Logopediste Ileana Martinez bereidt koffie tijdens een stroomstoring nadat orkaan Rafael het elektriciteitsnet van het land had uitgeschakeld, in Havana, Cuba. (Foto: Reuters)
De Cubaanse autoriteiten zeiden dat ze donderdag waren begonnen met het herstellen van de stroomvoorziening in de oostelijke helft van het eiland, een dag nadat orkaan Rafael het elektriciteitsnet van het land had uitgeschakeld, waardoor 10 miljoen mensen in het donker zaten.
Het net stortte woensdag in toen Rafael over Cuba raasde met windstoten van meer dan 185 km/u, waarbij huizen werden beschadigd, bomen werden ontworteld en telefoonpalen omvielen. De orkaan was westwaarts afgebogen naar de Golf van Mexico, waar hij geen directe bedreiging meer vormde voor het land, aldus het in Miami gevestigde U.S. National Hurricane Center.
Rafael was de laatste klap voor het toch al wankele elektriciteitsnet van het land, dat twee weken geleden meerdere keren instortte, waardoor veel mensen in het land dagenlang zonder stroom zaten en verspreide protesten op het eiland ontstonden.
Het ministerie van Energie en Mijnen zei donderdagmiddag dat het vooruitgang boekte met het herstellen van de stroomvoorziening in delen van centraal en oostelijk Cuba, maar waarschuwde dat het proces langzamer zou verlopen in de westelijke delen van het eiland, die het zwaarst werden getroffen door de storm.
Havana, de hoofdstad van twee miljoen inwoners, zat donderdagavond nog steeds zonder stroom en de autoriteiten hadden niet gezegd wanneer de stroomvoorziening zou worden hersteld.
De vervallen oliegestookte elektriciteitscentrales van het land hebben al tientallen jaren moeite om de lichten aan te houden, maar dit jaar stortte het systeem in een crisis toen de olie-import uit bondgenoten Venezuela, Rusland en Mexico afnam.
Rafael was de tweede orkaan die het eiland in minder dan een maand trof nadat Oscar in oktober het oosten van Cuba teisterde, een dubbele klap die nog meer hulpbronnen uitputte in een land dat al kampte met een tekort aan voedsel, brandstof en medicijnen.
Urenlange stroomuitval was in een groot deel van Cuba de norm geworden, zelfs voordat de twee stormen toesloegen.
De lucht was donderdag laat in de dag opgeklaard boven Havana. Wegwerkers en bewoners werkten aan het opruimen van omgevallen takken, afval en puin dat veel wegen blokkeerde, hoewel de meeste winkels, banken en de meeste staatsinstanties gesloten bleven.
Meer dan 220.000 mensen werden geëvacueerd uit laaggelegen en kwetsbare gebieden, zeiden ambtenaren, en de meesten waren donderdag teruggekeerd naar hun huizen. Niemand stierf als gevolg van de storm. Ambtenaren heropenden de luchthaven van Havana om 12.00 uur 's middags. Scholen zouden tot maandag gesloten blijven, zeiden de autoriteiten.
Rafael trok over de Kaaimaneilanden als een cycloon van categorie 1 op de vijftraps Saffir-Simpson-orkaanschaal, voordat hij in minder dan 24 uur in kracht toenam tot de veel krachtigere categorie 3 die aan land kwam op de zuidwestelijke kust van Cuba. Broodmandje De provincie Artemisa, een landbouwprovincie die bekendstaat als Havana's broodmandje, kreeg de zwaarste klap van de orkaan te verduren. Hevige winden maaiden verschillende hoogspanningsleidingen langs de belangrijkste snelweg van de regio plat. Omgewaaide bomen lagen verspreid over de wegen in de provinciehoofdstad.
De storm raasde over landbouwvelden net toen het winterse plantseizoen begon, waarbij duizenden hectares bananenplanten, yucca, bonen, maïs en rijst werden verwoest, aldus landbouwfunctionarissen.
Zware wind en regen zorgden ervoor dat de autoriteiten beschermend rijpende groenten en fruit oogstten in plaats van een totaal verlies te lijden.
"Je moet het zien om het te geloven," zei Rosa Martinez, een 62-jarige inwoner van het nabijgelegen stadje Toledo. Ze zei dat voedsel al schaars en te duur was. "Als we al problemen hadden, dan zal het nu nog erger zijn, daar ben ik zeker van."