Chili staat voor scherpe ruk naar rechts bij presidentsverkiezingen

In Chili worden vandaag de beslissende tweede ronde presidentsverkiezingen gehouden. Volgens peilingen kan dit uitmonden in de scherpste politieke ruk naar rechts sinds het einde van de militaire dictatuur in 1990. Favoriet is José Antonio Kast, leider van de radicaal-rechtse Republikeinse Partij, die het opneemt tegen Jeannette Jara, kandidate van de linkse regeringscoalitie en lid van de Communistische Partij.

Bijna 15,6 miljoen stemgerechtigden zijn opgeroepen om te stemmen. Het is de eerste presidentsverkiezing sinds de invoering van de stemplicht, wat voor extra onzekerheid zorgt over de uiteindelijke uitslag. De stembureaus sluiten om 18.00 uur lokale tijd, waarna snel de eerste resultaten worden verwacht.

Kast eindigde in de eerste ronde als tweede, maar wordt gesteund door kiezers van andere rechtse kandidaten die toen werden uitgeschakeld. Analisten verwachten dat hij daarmee boven de 50 procent kan uitkomen. Jara won weliswaar de eerste ronde, maar ziet haar kansen slinken door de versplintering aan de linkerzijde en de groeiende onvrede onder kiezers.

Misdaad 

De verkiezingen worden gedomineerd door zorgen over criminaliteit en veiligheid. Hoewel Chili nog steeds geldt als een van de veiligere landen in Latijns-Amerika, hebben een toename van georganiseerde misdaad en illegale immigratie het publieke debat sterk beïnvloed. Kast profileert zich met een harde veiligheidsagenda en belooft “orde en vertrouwen” te herstellen.

De thema’s vormen een zware last voor de huidige linkse president Gabriel Boric, die kampt met lage populariteitscijfers. Zijn regering nam de afgelopen jaren maatregelen zoals extra middelen voor de politie en militaire inzet aan de noordgrens, maar dat bleek voor veel kiezers onvoldoende.

Verwachtingen

Een mogelijke overwinning van Kast wordt positief ontvangen door investeerders, die hopen op marktgerichte hervormingen, deregulering en aanpassingen in het pensioenstelsel. Na de eerste verkiezingsronde steeg zowel de Chileense peso als de aandelenmarkt.

Critici waarschuwen echter voor de maatschappelijke gevolgen van een overwinning van de radicaal-rechtse kandidaat. Volgens politicologen weerspiegelt zijn opkomst vooral een diep wantrouwen in de traditionele politiek en een groeiende roep om veiligheid.

Met een aanzienlijk deel van de kiezers dat nog twijfelt of overweegt blanco te stemmen, blijft de uitkomst tot het laatste moment onzeker. Wat wel vaststaat: Chili staat op een politiek kruispunt dat de koers van het land voor jaren kan bepalen.