Braziliaans leger geen obstakel voor derde termijn Lula

De Braziliaanse strijdkrachten zullen een overwinning van de voormalige president Luiz Inacio Lula de Silva in de presidentiële strijd van dit jaar respecteren. Dat hebben twee gepensioneerde generaals gezegd tegen Reuters. Hun uitspraak draagt bij aan de recente tekenen dat het leger afstand neemt van het politieke project van de zittende president Jair Bolsonaro.

Bolsonaro, een voormalige legerkapitein, bracht ongekende aantallen militaire officieren in zijn regering, waaronder op belangrijke kabinetsposten. Hij heeft ook de geloofwaardigheid van het Braziliaanse stemsysteem in twijfel getrokken. Het roept de vrees op dat hij de nederlaag bij de verkiezingen van oktober niet zou accepteren, zoals zijn politieke tegenhanger, de voormalige Amerikaanse president Donald Trump, in de Verenigde Staten deed.

Dat heeft geleid tot speculatie over hoe de strijdkrachten zouden reageren, gezien de sterke steun van de basis voor de verkiezingen van Bolsonaro in 2018 en een historisch wantrouwen jegens Lula en zijn Arbeiderspartij.

Bezorgdheid over inmenging van het leger in de verkiezingen vloeit voort uit de meedogenloze 21-jarige militaire dictatuur van Brazilië die eindigde in 1985, waarna het land regels opstelde om de strijdkrachten te scheiden van de politiek.

"Wie de verkiezingen wint, zal Brazilië regeren. Er is geen ander alternatief dan de wil van het volk te respecteren", zei de gepensioneerde generaal Carlos Alberto dos Santos Cruz, die in 2019 vijf maanden minister was onder Bolsonaro, maar werd ontslagen nadat hij was uitgevallen tegen de presdent.
"Ik kan me niet voorstellen dat de strijdkrachten zich anders gedragen", zei dos Santos Cruz vorige week in een interview.

Politieke analisten en een voormalige minister van Defensie zeiden dat het prestige van het leger een prijs heeft betaald, aangezien Bolsonaro de grens tussen zijn regering en de strijdkrachten vervaagde. Een zwakke economie en de slechte manier waarop de vaccin-sceptische president de coronaviruspandemie aanpakt, verhogen zijn afwijzingspercentages. Vroege opiniepeilingen tonen aan dat Lula de verkiezingen makkelijk zou kunnen winnen.

Covid-19-vaccinmandaten zijn een wig geworden tussen Bolsonaro en wat hij vaak 'mijn leger' noemt, waarmee hij de openbare instelling personificeert.

De legerleiding eist dat troepen worden gevaccineerd. Het hoofd van gezondheidsregulator Anvisa, de gepensioneerde admiraal Antonio Barra Torres, schreef een open brief aan de president waarin hij er bij hem op aandrong de kritiek op zijn personeel in te trekken voor het autoriseren van de vaccinatie van kinderen tegen het coronavirus.

"De recente verklaringen over vaccins tonen aan dat Bolsonaro de strijdkrachten niet kon doordringen van zijn extreemrechtse ideologie", zei voormalig minister van Defensie Celso Amorim.

Amorim, die ook Lula's minister van Buitenlandse Zaken was van 2003 tot 2010 en zijn kandidatuur blijft adviseren, zei dat hij zich geen zorgen maakt dat het leger een derde termijn voor de voormalige vakbondsorganisator blokkeert.

Als president verzette Lula zich tegen linkse oproepen om leden van de strijdkrachten te vervolgen voor de misdaden van een militaire dictatuur van 1964-1985. Hij hield ook toezicht op ambitieuze uitgaven aan straaljagers, onderzeeërs en tanks, merkte Amorim op. "Bolsonaro probeerde het leger te coöpteren, maar dat lukte niet", zei hij.

'Grote fouten'
De gepensioneerde generaal Otavio Rego Barros, woordvoerder van Bolsonaro totdat hij in 2020 zonder vervanging werd ontslagen, zei vorige week in een column dat het leger niet verantwoordelijk was voor de "grove fouten" van de regering-Bolsonaro. "De strijdkrachten bevestigen zichzelf opnieuw als een staatsinstelling, weg van partijpolitiek", schreef Rego Barros.

Maandag vertelde de Braziliaanse luchtmachtcommandant Carlos de Almeida Baptista Junior aan de krant Folha de S.Paulo dat het leger geen partij had en zou "salueren" voor wie dan ook hun opperbevelhebber zou worden bij de volgende presidentsverkiezingen.

Een andere gepensioneerde officier, generaal Paulo Chagas, die in 2018 campagne voerde voor Bolsonaro, vertelde Reuters dat veel van zijn collega's de president hadden verlaten omdat hij niet leek te voldoen aan het anticorruptieplatform waarvoor hij campagne had gevoerd.

"Om afzetting te voorkomen, moest hij zich verbinden met politici die hij vroeger dieven noemde en zij noemden hem een ​​fascist", zei Chagas. Hij zei dat ondanks de scepsis van het leger ten aanzien van Lula, de strijdkrachten een eerlijke verkiezingsoverwinning als zodanig zouden erkennen.

Sommige generaals dachten dat ze Bolsonaro onder hun hoede konden houden door zich bij zijn regering aan te sluiten, maar volgens Creomar de Souza van het Dharma-adviesbureau voor politieke risico's gebeurde het tegenovergestelde. "Hij liet ze buigen. Degenen die het er niet mee eens waren, gingen weg of werden ontslagen", zei hij.

Andre Cesar, een politiek analist voor Hold Legislative Advisors, was het ermee eens dat veel militaire officieren hebben aangegeven dat ze "behoorlijk walgen" van het politieke leiderschap van Bolsonaro. "Ik zie dat het leger een eervolle uitweg zoekt uit de val waarin ze met de regering van Bolsonaro zijn gelopen", zei hij.