Ecuador: Gegijzelde bewakers en politieagenten vrijgelaten

De Ecuadoriaanse autoriteiten hebben vrijdag de vrijlating aangekondigd van 50 bewakers en zeven politieagenten die meer dan een dag gegijzeld waren geweest, in wat de regering omschreef als een reactie van criminele groeperingen op haar pogingen om de controle terug te krijgen over verschillende grote penitentiaire inrichtingen in het Zuid-Amerikaanse land.

Het correctiesysteem van het land, de Nationale Dienst voor Aandacht voor Personen die van hun vrijheid zijn beroofd, zei in een verklaring dat de 57 wetshandhavers – die in zes verschillende gevangenissen werden vastgehouden – veilig zijn, maar gaven geen details over hoe ze werden vrijgelaten.

Vrijdagochtend vroeg gebruikten criminele groepen in Ecuador explosieven om een brug te beschadigen, de laatste in een reeks aanvallen deze week. Bij de explosie raakte niemand gewond.

Overheidsfunctionarissen hebben de gewelddadige handelingen beschreven als het werk van criminele bendes met leden in gevangenissen die reageren op pogingen van de autoriteiten om de controle over verschillende gevangenissen te heroveren door gevangenen te verplaatsen, wapens in beslag te nemen en andere maatregelen.

In minder dan 48 uur ontploften er in het hele land vier autobommen en drie explosieven. De laatste explosie met dynamiet vond vrijdagochtend vroeg plaats op een brug die twee steden in de kustprovincie El Oro met elkaar verbindt, vertelde Luis García, commandant van de nationale politie, aan The Associated Press.

Uren eerder ontplofte een huishoudelijke gastank met proppen dynamiet eraan vast onder een andere brug in de provincie Napo, gelegen in het Ecuadoraanse deel van het Amazone-regenwoud.

Consuelo Orellana, de gouverneur van de provincie Azuay, meldde begin vrijdag dat 44 gijzelaars in een gevangenis in de stad Cuenca waren vrijgelaten. Het correctiesysteem van het land zei later dat alle 57 werden vrijgelaten.

Veiligheidsanalist Daniel Pontón zei dat de reeks gebeurtenissen, die drie weken na de moord op presidentskandidaat Fernando Villavicencio plaatsvond, een "systematische en duidelijk geplande" aanval was die had aangetoond dat de staat niet effectief was in het voorkomen van geweld.

"Wat doet de staatsinlichtingendienst in deze situaties? Het heeft niets opgeleverd, hoewel de bevelen zeker via mobiele telefoons uit de gevangenissen komen", zei hij.

Pontón denkt dat de stakingen bedoeld zijn om angst onder de bevolking te zaaien en de politiek te beïnvloeden. Ecuador zal op 15 oktober in een tweede ronde een president kiezen.

"Het probleem is dat we een escalatie van het probleem zien, en gezien het niveau van incompetentie van de staat, kunnen we later aanvallen op de bevolking verwachten", zei Pontón. "Het is een voorspelbaar scenario dat verschrikkelijk zou zijn."

De reeks explosies begon woensdagavond, toen een autobom ontplofte in Quito, de hoofdstad van Ecuador, in een gebied waar voorheen een kantoor van het correctiesysteem van het land was gevestigd. Twee andere autobommen gingen vervolgens af in de provincie El Oro, in het zuidwesten van het land.

Een ander voertuig in Quito ontplofte donderdag, buiten de huidige kantoren van het correctiesysteem. Er ging ook een explosief af in Cuenca, gelegen in het Andesgebergte in het zuiden van Ecuador. Een rechter beval zes mensen die verdacht werden van betrokkenheid bij de aanslagen in hechtenis te nemen, terwijl het onderzoek werd voortgezet.

Politiecommandant Fausto Martínez zei dat vier verdachten zijn gearresteerd in verband met de explosies in Napo. Hij zei dat drie volwassenen en een minderjarige werden gearresteerd, terwijl ze in een taxi zaten waarin de autoriteiten blokken dynamiet ontdekten die "al waren gesynchroniseerd met een explosief" met een langzame lont. De bevinding was voor agenten aanleiding om twee gecontroleerde ontploffingen uit te voeren.

De Ecuadoriaanse autoriteiten schrijven de piek in het geweld van de afgelopen drie jaar toe aan een machtsvacuüm dat is ontstaan door de moord op Jorge Zambrano in 2020, alias 'Rasquiña' of 'JL', de leider van de lokale Los Choneros-bende.

Los Choneros en soortgelijke groepen die banden hebben met Mexicaanse en Colombiaanse kartels, vechten om de drugshandel routes en controle over grondgebied, ook binnen detentiecentra, waar volgens de autoriteiten sinds 2021 minstens 400 gevangenen zijn omgekomen.

Bendeleden voeren contractmoorden uit, voeren afpersingsoperaties uit, verplaatsen en verkopen drugs en regeren de gevangenissen.

Villavicencio, de presidentskandidaat, had een beroemde harde houding ten aanzien van de georganiseerde misdaad en corruptie. Hij werd op 9 augustus vermoord aan het einde van een politieke bijeenkomst in Quito, ondanks dat hij over veiligheidsdiensten beschikte, waaronder politie en lijfwachten.

Hij had Los Choneros en zijn gevangengenomen huidige leider, Adolfo Macías, alias 'Fito', ervan beschuldigd hem en zijn campagneteam enkele dagen vóór de moord te hebben bedreigd.

De autoriteiten hebben zes Colombiaanse mannen aangehouden in verband met de moord op Villavicencio.