Orion-capsule NASA veilig terug op aarde

Na een bijna 26 dagen durende missie in een baan om de maan, heeft de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA zijn volgende generatie astronautenschip naar huis gebracht. De Orion-capsule stortte neer in de Stille Oceaan na een vurige terugkeer in de atmosfeer van de aarde en een afdaling die verder werd vertraagd door parachutes.

Omdat dit een test was, waren er deze keer geen mensen aan boord, maar daar komt bij de volgende vlucht verandering in.

NASA plant steeds complexere missies met Orion. Deze zullen waarschijnlijk eind 2024 van start gaan en omvatten, in 2025 of 2026, een poging om mensen weer op het maanoppervlak te zetten. Dit werd tot op de dag zondag 11 december precies 50 jaar geleden voor het laatst bereikt door de bemanning van Apollo 17. Het nieuwe project van het bureau heet Artemis, in de Griekse mythologie de zus van Apollo.

"Tijdens Apollo hebben we het onmogelijke gedaan door het mogelijk te maken", merkte NASA-beheerder Bill Nelson op. "Nu doen we dat opnieuw, maar met een ander doel, want deze keer gaan we terug naar de maan om te leren leven, werken, uitvinden, creëren, om verder te gaan in de kosmos om verder te verkennen. Het plan is om ons klaar te maken om laat in het decennium van de 30'er jaren van deze eeuw, met mensen naar Mars te gaan, en dan zelfs nog verder", zei hij tegen verslaggevers.

Mike Sarafin, de projectmanager van Artemis die de afgelopen drie weken altijd aanwezig was op mediaconferenties, kon zijn vreugde niet verbergen bij het zien van een perfecte landing: "Mensen, zo ziet het succes van een missie eruit."

NASA had de zondagse terugkeer van Orion naar de aarde beschreven als haar "prioritaire" doel.

Voertuigen die terugkomen van maanafstanden doen dat met zeer hoge snelheid - zo'n 40.000 km/u bij het eerste contact met de atmosfeer.

Er is een robuust hitteschild nodig om te voorkomen dat het schip zichzelf uit elkaar scheurt als het tegen de lucht in duwt en de temperaturen oplopen tot bijna 3000C.

De beschermende laag aan de onderkant van Orion is een nieuw ontwerp van eerdere vaartuigen en NASA moest er zeker van zijn dat het effectief was voordat het leven van astronauten op het spel zette bij toekomstige missies.

De spectaculaire aanblik van de 11 parachutes van de capsule die achtereenvolgens werden ingezet en opgeblazen, was een duidelijke indicatie dat het hitteschild zijn werk had gedaan, hoewel ingenieurs pas een oordeel zullen vellen als ze het hebben geïnspecteerd.

Nadat de capsule in de oceaan was gevallen, niet ver van het Mexicaanse eiland Guadalupe, trokken herstelteams erop uit om beelden te verzamelen die kunnen worden gebruikt in de analyse na de vlucht.

"Deze missie is een groot succes voor ons", zegt Vanessa Wyche, directeur van NASA's Johnson Space Center. "Op dit moment vertelt dit ons dat dit ruimtevaartuig de buitenste botten heeft en alles wat het nodig heeft. We gaan het uitrusten, zodat we mensen aan boord kunnen zetten voor Artemis II."

NASA's partner op de missie - de European Space Agency (ESA) - keek naar de terugkeer. ESA leverde de service- en voortstuwingsmodule die Orion vakkundig naar, rond en terug van de maan had geduwd.

Het spatte niet naar beneden met de capsule. Het werd ongeveer 20 minuten voordat het terugkeerde losgemaakt en werd vernietigd toen het boven de Stille Zuidzee naar de aarde viel.

Europa zal verdere servicemodules blijven leveren voor toekomstige Orion-missies om naast hun Amerikaanse collega's stoelen voor zijn eigen astronauten veilig te stellen.

Het voortstuwingsmodel voor de volgende Artemis-missie - de eerste met een bemanning - is al aan NASA geleverd. Een derde voertuig - welke zal worden gebruikt op Artemis III, de maanlandingsmissie, bevindt zich in een vergevorderd stadium van montage in Duitsland.

Er moet nog veel goed gaan om de tijdlijnen voor een menselijke terugkeer naar de maan te behouden. NASA heeft nog geen landingssysteem. Dit wordt ontwikkeld door de Amerikaanse ondernemer Elon Musk. Hij bouwt een gigantische raket en een bemanningsvoertuig dat hij Starship noemt. Deze zal de komende maanden zijn eerste vlucht boven de aarde maken.

Het idee voor Artemis III is dat Orion Starship at the Moon zou ontmoeten, waarbij het voertuig van Musk de astronauten naar de oppervlakte zou brengen.

"We hebben tegenwoordig hardware in gebruik over de hele wereld via Artemis V", zegt Jim Free, NASA's associate administrator voor Exploration Systems Development. "Dit is niet zomaar een vlucht en we zijn klaar. We zijn op weg om die basis op de maan te krijgen, om het begrip te krijgen dat we nodig hebben om naar Mars te gaan en de wetenschap te doen die centraal staat."

Begin volgend jaar wordt een bemanning voor Artemis II gekozen.

Toen Orion zondag vanaf de maan terugkeerde naar de aarde, gingen twee ruimtevaartuigen in de tegenovergestelde richting.

Het Japanse bedrijf iSpace heeft zijn Hakuto-R-robotlander verzonden. Dit is een langzame route naar de maan die enkele maanden duurt. Als het veilig kan landen, zal het een kleine rover uit de Verenigde Arabische Emiraten, genaamd Rashid, en een vergelijkbare kleine vervormbare robot van het Japanse ruimteagentschap inzetten om de eigenschappen van maangrond te onderzoeken.

NASA had ook een lading op dezelfde lanceerraket. Dit ruimtevaartuig, genaamd Lunar Flashlight, zal rond de maan cirkelen met behulp van infraroodlasers om te zoeken naar afzettingen van waterijs.