Column: De lessen van Obama’s verkiezingscampagne

Kunnen Surinaamse politici iets leren van de verkiezing van Obama? Misschien.

Obama is een fenomeen. Zijn campagne is de meest fascinerende campagne geweest in de moderne politieke geschiedenis. Het was een vreedzame revolutie die diepgaande veranderingen teweeg brengt in Amerika zonder dat er een geweerschot wordt gelost.

Ik heb onlangs het boek The Audacity to win – the inside story and lessons of Barack Obama’s historic victory gelezen van zijn campagneleider David Plouffe. Het is een boeiend verhaal over hoe ze erin geslaagd zijn om de meest onwaarschijnlijke kandidaat voor het Amerikaanse presidentschap – een zwarte man met een moslim klinkende naam Barack Hussein Obama – de gedoodverfde winnaar bij de Democraten (Hillary Clinton) te verslaan en de Republikeinse oorlogsheld John McCain terug te sturen naar huis.

Toen twee jaar voor de verkiezing aan de campagne begonnen, hadden ze niets: geen kantoor, geen mensen, geen apparatuur. Aan het eind van de campagne hadden ze 700 miljoen dollar besteed, een organisatie van honderdduizenden vrijwilligers en een infrastructuur van een schaduwregering compleet met vliegtuigen en een netwerk van kantoren.
Het wonder is toe te schrijven aan drie factoren.

In de eerste plaats het leiderschap van de persoon Obama. Dat leiderschap is in de eerste plaats van intellectuele aard. Obama is geen populist, maar iemand met een visie over hoe de problemen van Amerika en de wereld zou moeten worden opgelost. Hij durfde – toen niemand dat nog durfde – zich openlijk tegen de oorlog in Irak te verklaren. Hij liet zich niet leiden door politieke peilingen, maar door een missie:de hervorming van de gezondheidszorg, de hervorming van de economie, een drastische verandering in het buitenlands beleid.

Obama is niet bang. Hij durft complexe en gevoelige problemen als rassenrelaties bij de kop te pakken en daar heldere lijnen voor uit te zetten. Hij durft Israel aan te spreken op haar extremistische gedrag waar andere Amerikaanse presidenten het laten afweten. Kortom Obama mobiliseerde niet op basis van de onderbuiksentimenten, wat politici vaak doen, maar op basis van de noden van mensen en een helder idee van hoe je daar iets aan kunt doen.

In de tweede plaats was de tijd rijp in Amerika voor verandering en Obama heeft dat haarscherp aangevuld met de leuze Yes we can! Die leuze was knap bedacht. Het ging niet alleen om de noodzaak van verandering – Change - , maar gaf aan dat je iets moest doen om change te bewerkstelligen. Yes we can was een uitnodiging om zelf actief te worden om de samenleving te veranderen.

De derde factor was zijn sublieme organisatie. Obama heeft internet gebruikt als geen andere kandidaat. De communicatie met de honderdduizenden vrijwilligers was volledig ICT-gestuurd. Wil je als Obama-supporter een huisbijeenkomst organiseren voor je buurt? Je kunt dan inloggen, een programma downloaden over hoe je zo’n avond kunt inrichten compleet met tips voor hoe je kunt beginnen en sluiten, uitnodigingen aan je buren sturen via de database van Obama en leren van ervaringen van anderen die ook huisbijeenkomsten hadden georganiseerd.
Zijn database was zo waardevol dat op enig moment toen ze een lening wilden sluiten bij de bank de databank met miljoenenadressen als onderpand is gebruikt.

Visie, boodschap en sublieme organisatie. Daarmee heeft de meest onwaarschijnlijke kandidaat de meest opmerkelijke verkiezing ooit gewonnen. Kan dat ook in Suriname?

Sandew Hira
Reacties naar: sandewhira@amcon.nl