Column: De moord op Rishi Chandrikasingh

Ik ken die jongen helemaal niet, maar zijn dood raakte mij omdat hij mijn zoon had kunnen zijn. Zijn dood is de ergste nachtmerrie voor een ouder.
Hij stond ’s avonds op het perron van Den Haag Holland Spoor. Iemand had een verdachte persoon gezien en meldt dat aan de schietgrage Haagse politie. De agenten die aankwamen maanden hem om zijn handen omhoog te doen, maar hij doet zijn handen in zijn zij. En dat was genoeg om hem een schot in de nek te geven. Zeventien jaar jong. Dit zijn de feiten die in de media bekend zijn geworden.

Ik moet er niet aan denken dat dit mijn zoon zou zijn overkomen. Maar ik realiseer me volledig dat hij wel degelijk mijn zoon had kunnen zijn. Jaren geleden liep mijn zoon, die toen net zo jong was als deze knul, op Scheveningen met zijn vriendin. Hij werd plotseling aangevallen door Nederlandse jongeren die hem naar de grond sloegen en in elkaar trapten. Zomaar, zonder reden. De dokter zei later dat hij geluk had, want een trap had zijn slaap geraakt en had net zo goed in zijn ogen terecht kunnen komen. Dat had alles met racisme te maken. Witte jongeren die het niet konden hebben dat mijn zoon met zijn Nederlandse vriendin liep te wandelen.
We hebben aangifte gedaan bij de politie, maar duizenden andere zaken hebben voorrang en dus zijn de daders nooit gepakt.

Mijn ervaringen met de Haagse politie zijn niet positief. Een half jaar geleden werd ik met de dood bedreigd door iemand die moeite heeft met mijn activiteiten op het gebied van Decolonizing the Mind. De persoon had me op mijn mobiel gebeld. Het nummer zag ik op mijn display. Ik ging naar de politie met de gedachte: dit is een volkomen heldere zaak. Het nummer, en de datum en tijd zijn bekend. Het is een kwestie van de man arresteren en voor het gerecht slepen. Wat antwoordde de politie? “Pas als hij wat doet kunnen we actie komen.” Dus pas als ik dood ben, komen ze in actie. Ik vraag me af of ze datzelfde antwoord zouden hebben gegeven als de burgemeester zou zijn bedreigd.
Stel dat ik dat telefoonnummer op Facebook had geplaatst, wat zou er dan gebeurd zijn? De kans is groot dat IK gearresteerd zou worden wegens uitlokking van geweld.

Ik weet niet wat de oorzaak is dat de schietgrage Haagse agent die jonge Hindostaan niet in zijn benen heeft geschoten. Het Openbaar Ministerie is bezig met een grondig onderzoek. Ik heb er geen vertrouwen in. Waarom?

De Volkskrant van 1 december meldt het verslag van ooggetuige Anna: “Volgens Anna werd er door agenten geroepen dat Rishi zijn handen omhoog moest doen. De jongen stond volgens haar stil en vervolgens draaide de Hagenaar zich om, deed zijn handen omhoog en werd direct neergeschoten, vertelde zij aan Omroep West. 'Die jongen was in shock, toen bleek dat er politie achter hem aan zat. Terwijl hij gewoon daarvoor aan het lopen was op het perron, hij zag er helemaal niet verdacht uit. Ze riepen 'Politie! Politie!' En 'blijf staan!'. Maar nog voordat Rishi zich had omgedraaid en kort nadat hij zijn handen in de lucht had gedaan, werd er al geschoten.'” Rishi is kennelijk van achteren beschoten.

Het OM kwam direct met een verklaring uit dat dit verhaal gedeeltelijk niet klopt, waar wilde niet zeggen welk deel wel of niet klopt. Waarom gewoon niet zeggen welk gedeelte niet klopt? Maar ze hebben een doel: twijfel zaaien over de verklaring van de ooggetuige, terwijl het onderzoek nog niet is afgerond.

De jongen was ongewapend. Dat geeft het OM toe. De agent had niet hoeven te schieten en als hij dat zo graag wilde had hij hem in zijn benen kunnen raken. Wat is de verklaring dat hij Rishi niet in de benen heeft geschoten?

In het racistische klimaat waarin wij in Nederland leven en 'allochtonen' altijd verdacht zijn, is de kans groot dat dit soort types gemakkelijk vrijuit gaan.

In de media zijn er geluiden die de jongen tot verdachte maken in plaats van slachtoffer en de protestacties willen ontkrachten. Rishi is in het verleden in aanraking geweest met justitie. Conclusie: het is een foute jongen, dus is het niet zo erg dat hij is doodgeschoten. Hij heeft de instructies niet opgevolgd. Hij zat fout, niet de agent die een ongewapende knul doodschiet.
Een andere tactiek wordt gebruikt door Perdiep Ramessar, journalist van Dagblad Trouw. Hij heeft de vraag gesteld of Hindostanen net zo heftig gereageerd zouden hebben als het om een Marokkaan zou gaan. Waarom is dat van belang? Hij suggereert dat de protestactie dan niet integer is. Waarom deze vraag niet omgekeerd stellen aan de Nederlanders: waarom reageren zij niet heftig als het om een Hindostaan gaan? Waarom het element van onoprechtheid introduceren terwijl dat helemaal niet aan de orde is.

Ik denk dat het OM en de autoriteiten zich niet alleen buigen over de vraag wat er werkelijk gebeurd is, maar ook over de vraag: hoe spreken we de agent vrij en hoe kunnen we ermee wegkomen? Ik geloof niet zo in de onafhankelijkheid van het onderzoek. Ik geloof in de maatschappelijke druk om te voorkomen dat de waarheid wordt weggemoffeld.

In Amerika is op 26 februari 2012 een ongewapende zwarte jongen, Travon Martin, door een blanke burgerwacht, George Zimmerman, doodgeschoten. Zimmerman was door de politie vrijgelaten. Dat heeft geleid tot heftige reacties van alle belangrijke maatschappelijke organisaties. Ze boden hulp aan de familie. Ze kwamen met een leger aan juristen, journalisten en maatschappelijk werkers om steun te bieden aan de familie. In Amerika zijn de videobeelden vrijgegeven zodat iedereen met eigen ogen kan zien wat er is gebeurd. Ik vind dat het OM de videobeelden moet vrijgeven van het station zodat we met onze eigen ogen kunnen zien wat er gebeurd is. Welke jurist kan deze beelden opvragen op basis van de wet openbaarheid van bestuur?
Als ik Amerika vergelijk met Nederland vraag ik me af: waar is de massale ondersteuning van de familie Chandrikasingh?

Ik was afgelopen zaterdag bij een protestbijeenkomst tegen politiegeweld. Die bijeenkomst was georganiseerd door vrienden van Rishi. Ze hebben diepe indruk op me gemaakt, deze jonge mensen. Ik ben trots op ze. Ze vertegenwoordigen een morele kracht. De opkomst was lager dan ze verwacht hadden. Het enige dat ik tegen ze kan zeggen is: al stond je daar in je eentje, weet dat je wel stond voor een rechtvaardige zaak. Kijk naar Nelson Mandela. Kijk naar Mahatma Gandhi. Kijk naar Martin Luther King. Ooit stonden ze in hun eentje voor een rechtvaardige zaak. We weten allemaal waar ze vandaag nu staan in de ogen van de wereld. Het kan niet zo zijn dat het OM in Nederland het laatste woord heeft over deze zaak. Als de politie een ongewapende jongeman doodschiet, dan kan geen wet ter wereld mij ervan overtuigen dat dit juist en rechtvaardig is geweest.

Sandew Hira