Vaticaan maakt gebaar naar koppels van hetzelfde geslacht

Het Vaticaan heeft een baanbrekende uitspraak goedgekeurd om rooms-katholieke priesters toe te staan zegeningen uit te delen aan paren van hetzelfde geslacht, zolang deze geen deel uitmaken van reguliere kerkelijke rituelen of liturgieën, noch gegeven worden in contexten die verband houden met burgerlijke verbintenissen of bruiloften.

In een document van het doctrinaire bureau van het Vaticaan, dat maandag door paus Franciscus werd goedgekeurd, staat dat dergelijke zegeningen geen onregelmatige situaties zouden legitimeren, maar een teken zouden zijn dat God iedereen verwelkomt.

Het document steunde "de mogelijkheid van zegeningen voor paren in onregelmatige situaties en voor paren van hetzelfde geslacht", maar "deze zegen mag nooit worden verleend in samenhang met de ceremonies van een burgerlijke verbintenis, en zelfs niet in verband daarmee".

Er staat dat priesters van geval tot geval moeten beslissen en "de nabijheid van de Kerk tot mensen niet mogen verhinderen of verbieden in elke situatie waarin zij Gods hulp zouden kunnen zoeken door middel van een eenvoudige zegen".

Het document borduurt voort op een brief die Franciscus in oktober aan twee conservatieve kardinalen stuurde. In dat voorlopige antwoord suggereerde Franciscus dat dergelijke zegeningen onder bepaalde omstandigheden aangeboden zouden kunnen worden, als ze het ritueel niet zouden verwarren met het sacrament van het huwelijk.

Het nieuwe document herhaalt deze grondgedachte en gaat er dieper op in, waarbij opnieuw wordt bevestigd dat het huwelijk een levenslang sacrament is tussen man en vrouw. Het benadrukt dat zegeningen niet tegelijkertijd met een burgerlijke verbintenis mogen worden verleend, waarbij gebruik wordt gemaakt van vaste rituelen of zelfs met de kleding en gebaren die bij een bruiloft horen.

Maar er staat dat verzoeken om dergelijke zegeningen niet volledig afgewezen mogen worden. Het biedt een uitgebreide definitie van de term 'zegen' in de Bijbel om te benadrukken dat mensen die op zoek zijn naar een transcendente relatie met God en op zoek zijn naar zijn liefde en barmhartigheid, niet onderworpen mogen worden aan 'een uitputtende morele analyse' als voorwaarde om die te ontvangen.

"Uiteindelijk biedt een zegen mensen een middel om hun vertrouwen in God te vergroten", aldus het document. "Het verzoek om een zegen drukt en voedt dus de openheid voor de transcendentie, barmhartigheid en nabijheid tot God in duizend concrete levensomstandigheden, wat geen kleinigheid is in de wereld waarin we leven."

Het Vaticaan vindt dat het huwelijk een onlosmakelijke verbintenis tussen man en vrouw is. Als gevolg hiervan is het land lange tijd tegen het homohuwelijk gekant.

En in 2021 zei de Vaticaanse Congregatie voor de Geloofsleer ronduit dat de kerk de verbintenissen van twee mannen of twee vrouwen niet kon zegenen omdat "God de zonde niet kan zegenen".

Dat document veroorzaakte veel ophef, waarvan het leek alsof zelfs Franciscus erdoor verblind werd, ook al had hij de publicatie ervan technisch goedgekeurd. Kort nadat het was gepubliceerd, ontsloeg hij de ambtenaar die er verantwoordelijk voor was en begon hij de basis te leggen voor een ommekeer.

Het benadrukte dat mensen in "irreguliere" relaties – homo of hetero – zich in een staat van zonde bevinden. Maar er stond dat dit hen niet van Gods liefde of barmhartigheid mag beroven.

Paus Franciscus heeft onlangs wetten bekritiseerd die homoseksualiteit als 'onrechtvaardig' criminaliseren. Hij zei dat God al zijn kinderen liefheeft zoals ze zijn en riep katholieke bisschoppen die de wetten steunen op om LGBTQ-mensen in de kerk te verwelkomen.

Het Vaticaan weigerde in 2008 een VN-verklaring te ondertekenen waarin werd opgeroepen tot de decriminalisering van homoseksualiteit, omdat het klaagde dat de tekst verder ging dan de oorspronkelijke reikwijdte en ook taal bevatte over ‘seksuele geaardheid’ en ‘genderidentiteit’ die het problematisch vond.