftestelsel te ontwerpen. Daarmee moest uitvoering worden gegeven aan een doelstelling van de Regeringsverklaring van 1 mei 1980 om via de zg. Vier Vernieuwingen Suriname te transformeren in een meer sociaal rechtvaardige samenleving. Daarvoor moest er een eind gemaakt worden aan de corruptie die voor die tijd alomtegenwoordig was en zich vooral manifesteerde mbt de uitgifte en de verdeling van domeingrond. De werkgroep meende dat het doel het beste bereik zou worden indien het grondbeleid werd gedepolitiseerd.

Geen enkel onderwerp het grondbeleid betreffende is aan de aandacht van de werkgroep ontsnapt. Eerst werden de uitgangspunten van het nieuw te voeren grondbeleid vastgesteld en in een publicatie met de titel Contouren van het nieuwe grondbeleid aan het Surinaamse volk bekend gemaakt.. Op basis van deze contouren zijn in totaal acht decreten opgesteld (genummerd L-1 t/m L-8) die in ontwerpvorm voor commentaar zijn aangeboden aan alle relevante sociale en maatschappelijke groepen in de samenleving, als daar zijn: de advocatuur, het notariaat, de vakbeweging, het bedrijfsleven, de universiteit, enzovoort.

Er zijn talrijke reacties binnengekomen die na te zijn gewikt en gewogen binnen de werkgroep al dan niet hun weg hebben gevonden in het derde concept. Het is dit concept dat uiteindelijk door de Raad van Ministers met de verandering van slechts één woord (grondhuur) werd goedgekeurd en in het Staatsblad gepubliceerd (Stbl15 juni 1982). De werkgroep was er unaniem van overtuigd dat slechts een integrale uitvoering van de L-decreten zou kunnen leiden tot het doel een sociaal rechtvaardige gronduitgiftebeleid te effectueren. Dat is niet gebeurd. De instelling bijvoorbeeld van een Grondkamer, van een Taxatie-instituut, van een Grondverzetbedrijf, van een NV Surinaams is zwaar materieel (Surzwam), enzovoort bleven achterwege. De beoogde depolitisering van het grondbeleid (dus de toekenning van gronden maken van een recht en geen gunst!) werd daardoor illusoir. Oude tijden m.b.t. het grondbeleid dreigen daardoor terug te keren.

André Haakmat
(destijds Voorzitter-coördinator v/d Werkgroep Wetgeving Grondbeleid)