Jair Bolsonaro sprak met journalisten op de luchthaven van Orlando voordat hij aan boord ging van zijn vlucht naar huis. (Foto: Reuters)
De ex-president van Brazilië, Jair Bolsonaro, is teruggekeerd uit zijn zelfopgelegde ballingschap in de Verenigde Staten. De voormalige leider landde in de hoofdstad Brasilia met een commerciële vlucht vanuit Florida, waar hij de afgelopen drie maanden verbleef.

Het is de eerste keer dat Bolsonaro terug is in zijn thuisland sinds zijn aanhangers op 8 januari regeringsgebouwen in Brasilia bestormden.

Er wordt onderzocht of hij de relschoppers heeft opgehitst.

Er was veel gespeculeerd over hoeveel mensen de voormalige leider zouden komen begroeten na zijn afwezigheid van 89 dagen.

Na de rellen veroorzaakt door zijn aanhangers op 8 januari, heeft de politie voorzorgsmaatregelen genomen, zoals het afzetten van de belangrijkste esplanade in de hoofdstad. Hij zal naar verwachting ook via een achteruitgang van het vliegveld worden gehaald om te voorkomen dat er zich een menigte in de aankomsthal verzamelt.

Maar de Braziliaanse nieuwssite O Globo zei dat toen zijn vliegtuig landde om 06:37 lokale tijd er meer politieagenten dan supporters aanwezig waren op de luchthaven.

Van hem wordt nu verwacht dat hij naar het hoofdkwartier van zijn liberale partij gaat, waar hij zijn vrouw Michelle en partijleiders zal ontmoeten.

De leider van de liberale partij heeft gezegd dat hij erop gebrand is dat Bolsonaro namens de partij campagne voert in de aanloop naar de lokale verkiezingen volgend jaar, maar Bolsonaro vertelde CNN voordat hij Florida verliet dat hij de oppositie tegen de huidige president, Luiz Inácio Lula da Silva, niet zou leiden.

Analisten hebben erop gewezen dat tijdens zijn afwezigheid van drie maanden andere conservatieve politici op de voorgrond van de Braziliaanse politiek zijn gekomen.

Bolsonaro verliet Brazilië op 30 december aan boord van een vliegtuig van de Braziliaanse luchtmacht, slechts twee dagen voordat hij de presidentiële sjerp zou overhandigen aan zijn rivaal, Luis Inácio Lula da Silva, beter bekend als Lula.

Lula versloeg Bolsonaro nipt in een presidentiële tweede ronde op 30 oktober, een nederlaag die de voormalige leider nooit publiekelijk erkende.

Veel van zijn aanhangers weigerden ook Lula's overwinning te erkennen en kampeerden voor legerkazernes in de hoop het leger ertoe te brengen de nieuw gekozen president af te zetten.

Met de Braziliaanse instellingen, waaronder het leger, die de democratische machtsoverdracht aan Lula steunden, verdween Bolsonaro bijna volledig van het publieke toneel, verliet zelden het presidentieel paleis en hield zich ongewoon stil op sociale mediaplatforms.

Zijn aanhangers waren echter allesbehalve stil en raasden door belangrijke overheidsgebouwen in Brasilia, slechts een week nadat Lula aan de macht kwam. Meer dan 1.500 mensen werden gearresteerd.

Terwijl Bolsonaro in Florida was toen het Braziliaanse congres werd bestormd, betogen onderzoekers dat zijn retoriek - waarbij hij herhaaldelijk de geldigheid van de verkiezingsuitslag in twijfel trok en zei dat alleen God of de dood hem uit zijn ambt kon zetten - de relschoppers ophitste.

Het onderzoek naar vermeende opruiing is niet de enige juridische uitdaging waar hij voor staat. Er is ook een onderzoek gaande naar de vraag of hij heeft geprobeerd om voor miljoenen dollars aan juwelen die hij en zijn vrouw in 2019 van Saudi-Arabië hebben gekregen, illegaal te importeren en te behouden. Bolsonaro is opgeroepen om over minder dan een week in die zaak te getuigen.