Mathieu Wijdeven brengt veelzijdig kunstenaar G.G.Th. Rustwijk tot leven
Ik had het genoegen de generale repetitie in Thalia te mogen meemaken van het theaterstuk: Het waarom beantwoord. De productie wordt gepresenteerd door theater Rotterdam in samenwerking met HB Media. De naam Rustwijk is in Suriname alom bekend. Wij praten over een familie die veel intellectuelen heeft voortgebracht, maar ook bekend staat om de muziektalenten in hun midden.
De naam George Gerhardus Theodorus Rustwijk (1862-1914) hebben velen niet eerder gehoord. Dit ten onrechte omdat we te doen hebben met een veelzijdig kunstenaar die zijn sporen ruimschoots verdiend heeft, een geziene figuur was in de samenleving en regelmatig van zich liet horen door vele activiteiten in Theater Thalia. Maar daarnaast was hij o.a. ook kunstschilder, musicus, tekenleraar, dichter en aan het einde van zijn leven ook fotograaf.
In het verdere verloop van het theaterstuk wordt vaker verwezen naar dit verschijnsel. Wijdeven geeft een uitvoerige beschouwing over de gebeurtenissen binnen zijn familie in Nederland die ertoe geleid hebben dat hij zich is gaan verdiepen in het leven van zijn betovergrootvader. Dit doet hij op pakkende wijze, maar ook met een dosis humor waarmee hij zijn eenmansact verlevendigt. Hij laat zien dat wij te doen hebben met een jonge maar toch doorgewinterde acteur/theatermaker, die de uitgebreide monologen moeiteloos en met veel acteertalent weet te brengen.
Het theaterstuk is in 2022 in Nederland met succes opgevoerd, maar Wijdeven zag het als zijn droom om het spektakel ook in Theater Thalia te Paramaribo te presenteren. Dit was het theater waarin zijn betovergrootvader geschitterd had!
G.G.Th. kan naast zijn vele andere talenten ook als een van de eerste Surinaamse cabaretiers beschouwd worden. Daarnaast heeft hij ook vele producties geregisseerd of muzikale begeleiding ervan verzorgd. Wat dit laatste betreft stond hij in contact met de legendarische Johannes Helstone met wie hij vaak samenwerkte.
Als dichter staat hij vooral bekend om zijn bundel Matrozenrozen. Het is vreemd dat de alom bekende Surinaamse naam voor deze bloem Angalampoe, niet gebruikt is. Misschien komt het omdat aan het begin van de twintigste eeuw de status van het Sranan lager was dan van het Nederlands.
Een interessant detail ontleend aan Michiel van Kempen (Een geschiedenis van de Surinaamse literatuur) is dat genoemde bundel waarschijnlijk de eerste is geweest die door een Surinaamse dichter is uitgebracht. Het is minder bekend dat G.G.Th. ook beschouwd kan worden als één van de eerste Surinaamse activisten in de koloniale tijd. In het begin van de twintigste eeuw ging het zo slecht in het land dat Suriname in een deplorabele situatie verkeerde: armoede, ziekten, watergebrek en andere problemen teisterden de kolonie. Nederland besloot toen een uit acht man bestaande Welvaartscommissie naar Suriname af te vaardigen om ter plaatse poolshoogte te nemen en rapport uit te brengen.
G.G.Th. zag zijn kans schoon om kritiek op het koloniaal beleid te spuien middels een theaterstuk: Het waarom beantwoord. In een gloedvol betoog dat vijf uur duurde maar waarnaar het publiek tot het einde geboeid bleef luisteren, bracht hij zijn verhaal. Hij luisterde zijn betoog op met een door hem gemaakt schilderij van een octopus-achtig monster met vele tentakels waarop de problemen te lezen waren. Het bijzondere is dat veel van de tekst nog steeds actueel is. Het monster blijft ons dus achtervolgen!
Tot grote teleurstelling van G.G.Th. bleven de acht op de eerste rij gereserveerde plaatsen voor de Welvaartscommissie leeg. Blijkbaar hadden de leden lont geroken. G.G.Th. wilde duidelijk geen escalatie en daarom eindigde hij zijn gloedvol betoog met het Wilhelmus van Nassouwe, gebracht door een Surinaams koor onder zijn leiding.
De geest van zijn betopa blijft zeven generaties voortleven en heeft hem dus geïnspireerd deze hommage te brengen. Hij weet de aandacht van het publiek vast te houden ook middels demonstratie van zijn conditie door zijn betoog soms rennend op het podium te brengen.
Met schaamrood op mijn wangen antwoordde ik ontkennend. Maar ik ben wel geïnspireerd om nu op onderzoek uit te gaan!
Met Het waarom beantwoord is tevens een stuk Surinaamse geschiedenis die voor velen onbekend was op boeiende wijze onthuld.
Het stuk wordt op zaterdag 15 en zondag 16 februari gebracht in Thalia.
Een aanrader voor eenieder die van een stuk modern theater wil genieten op professionele wijze gebracht door een jonge acteur van internationale klasse.
Carlo Jadnanansing
Vandaag
-
09:40
Versterking agrarische sector en agrarisch onderwijs op hoger niveau
-
07:42
Reyme: Militairen moeten een speciale plaats krijgen
-
05:44
Wolken en zon wisselen elkaar af, het blijft droog
-
03:56
'Vrijwel' alle Voice of America-medewerkers op non-actief gezet
-
02:08
A20 presenteert voorlopige kandidatenlijst; Curtis Hofwijk er (nog) niet op
-
00:37
Santokhi gaat voor tweede termijn; werk afmaken
-
00:00
Vier lijken geborgen omgeving Apoera
Gisteren
- Column: Borrelpraat no. 863
- Venezuela hekelt 'illegale' Amerikaanse deportaties onder oorlogswet
- Vrees voor overstroming door hoge waterstand Boven Suriname
- Man verwond en beroofd bij opgeworpen barricade
- Macedonië: Minstens 59 doden bij brand in nachtclub
- Winkelier beroofd; voertuig later teruggevonden
- VHP-congres geeft goedkeuring aan kandidaten
- Cuba begint met herstellen stroomvoorziening
- First Nations First
- Presidentiële werkgroepen voor Rahemal en Winti Wai
- Bewolkte zondag met wat opklaringen
- Plannen voor 'operationele fase' van vredesakkoord met Oekraïne
- Somohardjo dankbaar voor succesvolle eerste nationale iftar
- Ruim 10.000 personen op diverse kandidatenlijsten
Eergisteren
- Tjin Liep Shie trekker ordening bus- en bootsector
- Ex-Tucajana-leider Thomas Sabajo in Powakka begraven
- Reactie op 'Onteigening boedelplantages per 1 mei 2025'
- Twee lijken geborgen; politie Apoera aangevallen door bijen
- Traditionele geneeskunde en integratieve gezondheidszorg
- Cuba opnieuw grotendeels zonder stroom na landelijke netwerkstoring
- Lovende woorden bij lancering Wetten.sr
- Verdachte roofmoord Doneghy Jones voor de rechter
- Nurmohamed: Onderhoud Bouterse Highway noodzakelijk
- Nog meer onweersbuien
- Putin: Oekraïense troepen in Kursk zullen leven als ze zich overgeven
- Politieke participatie van ambtenaren en het legaliteitsbeginsel
- Verdachten roofoverval Gongrijpstraat nog voortvluchtig
- Phagwa uitbundig gevierd; President leeft zich ook uit