Ordening en controle rode draad bij wetten casino- en kansspelen

Bij de behandeling van de Wet Casinowezen, de Wet Toezicht en Controle Kansspelen en de Loterijwet heeft het parlement sterk de nadruk gelegd op ordening en controle van de sector. Melvin Bouva (NDP) vroeg om regulering van de geldstromen binnen het casinowezen. Ook andere leden legden de nadruk op de grote hoeveelheden SRDs die omgewisseld worden voor valuta waardoor de druk op de wisselkoers groter wordt. Aan de regering werd gevraagd om de casino's juist toestemming te geven een bankrekening te openen zodat de geldstromen gevolgd kunnen worden en juist witwassen binnen deze sector wordt tegengegaan.

Henk Aviankoi (VHP) zei dat er zoveel macht is gegeven aan de Gaming Board, maar dat dit instituut niet toegerust is hiervoor. Dit instituut zou vanaf het binnenkomen van de slotmachines moeten controleren. "Er is niet eens een gebouw voor het instituut. Hoe gaan ze werken? Er is maar 1 auto om heel Suriname te controleren, er zijn maar enkele BAVP'ers. Al nemen we de wet aan. Het gaat weer een papieren tijger worden", stelde Aviankoi. Er moet volgens hem wetenschappelijk onderzoek gedaan worden om vast te stellen wat de graad is aan gokverslavng. Reclame moet niet misleidend zijn. "Een vergunninghouder in Suriname, de eerste die online gaming heeft gebracht, betaald al tien jaar belasting en is er al tien jaar beslag gelegd op belastingtegoeden van de Staat en niemand doet wat. Maandelijks pot het op en de regering doet geen moeite om geld te nemen", zei Aviankoi.

Cheryll Dijksteel (VHP) zei dat zonder onderzoek gesteld kan worden dat er sprake is van gokverslaving.  Onderzoek van 2015 tot 2017 heeft aangetoond dat 13-15% van de samenleving een depressie heeft, maar dat slechts 3% een behandeling krijgt. Dat 12% geen hulp krijgt, komt volgens Dijksteel door onwetendheid, ze schamen zich of weten niet dat zij zich kunnen aanmelden bij PCS voor hulp. "Als men de zorg niet accepteert kan je onmogelijk data gaan zoeken. Gokken heeft een psychologisch effect op mensen. Als de toegankelijkheid vergroot en vergemakkelijkt wordt, zal men meer betten", meent Dijksteel.

Stephen Tsang (NDP) zei dat met deze wet een monopoliepositie wordt gegeven aan de grote boys in het casinowezen, omdat zij alleen in staat zijn uit te breiden. Hij vroeg aandacht voor de kleine casino's die Surinamers zijn. De investering is een zware last en moet er rekening gehouden worden met werkgelegenheid, toelevering van groente, vlees, fruit en entertainment. Tsang zei dat hij geen voorstander is van gokken, maar dat er rekening gehouden moet worden met de economie, zeker met de KMO's. Tsang stelde voor om geen casino's in de districten die momenteel geen casino hebben.
Radjendrekoemar Debie (VHP) heeft een eigen onderzoek gedaan en kwam erop dat er landelijk  897 bettingkantoren aanwezig zijn. Per dag wordt er volgens hem gemiddeld SRD 25.000 verdiend bij de gokhuizen. Op dagbasis wordt landelijk meer dan SRD 22 miljoen gegokt en op jaarbasis meer dan SRD 8 miljard. Volgens Debie is uit cijfers gebleken dat 70-80% van gokkers verliezers zijn. Hoewel Assembleeleden zeiden dat er met voorzichtigheid moet worden omgegaan met de cijfers, werd ook een indicatie gegeven van wat er gebeurt in de sector. Een groot deel van het parlement heeft sterk het vermoeden dat de gelden uit deze sector de koers beïnvloeden doordat grote hoeveelheden SRD omgewisseld wordt voor valuta.

Ann Sadi (NDP) vroeg naar verhoging van de drempels en het creëren van mogelijkheden dat mensen niet gauw overgaan tot gokken. De casino's moeten volgens haar ver buiten de districten blijven. Er moet een ontmoedigingsbeleid gevoerd worden. Soewarto Moestadja (NDP) zei dat de eerste wet op kansspelen dateert uit de 18e eeuw. "Dit vraagstuk is dus niet van vandaag, maar de intensiteit en gevolgen daarvan zijn nu groter". Moestadja pleitte voor aanpassingen in de wetten.

Kishan Ramsukul (VHP) zei dat tijdens covid-19 is gebleken dat er 3.500 personen werken in de casino sector. Bij het besluit wat met deze kantoren gedaan wordt moet in acht worden genomen de werkgelegenheid. Vooral bij de bettingshops moet de regulering beter. "De ruimte waar kansspelen wordt aangeboden moet niet gekoppeld zijn aan een supermarkt of bedrijfspand waar ook minderjarigen gaan", zei Ramsukul. Hij stelde voor het aantal bettingshops te beperken tot 1 per ressort of maximaal 1 in een straal van 10 kilometer. Bij de genoemde registratieplicht stelde hij voor dat de mensen die binnenkomen, die online aanmelden, hoe lang ze spelen, hoe vaak ze komen, hoe vaak ze inloggen en uitingen van frustraties geregistreerd worden. Deze kaart moet volgens hem ook gekoppeld worden aan een ID-kaart.

Transparantie
Evert Karto (PL) vroeg of er een evaluatie is geweest van de bettingkantorenbok en of het duidelijk is wat de invloed is van de bettingkantoren of als de inkomsten van de Staat drastisch zijn gestegen. Hij pleitte voor transparantie en naleving van de wetten. Hoewel hij geen voorstander is van betting, vroeg hij de regering of er is nagedacht over het lot van de medewerkers die zonder baan komen te zitten als er zal worden overgegaan tot vermindering van het aantal bettingshops.

Rabin Parmessar, fractieleider van de NDP, gaf aan dat terwijl de aandacht geschonken wordt aan casino's de grote zaken nu afspelen bij de elektronische vormen van betten. Hij drong erop aan dat de wetten geëvalueerd worden op het oorspronkelijk doel waarvoor zij in leven waren geroepen. "Zijn de doelen gehaald? Wie gaat nu naar de casino's? Al de mensen die vergunning hebben en nu opereren moeten we laten. We moeten gewoon verder reguleren. Als casino's naar meer kamers moeten gaan, moeten we ze ruimte geven", meende Parmessar.
Patricia Etnel (NPS) vroeg wijziging van de artikelen die gaan over toezicht en controle. De artikelen zijn volgens haar heel erg zwak. "De belastingen zijn nog steeds in Sf aangegeven. Waarom is er geen wijziging naar SRD? De bedragen die betaald moeten worden voor de speeltafels zijn heel erg belachelijk vandaar dat de opbrengsten marginaal zijn. De wet inkomstenbelasting dateert van 1921. Fundamenteel moet de wet gewijzigd worden, omdat veel mensen kans krijgen om te onderduiken", vroeg Etnel. Ook de Casinowet moet gewijzigd worden. De wetten lopen volgens haar niet samen. "We moeten zaken drastisch wijzigen naar Surinaamse omstandigheden", meende Etnel.

Mahinder Jogi (VHP) vroeg aandacht voor de integriteit van de medewerkers van de Gaming Board. Er moet volgens hem nagegaan worden hoeveel keren de betrokken personen in aanraking zijn gekomen met de politie. Jogi stelde verder om de indeling van het aantal casino's per district en de indeling van de kamers helemaal te schrappen.
Minister Kenneth Amoksi van Justitie en Politie zei dat hij blij is met de behandeling. De wetten zijn op elk gebied behandeld. Hij merkte op dat er cijfers gepresenteerd zijn over de inkomsten, maar de Gaming Board heeft geen financiële informatie verstrekt, maar slechts informatie gegeven over het aantal gokhuizen. De minister zal volgende week ingaan op de opmerkingen en de vragen.