VN veroordeelt passiviteit klimaat, 2023 warmste jaar ooit

De Europese klimaatmonitor heeft verklaard dat 2023 het warmste jaar ooit zal zijn, terwijl een functionaris van de Verenigde Naties (VN) de COP28-klimaattop gebruikte om passiviteit af te keuren. De Copernicus Climate Change Service (C3S) van de Europese Unie (EU) bevestigde woensdag dat het huidige jaar wereldwijd het "warmste" jaar zal zijn sinds het begin van de metingen in het midden van de 19e eeuw. Voordien stond 2016 op de eerste plaats.

C3S zei dat het praktisch onmogelijk was om de trend vóór eind december te veranderen, nadat november de zesde recordmaand op rij werd.

"De buitengewone mondiale temperaturen in november, waaronder twee dagen warmer dan 2 graden boven het pre-industriële niveau, betekenen dat 2023 het warmste jaar in de geschiedenis is", zegt Samantha Burgess, plaatsvervangend hoofd van C3S, in een verklaring.

Vorige maand werd het vorige hitterecord van november verbroken, waardoor de mondiale gemiddelde temperatuur in 2023 1,46 graden Celsius warmer werd dan in het pre-industriële tijdperk, aldus de dienst. Er is nog nooit eerder een dag geregistreerd met temperaturen die meer dan 2 graden boven het pre-industriële niveau lagen.

Eerder werd aangenomen dat 2023 een record zou vestigen voor de gemiddelde temperatuur op aarde.

Medio november zei het Amerikaanse klimaatagentschap NOAA dat er een kans van 99 procent was dat het jaar het warmste jaar sinds 1850 zou zijn. Geen van de relevante instellingen had zich echter nog volledig aan dit record gecommitteerd.

'Passiviteit'
Op de COP28 in Dubai beschuldigde VN-klimaatchef Simon Stiell landen van 'aanhouden', en zei dat onderhandelaars de lat hoog moeten leggen en overeenstemming moeten bereiken over een manier om een einde te maken aan het 'tijdperk van fossiele brandstoffen zoals we dat kennen'.

Een mondiaal klimaatakkoord zal idealiter op 12 december, de laatste dag van de top, worden afgerond, maar de nieuwste ontwerptekst wordt "waarschijnlijk" woensdag verwacht, vertelden bronnen aan persbureau AFP.

Het lot van olie, gas en steenkool – de belangrijkste aanjagers van door de mens veroorzaakte klimaatverandering – is het grootste knelpunt op de agenda geweest, en verdeeldheid over hun toekomst heeft de conferentie gedomineerd.

"We hebben een starttekst op tafel, maar het is een grabbelton van… verlanglijstjes en zwaar op de proppen komen," vertelde Stiell aan verslaggevers. "Eind volgende week hebben we de COP nodig om een ultrasnelle trein af te leveren om de klimaatactie te versnellen. Momenteel hebben we een oude caboose die over gammele paden tuft."

Het nieuwe ontwerp van de onderhandelde tekst zal worden voorgelegd aan een grote plenaire vergadering waar de balans wordt opgemaakt van de eerste week van gesprekken, vóór een rustdag op donderdag, vertelden bronnen aan AFP.

Er zijn al eerder strijdlijnen getrokken over de vraag of we moeten instemmen met het 'uitfaseren' of 'afbouwen' van fossiele brandstoffen.

Het uitfaseren van fossiele brandstoffen en het opschalen van hernieuwbare energie wordt gezien als cruciaal voor het werelddoel om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graden Celsius vergeleken met pre-industriële niveaus.

Klimaatexperts hebben echter gewaarschuwd dat de 1,5 graden Celsius-drempel van Parijs binnen zeven jaar zou kunnen worden overschreden als de uitstoot niet wordt teruggedrongen.

C3S-hoofd Carlo Buontempo zei: "Zolang de concentraties van broeikasgassen blijven stijgen, kunnen we geen andere uitkomsten verwachten."

"De temperatuur zal blijven stijgen en dat geldt ook voor de gevolgen van hittegolven en droogtes."