VN: Gletsjers Afrika smelten, miljoenen zien extreme droogte

De legendarische gletsjers in het oosten van Afrika zullen over twee decennia verdwijnen, 118 miljoen armen krijgen te maken met droogte, overstromingen of extreme hitte, en klimaatverandering zou de economie van het continent tegen het midden van de eeuw met 3% kunnen doen krimpen. Deze waarschuwing komt van het VN-klimaatagentschap.
Het laatste rapport over de toestand van het klimaat in Afrika door de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) en agentschappen van de Afrikaanse Unie schetst een schrijnend beeld van het vermogen van het continent om zich aan te passen aan steeds frequentere weerrampen. Het rapport zegt dat 2020 Afrika's op twee na warmste ooit was, volgens een reeks gegevens. Het was 0,86 graden Celsius boven het gemiddelde in de drie decennia voorafgaand aan 2010. Het is meestal langzamer opgewarmd dan gematigde zones op hoge breedtegraden, maar de impact is nog steeds verwoestend.

"De snelle krimp van de laatst overgebleven gletsjers in Oost-Afrika, die naar verwachting in de nabije toekomst volledig zullen smelten, duidt op de dreiging van ... onomkeerbare verandering in het aardsysteem", zei WMO-secretaris-generaal Petteri Taalas in een voorwoord van het verslag.

Het rapport kwam toen Afrikaanse landen een nieuw systeem eisten voor het volgen van financiering van rijke landen die er niet in slagen de jaarlijkse doelstelling van US$ 100 miljard te halen om de ontwikkelingslanden te helpen de klimaatverandering aan te pakken.

De vraag van Afrika's belangrijkste klimaatonderhandelaar Tanguy Gahouma, voorafgaand aan de COP26-klimaattop, benadrukt de spanningen tussen de 20 grootste economieën ter wereld die meer dan driekwart van de uitstoot van broeikasgassen produceren, en ontwikkelingslanden die het zwaarst te lijden hebben van de opwarming van de aarde.

'Extreme hitte'
Het rapport voorspelt dat tegen de huidige snelheid alle drie de tropische ijsvelden van Afrika - de Kilimanjaro in Tanzania, de Mount Kenya in Kenia en de Rwenzoris in Oeganda, die vaak worden geïdentificeerd als de locatie van de legendarische Mountains of the Moon - tegen de jaren 2040 verdwenen zouden zijn.

Bovendien: "In 2030 zullen naar schatting tot 118 miljoen extreem arme mensen (die van minder dan US$ 1,90 per dag moeten leven) worden blootgesteld aan droogte, overstromingen en extreme hitte ... als er geen adequate responsmaatregelen worden genomen," zei Josefa Sacko, de landbouwcommissaris van de Afrikaanse Unie.

Van Afrika, dat verantwoordelijk is voor minder dan 4% van de uitstoot van broeikasgassen, wordt al lang verwacht dat het zwaar zal worden getroffen door klimaatverandering. De akkerlanden zijn al gevoelig voor droogte, veel van de grote steden liggen aan de kust en wijdverbreide armoede maakt het moeilijker voor mensen om zich aan te passen.

Afgezien van de verergering van de droogte op een continent dat sterk afhankelijk is van de landbouw, waren er in 2020 uitgebreide overstromingen in Oost- en West-Afrika, aldus het rapport, terwijl een sprinkhanenplaag van historische proporties, die een jaar eerder begon, grote schade aanrichtte.

Het rapport schatte dat Afrika bezuiden de Sahara elk jaar US$ 30- US$ 50 miljard, of 2-3% van het bbp, zou moeten besteden aan aanpassing om nog ergere gevolgen te voorkomen.

In 2020 waren naar schatting 1,2 miljoen mensen ontheemd door stormen en overstromingen, bijna tweeënhalf keer zoveel mensen die in hetzelfde jaar vanwege conflicten hun huis ontvluchtten.