Venezolanen stemmen over betwist gebied met Guyana

Venezolanen stemmen vandaag in een referendum, gesteund door de regering van president Nicolas Maduro, over een potentieel olierijk gebied dat het onderwerp is van een langlopend grensgeschil met Guyana.

Het referendum met vijf vragen omvat een vraag waarin de jurisdictie van het Internationale Gerechtshof (ICJ) wordt afgewezen om te beslissen tot welk land het gebied rond de Essequibo-rivier behoort. Sommige politieke en veiligheidsanalisten noemen het referendum een machtsvertoon van Maduro en een test van steun voor zijn regering in de aanloop naar de geplande presidentsverkiezingen van 2024.

De rechtbank zei in april dat zij jurisdictie had, hoewel een definitieve uitspraak over de kwestie jaren op zich zou kunnen laten wachten. Venezuela heeft gezegd dat de kwestie door de twee landen moet worden opgelost.

Vrijdag reageerde de rechtbank op een verzoek van Guyana om het referendum stop te zetten, waarbij Venezuela werd bevolen geen actie te ondernemen die de status quo zou veranderen, zonder de stemming uitdrukkelijk te verbieden. Beide landen juichten de uitspraak toe als steun voor hun standpunt.

Maduro heeft de kiezers aangemoedigd het referendum goed te keuren.

"Het doel van de regering (Maduro) is om een boodschap van kracht naar Guyana te sturen", zei politiek professor Ricardo Sucre van de Centrale Universiteit van Venezuela.

Het gaat om een gebied van 160.000 vierkante kilometer dat grotendeels uit dichte jungle bestaat. Venezuela heeft zijn claim op het grondgebied de afgelopen jaren opnieuw geactiveerd na de ontdekking van offshore olie en gas.

Maduro zou er de voorkeur aan geven dat Guyana zich houdt aan een overeenkomst uit 1966 voor een bilaterale oplossing, zei Sucre, en denkt ook aan mogelijke olie- en gasontwikkelingen. De maritieme grens tussen de twee landen staat ook ter discussie.

Politieke analisten hebben gezegd dat ze verwachten dat de kiezers het voorstel zullen goedkeuren, gezien het ontbreken van een 'nee'-campagne ertegen in Venezuela en de waarschijnlijkheid dat kiezers die tegen zijn, thuis zullen blijven.

Het referendum is 'raadgevend' en er is geen minimumaantal stemmen voor goedkeuring ervan.

"De regering houdt het referendum om interne redenen", zegt Benigno Alarcon, directeur van het Centrum voor Politieke Studies aan de Andres Bello Katholieke Universiteit in Caracas. "Het moet zijn verkiezingsmachinerie testen."

"Als de oppositie zich verenigt en de Venezolanen bereid zijn om deel te nemen aan de verkiezingen van 2024, ligt Maduro eruit", aldus veiligheidsanalist Rocio San Miguel. "Hij activeert een scenario van conflict" om misschien de verkiezingen op te schorten.

De stemming van vandaag heeft onrust veroorzaakt in Guyana, waarbij de regering de burgers aanspoort kalm te blijven. Sommigen in Georgetown uitten opluchting na de uitspraak van het Internationaal Gerechtshof van vrijdag.

"Ik denk dat de rechtbank een juiste beslissing heeft genomen. Ik kan nu wat rustiger ademhalen", zegt groenteverkoper Kim Rampersaud (41).

Brazilië zei woensdag dat het "defensieve acties" langs de noordgrens had geïntensiveerd te midden van het territoriale geschil.