DNA-leden over dilemma stem kiezer en lijstvolgorde partij
04 Oct, 01:24
foto
In 2015 werd Ann Sadi die de meeste stemmen behaalde op de kandidatenlijst van de NDP in Commewijne niet gekozen.


De eerste ronde van debatten voor De Nationale Assemblee over de wijziging van de Grondwet en Kiesregeling zit erop. Diverse parlementariërs hebben vragen gesteld over ook praktische zaken die goed voorbereid moeten worden ruim vóór de verkiezingen van 25 mei 2025. Door de landelijke evenredigheid mogen partijen een lange lijst van 51 kandidaten voor De Nationale Assemblee indienen. Een heet hangijzer, aangekaart door Mahinder Jogi (VHP) en verder aangedikt door diverse volksvertegenwoordigers, is of kandidaten gekozen verklaard zullen worden op basis van de uitgebrachte stemmen door de kiezer of de lijstvolgorde zal worden gehandhaafd.

Jogi wil weten van de initiatiefnemers en de regering hoe de zetelverdeling zal plaatsvinden. De landelijke kiesdeler wordt bepaald door het aantal geldig uitgebrachte stemmen gedeeld door 51 zetels. Als de kiesdeler bijvoorbeeld 6.000 is, krijgen de partijen zetels toebedeeld. Kandidaten die ook de kiesdeler gehaald hebben zijn bij voorkeur gekozen. In de praktijk komen door de lijstvolgorde kandidaten met bijvoorbeeld 800 stemmen binnen, terwijl anderen met 4.500 buiten de boot vallen. Jogi vroeg of dan er sprake is van gelijkheid van stemmen die uitgebracht zijn door kiezers. Het kiesstelsel wordt juist aangepast na de uitspraak van het Constitutioneel Hof dat alle stemmen hetzelfde gewicht moeten hebben.

Assembleelid Roy Mohan (VHP) merkte op dat tijdens de verkiezingscampagne het volk wordt geaaid en gepaaid. Maar na de verkiezing mag het volk fluiten voor vijf jaar. Het is volgens hem belangrijk dat alle stemmen dezelfde waarde hebben en dit kan nu worden geregeld. Assembleelid Ann Sadi (NDP) gaf concrete voorbeelden van stemmen die kandidaten gehaald hadden, maar toch worden anderen op de lijst op basis van de partijvoorkeur gekozen verklaard. Zij stelde voor om bijvoorbeeld 0,5% of 0,75% van het aantal geldig uitgebrachte stemmen te hanteren voor het gekozen verklaren van kandidaten die meer stemmen hebben behaald, ongeacht waar ze staan op de lijst. Kandidaten kunnen dan extra inspanning plegen om gekozen te worden, terwijl ook de partijvolgorde voor een groot deel blijft.

Opgemerkt werd in De Nationale Assemblee dat het de partij is die kandidaten voordraagt, dus dient de partijvolgorde te worden gerespecteerd. Daartegen werd ingebracht dat lijsten samen worden gesteld ook op basis van belangen, maar het volk maakt de keuze. Op grond daarvan moet de wil van de kiezer tot uitdrukking worden gebracht. Op basis van 51 kandidaten zal het moeilijk zijn om bij voorkeur gekozen te worden. Kandidaten die na nummer 20 volgen, hebben weinig kans om binnen te komen.

Er is tijdens de behandeling ook de aandacht gevraagd voor diverse zaken die van belang zijn voor de kiezer. Er verandert veel door de landelijke evenredigheid. De kiezers moeten heel goed worden voorgelicht in alle gangbare talen, benadrukte Assembleelid Patricia Etnel (NPS). Zij pleitte ook ervoor om de partijsymbolen in kleur af te drukken, zodat die goed herkend worden door kiezers. Velen hebben moeite met lezen daarom is het belangrijk dat het partijsymbool duidelijk is. Zij hamerde op praktische zaken die van te voren heel goed duidelijk moeten zijn. Bij de hervatting van de vergadering de volgende week zullen de initiatiefnemers (de fractieleiders) en de regering aan het woord komen.
Advertenties

Sunday 05 May
Saturday 04 May
Friday 03 May