Desmond Tutu wordt op nieuwjaarsdag begraven

Aartsbisschop Desmond Tutu (90) wordt op zaterdag 1 januari begraven in Kaapstad, Zuid-Afrika. De nobelprijswinnaar en bekende tegenstander van de apartheid in Zuid-Afrika overleed op Tweede Kerstdag. Hij laat zijn vrouw en vier kinderen na. De uitvaartdienst van Tutu vindt plaats in de St. George Kathedraal, zijn thuishaven die nog altijd een ontmoetingsplaats is voor anti-apartheidsactiviteiten.

Tutu werd door zowel zwarten als blanken vereerd als het geweten van zijn land. Hij won de Nobelprijs in 1984 als erkenning voor zijn geweldloze verzet tegen de blanke minderheidsheerschappij. Een decennium later was hij getuige van het einde van dat regime en was hij voorzitter van een Waarheids- en Verzoeningscommissie, opgericht om de gruweldaden op te sporen die onder dat regime waren begaan.

Hij predikte tegen de tirannie van de blanke minderheid. Nadat de apartheid was geëindigd, riep hij de zwarte politieke elite ter verantwoording met evenveel vuur als de Afrikaners, maar zijn blijvende geest van verzoening in een verdeelde natie straalde altijd door, en eerbetuigingen aan hem stroomden zondag van over de hele wereld binnen.

De Zuid-Afrikaanse president Cyril Ramaphosa beschreef Tutu in een televisietoespraak als "een van de beste patriotten van onze natie", en voegde eraan toe: "Het verlies van onze natie is inderdaad een wereldwijd verlies."

De Amerikaanse president Joe Biden zei dat Tutu zijn spirituele roeping volgde om een ​​betere, vrijere en meer gelijke wereld te creëren. "Zijn nalatenschap overstijgt grenzen en zal door de eeuwen heen weerklinken."

"Aartsbisschop Desmond Tutu was een mentor, een vriend en een moreel kompas voor mij en zovele anderen", zei voormalig president Barack Obama. "Hij verloor nooit zijn ondeugende gevoel voor humor en zijn bereidheid om menselijkheid te vinden in zijn tegenstanders."

Bill Clinton noemde het leven van Tutu 'een geschenk'.

Twee nobelprijswinnaars in een straat
Tutu, geboren in de buurt van Johannesburg, bracht het grootste deel van zijn latere leven door in Kaapstad en leidde talloze marsen en campagnes om een ​​einde te maken aan de apartheid vanaf de trappen van de St. George's Cathedral.

Tutu is zondagochtend "vreedzaam" overleden in een verpleeghuis in Kaapstad, zei een vertegenwoordiger van zijn aartsbisschop Desmond Tutu IP Trust. Hij zal vrijdag opgebaard worden in St. George's voor zijn uitvaartdienst daar op zaterdag, staat er.

Hij zag er zwak uit en zat in een rolstoel, maar werd voor het laatst in oktober in het openbaar gezien in St George's Cathedral in Kaapstad - een eenmalige veilige haven voor anti-apartheidsactivisten - voor een dienst ter gelegenheid van zijn 90e verjaardag.

Hij werd eind jaren negentig gediagnosticeerd met prostaatkanker en werd later verschillende keren in het ziekenhuis opgenomen om infecties te behandelen die verband hielden met de behandeling ervan.

In zijn laatste jaren betreurde hij ook dat zijn droom van een "Regenboognatie" nog moest uitkomen. Hij kreeg vaak ruzie met voormalige bondgenoten van de regerende partij van het African National Congress (ANC) over hun falen om de armoede en ongelijkheden aan te pakken die ze beloofden uit te roeien.

Slechts 1,68 meter lang en met een aanstekelijke lach, reisde Tutu onvermoeibaar door de wereld in de jaren tachtig om het gezicht te worden van de anti-apartheidsbeweging in het buitenland, terwijl veel van de leiders van het toenmalige rebellen-ANC, waaronder de toekomstige president Nelson Mandela, achter de tralies zaten.

Tutu en Mandela, die al heel lang bevriend waren, woonden een tijdje in dezelfde straat in de Zuid-Afrikaanse township Soweto, waardoor Vilakazi Street de enige ter wereld was waar twee Nobelprijswinnaars voor de vrede woonden.

"Zijn meest kenmerkende eigenschap is zijn bereidheid om zonder angst impopulaire posities in te nemen", zei Mandela ooit over Tutu. "Een dergelijke onafhankelijkheid van geest is van vitaal belang voor een bloeiende democratie."

'Een profeet en een priester'
Nadat hij op zijn 79e verjaardag officieel met pensioen was gegaan uit het openbare leven, bleef Tutu - die ooit over zichzelf zei: "Ik wou dat ik mijn mond kon houden, maar dat kan en zal niet" - zich uitspreken over een reeks morele kwesties.

John Steenhuisen, leider van oppositiepartij The Democratic Alliance, zei dat Tutu's geest zou voortleven "in onze voortdurende inspanningen om een ​​verenigd, succesvol, niet-raciaal Zuid-Afrika voor iedereen op te bouwen".

In 2008 beschuldigde Tutu het Westen van medeplichtigheid aan het Palestijnse lijden door te zwijgen.

In 2013 verklaarde hij zijn steun voor homorechten en zei dat hij nooit "een God zou aanbidden die homofoob is".

Aartsbisschop van Canterbury Justin Welby prees zondag Tutu als "een profeet en priester", terwijl paus Franciscus zijn familie en dierbaren zijn oprechte medeleven betuigde.

In een brief aan Tutu's dochter, dominee Mpho Tutu, zei Tibets spirituele leider, de Dalai Lama, dat de wereld "een groot man had verloren, die een echt zinvol leven leidde".

"We zijn beter omdat hij hier was", zei Bernice, de dochter van Martin Luther King.