China's eerste bevolkingsdaling in zes decennia

De Chinese bevolking is vorig jaar voor het eerst in zes decennia gedaald, een historische wending die naar verwachting het begin zal markeren van een lange periode van afname van het aantal inwoners, met ingrijpende gevolgen voor de economie en de wereld.

Het Nationale Bureau voor de Statistiek van het land rapporteerde een daling van ongeveer 850.000 mensen op een bevolking van 1,41175 miljard in 2022, de eerste daling sinds 1961, het laatste jaar van de Grote Hongersnood in China.

Dat maakt India mogelijk het meest bevolkte land ter wereld. VN-experts voorspelden vorig jaar dat India in 2022 1,412 miljard inwoners zou hebben, hoewel ze pas dit jaar verwachtten dat de Zuid-Aziatische natie China zou inhalen.

India verzamelt echter slechts om de 10 jaar bevolkingscijfers en de laatste volkstelling, oorspronkelijk gepland voor 2021, is uitgesteld vanwege de pandemie.

Op de lange termijn zien VN-experts dat de Chinese bevolking tegen 2050 met 109 miljoen krimpt, meer dan driemaal de daling van hun eerdere prognose in 2019.

Dat heeft ertoe geleid dat binnenlandse demografen klagen dat China oud zal worden voordat het rijk wordt, waardoor de economie vertraagt naarmate de inkomsten dalen en de overheidsschuld toeneemt als gevolg van stijgende gezondheids- en welzijnskosten.

"De demografische en economische vooruitzichten van China zijn veel somberder dan verwacht. China zal zijn sociaal, economisch, defensie- en buitenlands beleid moeten aanpassen", aldus demograaf Yi Fuxian.
Hij voegde eraan toe dat de krimpende beroepsbevolking van het land en de neergang van het productiegewicht de hoge prijzen en hoge inflatie in de Verenigde Staten en Europa verder zouden verergeren.

"Economische groei zal meer afhankelijk moeten zijn van productiviteitsgroei", zegt Zhiwei Zhang, hoofdeconoom bij Pinpoint Asset Management.

Kang Yi, hoofd van het nationale bureau voor de statistiek, wees de bezorgdheid over de bevolkingskrimp van de hand en vertelde verslaggevers dat "het totale arbeidsaanbod nog steeds groter is dan de vraag".

Het geboortecijfer van China bedroeg vorig jaar slechts 6,77 geboorten per 1.000 mensen, een daling ten opzichte van een cijfer van 7,52 geboorten in 2021 en markeert het laagste geboortecijfer ooit.

Het aantal Chinese vrouwen in de vruchtbare leeftijd, die de regering definieert als 25 tot 35 jaar, daalde met ongeveer 4 miljoen, zei Kang.

Het sterftecijfer, het hoogste sinds 1974 tijdens de Culturele Revolutie, was 7,37 sterfgevallen per 1.000 mensen, vergeleken met een cijfer van 7,18 sterfgevallen in 2021.

Effect eenkinderbeleid
Een groot deel van de demografische neergang is het gevolg van China's eenkindbeleid dat tussen 1980 en 2015 is opgelegd, evenals torenhoge onderwijskosten die veel Chinezen ervan hebben weerhouden meer dan één kind te krijgen of zelfs helemaal geen kind te krijgen.

De eenkindpolitiek en een traditionele voorkeur voor jongens hebben ook gezorgd voor een diepe genderongelijkheid. Uit de meest recente gegevens blijkt dat China ongeveer 722 miljoen mannen heeft tegenover 690 miljoen vrouwen. De onevenwichtigheid, die meer uitgesproken is op het platteland, heeft er de afgelopen jaren toe geleid dat er minder gezinnen zijn gevormd.

De gegevens waren het meest trending topic op Chinese sociale media nadat de cijfers dinsdag werden vrijgegeven. Eén hashtag, "#Is het echt belangrijk om nakomelingen te krijgen?" had honderden miljoenen hits.

"De fundamentele reden waarom vrouwen geen kinderen willen, ligt niet in zichzelf, maar in het falen van de samenleving en mannen om de verantwoordelijkheid voor het opvoeden van kinderen op zich te nemen. Voor vrouwen die bevallen leidt dit tot een ernstige achteruitgang van hun kwaliteit van leven en spiritueel leven," plaatste een netizen met de gebruikersnaam Joyful Ned.

Chinese netizens hebben eerder ook geklaagd over de druk op pasgetrouwden om zo snel mogelijk nakomelingen te krijgen, en meldden regelmatig telefoontjes van hun lokale overheid met de vraag wanneer ze een zwangerschap kunnen verwachten.

Het strenge nul-Covid-beleid van China dat al drie jaar van kracht was, heeft verdere schade toegebracht aan de demografische vooruitzichten van het land, aldus bevolkingsdeskundigen.

Lokale overheden hebben sinds 2021 maatregelen genomen om mensen aan te moedigen meer baby's te krijgen, waaronder belastingaftrek, langer zwangerschapsverlof en huisvestingssubsidies. President Xi Jinping zei in oktober ook dat de regering verder ondersteunend beleid zou voeren.

De maatregelen hebben tot nu toe echter weinig gedaan om de langetermijntrend te stoppen.

Online zoekopdrachten naar kinderwagens op de Chinese Baidu-zoekmachine daalden met 17% in 2022 en zijn met 41% gedaald sinds 2018, terwijl zoekopdrachten naar babyflessen sinds 2018 met meer dan een derde zijn gedaald.

Het omgekeerde speelt zich af in India, waar Google Trends in 2022 een stijging van 15% op jaarbasis laat zien in het aantal zoekopdrachten naar babyflessen, terwijl het aantal zoekopdrachten naar wiegjes bijna vervijfvoudigde.