OM in de startblokken voor sfo tegen Hoefdraad

Het Openbaar Ministerie (OM) staat in de startblokken om het strafrechtelijk financieel onderzoek (sfo) tegen ex-minister Gillmore Hoefdraad van Financiën, te beginnen. Dit speciaal onderzoek moet uitwijzen of Hoefdraad persoonlijk financieel voordeel heeft gehaald uit de strafbare handelingen waarvoor hem een gevangenisstraf van 12 jaar is opgelegd. Heeft hij bijvoorbeeld (illegaal) geld van de moederbank verkregen en voor zichzelf gebruikt om er zelf beter van te worden? Zo ja, dan wil het OM hem die gelden ontnemen (terugnemen).

Nu is het wachten op de behandeling en beslissing van het Hof van Justitie in het hoger beroep dat Hoefdraad instelde tegen het verstekvonnis in eerste aanleg. “Zodra de verkregen machtiging bij vonnis onherroepelijk is geworden”, start het sfo op basis van artikel 344a van het Wetboek van Strafvordering, zegt de publiciteitsafdeling van het OM aan Starnieuws. Het OM vroeg het sfo aan, omdat het vindt dat aanzienlijke bedragen onrechtmatig zijn onttrokken aan de Centrale Bank van Suriname (CBvS). En door de verdachte Hoefdraad 'autorisatie is verleend' om de gelden te gebruiken.

Hoefdraad, medeverdachte in de strafzaak over malversaties bij de CBvS, stond eind 2020 terecht voor het Hof van Justitie dat zowel in eerste aanleg als in hoger beroep oordeelt over politieke ambtsdragers. Hij werd in december 2021 bij verstek veroordeeld voor onder meer deelneming aan een criminele organisatie, overtreding Anticorruptiewet, en medeplichtigheid aan ambtsverduistering. Verder wees het hof de vordering toe tot het instellen van het sfo en verleende de machtiging daartoe aan de procureur-generaal.

Inzicht krijgen in vermogenspositie
Met een opsomming van diverse artikelen uit het Wetboek van Strafvordering, legt het OM uit waartoe het tijdens het sfo allemaal bevoegd is. Volgens een van deze bevoegdheden mag de openbare aanklager bij instanties of personen informatie opvragen om “inzicht te verkrijgen in de vermogenspositie” van de verdachte ex-minister.

Bij het vermogensonderzoek gaat men bijvoorbeeld na waar hij allemaal heeft gewerkt, wat was zijn vermogen toen, wat bezat hij allemaal en met welk geld is dat gekocht. Zo wil het OM met het sfo “uit misdrijf afkomstig geld en de geldstromen in kaart brengen, met het oog op het ontnemen van het wederrechtelijk verkregen voordeel”.

Misdaad loont niet
Mochten tijdens het sfo nog meer strafbare feiten aan het licht komen, dan “zullen die ook worden onderzocht en indien nodig worden voorgelegd aan de strafrechter.” Die oordeelt over de daadwerkelijke schuld van de verdachte en of die een geldbedrag terug moet betalen aan de Staat. Met het ontnemen van dit onrechtmatig vermogen wil justitie anderen ontmoedigen: misdaad loont niet.

Onderzoeksteam
Het OM stelt over ruime ervaring te beschikken om het sfo uit te voeren. Maar “indien de behoefte bestaat voor het inroepen van externe deskundigen zal dit ook plaatsvinden.” Het OM zal werken met de aangewezen instantie, doorgaans is die het Financieel Onderzoeksteam (FOT) van het Korps Politie Suriname. FOT kan op zijn beurt samenwerken met andere onderzoeksdiensten zoals het corruptie onderzoeksteam van de politie. Op de vraag of de Belastingdienst ook erbij wordt gehaald, zegt het OM: “de mogelijkheid daartoe is niet uitgesloten”.

Beslaglegging woning
In september 2020 legde het OM al justitieel beslag op de woning van Hoefdraad in Paramaribo Noord. Beslaglegging hierop was onderdeel van de CBvS-strafzaak tegen de ex-minister. Maar toen vorderde de procureur-generaal geen verbeurdverklaring van de woning.

Die eis zit er mogelijk nog aan te komen. “De verbeurdverklaring zal worden gevorderd wanneer het sfo is beëindigd en daaruit duidelijk is komen vast te staan dat de woning is aangeschaft met uit misdrijf verkregen gelden.” De woning is “thans onbewoond” en “intussen verzegeld”, laat het OM weten.

‘Follow the money’
Justitie heeft ook al naar de lokale bankrekeningen van Hoefdraad gekeken. Maar beslaglegging had weinig zin, “daar er geen middelen op die rekeningen waren”. Om zijn geldstromen toch in kaart te brengen, zal het OM zijn blikken verruimen en ook buiten Suriname onderzoek doen.

“In het kader van het sfo kan internationaal gerechercheerd worden om eventuele buitenlandse rekeningen op naam van de verdachte in beeld te brengen alsook eventuele internationale overmakingen.” Hiervoor worden rechtshulpverzoeken gedaan en -verlening kan plaatsvinden met of zonder verdrag. Bij het ontbreken van een verdrag met een ander land, kan het OM op basis van wederzijdse samenwerking (reciprociteit) om rechtshulpverlening vragen.

Geheimhoudingsplicht
Op de vraag of er ook wordt onderzocht hoe Hoefdraad zijn advocaat betaalt, reageert het OM ontkennend. “Nee. Er bestaat een geheimhoudingsplicht tussen advocaten en cliënten.” Ingeval het internationale speurwerk overmakingen aan de advocaat aantonen, neemt het OM die niet mee.

Strafzaak-Hoefdraad
Het hof veroordeelde de ex-minister bij verstek op 17 december 2021. Hij kreeg een gevangenisstraf van 12 jaren opgelegd en een geldboete van SRD 500.000, subsidiair 12 maanden hechtenis.
Hoefdraad tekende verzet aan tegen dit verstekvonnis, maar verscheen ook bij de behandeling hiervan niet op de zitting. Op 12 februari 2022 bevestigde het hof het eerder gewezen verstekvonnis. Hoefdraad stelde hiertegen hoger beroep in. Het is nog niet duidelijk of het hof dit beroep al in behandeling heeft genomen.