De Hindoestaanse migratie vanuit een persoonlijke bril

Kahe Gaile Bides, why did you go overseas?

In Suriname achtergebleven wilde ik geen verjaardagen en kerst meer vieren. Ook niet meer naar Nickerie, onze geboorteplaats, gaan waar 5 generaties woonden, omdat de familie er niet meer was. Maar toen ik kinderen kreeg moest mijn ziel sterk worden om voor hen verder te gaan. Kahe Gaile Bides, dit boek was een openbaring en elke avond als ik in bed stapte keek ik naar de titel, mijn ziel zal er genezing komen? Zit het in onze Hindostaanse cultuur, ergens van India vandaan of in alle culturen? By the rivers of Babylon.

Toen onze voorouders uit India kwamen werden ze genoemd “het volk van het grote heimwee”. In Kahe Gaile Bides lees ik over de Bidesia-cultuur waarbij pijn veroorzaakt door de scheiding van familie en vrienden centraal staat. Deze pijnlijke gevoelens worden in India uitgedrukt in gedichten en liederen. Dus de Hindostaan heeft last van een Bidesia cultuur, dat was mijn grote probleem, mijn wond die niet geneest door een bidesia cultuur in onze genen. Hindostanen zijn familiemensen, hun kracht zit in familiesystemen die zij als waardevol koesteren, hun eigen klein grondgebied is hun erf en woning, waar ze de oogst moeten binnen halen voor hun gezin en ouders. Is niet het gezin de bouwsteen van elke natie?

Kah do naa koyee roke –vertel niemand maar ik moet stoppen- qismat ne diye dhokhe –mijn lot heeft mij verraden”.
Er was niemand om jullie tegen te houden niet te vertrekken naar de Noordzee, zoals ze onze voorouders ook uit India brachten. Niemand die riep stop Bidesia voor ons in Suriname en voor jullie in Nederland. De KLM en SLM rukte jullie weg en ik bleef achter, ‘het volk van het grote heimwee” met mijn Bidesia-cultuur, waarbij pijn veroorzaakt door de scheiding van familie en vrienden een diepe wond zou slaan.

Het is moeilijk te begrijpen als je de cultuur niet kent, opgroeien in een zeer grote joint family in Nickerie, geen individualistische cultuur, het geeft zulke sterke banden, het gaat bloeden in je ziel als die banden worden verbroken. Geborgenheid, een veilige jeugd, een toekomst gegeven door grootouders, ouders en families, plotseling is het weg, je zag het niet aankomen.

In 1998 verscheen het boek Hindostaanse immigranten In Suriname, waarin alle namen van contractanten en waar ze vandaan kwamen. Mijn zoektocht naar mijn familie begon toen, niet wetende dat deze zoektocht mij naar Fiji zou leiden en ook de oude archieven van Nickerie in Suriname en Nederland. Ik ben de 4e generatie immigranten in Suriname en het was een shock te ontdekken dat generaties steeds vertrokken, van India, Fiji, Suriname, Nederland en verder.

Uit het boek Hindostaanse immigranten in Suriname, bleek dat mijn grootmoeder was geboren in Fiji. Haar ouders waren dus toch contractarbeiders uit India die in 1895 naar Fiji waren vertrokken. Mijn onderzoek in Fiji bevestigde dat en de jaartallen kreeg ik uit Fiji toegestuurd. Haar vader werkte in Fiji bij de Sugar estate Rarawai Ba, een suikerfabriek van Australië, the Colonial Sugar Refining Company (CSR).

Ze ging over zee van Fiji naar India in 1915 toen ze zes jaar was en een jaar later in 1916 weer via de zee van India naar Suriname met haar ouders en zusje van drie jaar. Ze woonde aan de Corantijnpolder in district Nickerie, aan zee. Voor hen was het ook Kahe Gaile Bides, vele landen, steeds familie verlaten.

Toen mijn adji ouder werd begon de Kahe Gaile Bides opnieuw in haar leven, haar nageslacht zou de zeeën niet bevaren, maar met vliegtuigen vertrekken, de 3e generatie zou vertrekken, naar Paramaribo en uiteindelijk ook naar Nederland, uiteindelijk vertrok de 3e, 4e en 5e generatie naar Nederland. Adjoewa en adji zijn overleden. Het is nu 2023 en er is geen enkel nageslacht van deze grootouders meer in Nickerie; in Paramaribo maar 3 volwassen en 2 kinderen en de rest, de hele joint family woont In Nederland, enkele kleinkinderen gaan van Nederland nu naar andere landen.

Gelukkig hebben social media en vliegverbindingen de wereld dichterbij gebracht, zodat er nu meer onderling contact is.

Usha Schalkwijk – Doerga
Usha doet sinds 1998 onderzoek naar haar familie en is bezig het samen te bundelen voor de familie met echte verhalen, DNA onderzoek en nieuwsberichten uit Nickerie, zodat de roots niet verloren gaat wanneer de volgende generaties op zoek zullen gaan naar hun roots in een wereld van migratie.