VS blokkeert humanitair staakt-het-vuren in Gaza met veto

De Verenigde Staten (VS) heeft vrijdag zijn veto uitgesproken over een voorgestelde eis van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties (VN) voor een onmiddellijk humanitair staakt-het-vuren in de oorlog tussen Israël en de Palestijnse militante groep Hamas in Gaza, waardoor Washington zich diplomatiek isoleert, terwijl het zijn bondgenoot beschermt.

Dertien andere leden stemden vóór een korte ontwerpresolutie, ingediend door de Verenigde Arabische Emiraten (VAE), terwijl Groot-Brittannië zich onthield. De stemming kwam, nadat VN-secretaris-generaal Antonio Guterres woensdag een zeldzame stap had gezet om de 15 leden tellende raad formeel te waarschuwen voor een mondiale dreiging als gevolg van de twee maanden durende oorlog.

"Wat is de boodschap die we de Palestijnen sturen als we ons niet kunnen scharen achter een oproep om het meedogenloze bombardement op Gaza, een halt toe te roepen?, " vroeg plaatsvervangend VN-ambassadeur Mohamed Abushahab van de VAE aan de raad. "Wat is inderdaad de boodschap die we burgers over de hele wereld sturen die zich in soortgelijke situaties kunnen bevinden?"

De VS en Israël zijn tegen een staakt-het-vuren, omdat zij denken dat dit alleen Hamas ten goede zou komen. Washington steunt in plaats daarvan pauzes in de strijd om burgers te beschermen en de vrijlating mogelijk te maken van gijzelaars die door Hamas zijn meegenomen tijdens een dodelijke aanval van 7 oktober op Israël.

Plaatsvervangend Amerikaans ambassadeur bij de VN, Robert Wood, vertelde de raad dat de ontwerpresolutie een overhaaste, onevenwichtige tekst was "die los stond van de werkelijkheid, die niets zou uithalen op geen enkele concrete manier."

"Wij steunen de oproep van deze resolutie tot een onhoudbaar staakt-het-vuren niet, dat alleen maar de kiem zal leggen voor de volgende oorlog", aldus Wood.

De VS had substantiële amendementen op het ontwerp aangeboden, waaronder een veroordeling van de Hamas-aanvallen van 7 oktober, waarbij volgens Israël 1.200 mensen omkwamen en 240 mensen werden gegijzeld.

De Britse VN-ambassadeur Barbara Woodward zei dat haar land zich van stemming heeft onthouden, omdat er geen sprake was van een veroordeling van Hamas.

"Israël moet in staat zijn de dreiging van Hamas het hoofd te bieden en het moet dit doen op een manier die in overeenstemming is met het internationaal humanitair recht, zodat een dergelijke aanval nooit meer kan worden uitgevoerd", zei ze tegen de raad.

'Menselijke flipperballen'
De Palestijnse VN-gezant Riyad Mansour vertelde de raad dat de uitslag van de stemming "rampzalig" was, en voegde eraan toe: "Miljoenen Palestijnse levens staan op het spel. Ieder van hen is heilig en het waard om gered te worden."

De Israëlische VN-ambassadeur Gilad Erdan sprak de Veiligheidsraad na de stemming niet toe, maar zei in een verklaring: "Een staakt-het-vuren zal alleen mogelijk zijn met de terugkeer van alle gijzelaars en de vernietiging van Hamas."

De VS geeft de voorkeur aan zijn eigen diplomatie boven actie van de Veiligheidsraad om de vrijlating van meer gijzelaars te bewerkstelligen en druk uit te oefenen op Israël om de burgers in Gaza beter te beschermen, terwijl het wraak neemt op Hamas.

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Antony Blinken, erkende donderdag echter dat er een 'kloof' bestond tussen de bedoelingen van Israël om burgers te beschermen en wat er ter plaatse is gebeurd. Het ministerie van Volksgezondheid in Gaza zegt dat ruim 17.480 mensen zijn omgekomen.

Israël heeft Gaza vanuit de lucht gebombardeerd, een belegering opgelegd en een grondoffensief gelanceerd. De overgrote meerderheid van de 2,3 miljoen inwoners van de Palestijnse enclave is uit hun huizen verdreven.

"Er is geen effectieve bescherming van burgers", zei Guterres eerder op vrijdag tegen de raad. "De bevolking van Gaza wordt verteld dat ze zich als menselijke flipperballen moeten bewegen – afketsend tussen steeds kleinere stukjes van het zuiden, zonder enige basis om te overleven. Maar nergens in Gaza is het veilig."

Een pauze van zeven dagen – waarin Hamas enkele gijzelaars vrijliet en er sprake was van een toename van de broodnodige humanitaire hulp aan Gaza – eindigde op 1 december.

Na verschillende mislukte pogingen om actie te ondernemen, riep de Veiligheidsraad vorige maand op tot pauzes in de strijd om hulp toegang te geven tot Gaza, dat Guterres vrijdag omschreef als een 'spiraalvormige humanitaire nachtmerrie'.