Column: Hoofd koel houden

Hoewel de heetste maand morgen aanbreekt en de hitte nu al naar het hoofd stijgt, roept Desi Bouterse (75) die maandag weer veroordeeld is tot 20 jaar gevangenisstraf, zijn achterban op het hoofd koel te houden. Met de enorme tarieven die vanaf deze maand voor de stroomrekening betaald moeten worden, zal dat moeilijk gaan zonder airco. De ventilator blaast alleen maar nog meer hitte. De ene na de andere ergernis dient zich aan. Mensen rijden met dure brandstof van ATM naar ATM om het beetje geld dat er nog is, te pinnen. En als je denkt dat je alles hebt gehad in deze hitte, dan zijn de ATM's weer structureel leeg. Het is niet meer goed te praten dat het aanvullen van ATM's maar niet in orde kan worden gemaakt! Een brevet van ongeschiktheid voor de bankiers.

Het 8 decemberproces is in 2000 begonnen met het gerechtelijk vooronderzoek. Dit, ruim een maand voordat ook moord zou verjaren. Enkele organisaties en nabestaanden hebben zich ingezet om verjaring van moord te stuiten. De gevangenneming, folteringen en beschuldiging van 15 mannen - die niet eens allemaal goed op elkaar waren - van voorbereiden van buitenlandse invasie etc. etc. zijn allemaal verjaard. Alleen in koelen bloede de 15 critici van het toenmalige militair bewind doorzeven met kogels, is overeind gebleven. Moord bleef in het rechtsproces overeind staan. Daarom dus Decembermoorden.

Na 7 jaren, is het proces in 2007 gestart bij de Krijgsraad, waarbij de president van de militaire rechtbank, rechter Cynthia Valstein-Montnor met engelengeduld de zaak in behandeling heeft genomen. De verdachten kregen alle ruimte om hun zegje te doen. Bouterse heeft nooit een voet gezet in de rechtszaal tijdens de behandeling die op 29 november 2019 eindelijk beëindigd werd met het vonnis van 20 jaar gevangenisstraf. Zijn raadsman Irvin Kanhai had echter wel het hoogste woord en kon diverse getuigen opvoeren, nadat de vele excepties werden verworpen. Bouterse werd nadrukkelijk vertegenwoordigd, maar uiteindelijk werd er een verstekvonnis tegen hem geveld. Hierdoor kreeg hij de gelegenheid om nog tweemaal hiertegen in te gaan.

Na ruim 20 jaar na het opstarten van het proces, heeft Bouterse voor de tweede keer 20 jaar gevangenisstraf opgelegd gekregen. Middels dit bericht wil ik eenieder bedanken voor de gebeden, adviezen en steun in de afgelopen 20 jaren. Laten wij ons hoofd koel houden. GadoNaWiFesiman!, schreef de veroordeelde op zijn Facebookpagina waar hij van duizenden steunbetuiging kreeg. Voor de ene is hij een moordenaar en voor de andere een held. Het is waar je staat. Het strafproces heeft lang geduurd. Bouterse schijnt voor deze hele lange periode van de Krijgsraad een jaar gevangenisstraf te hebben gekregen, wat opgeteld 20 jaar is geworden.

Echter, de veroordeling heeft niet als gevolg dat Bouterse in de boeien wordt geslagen, in de laadbak wordt gesmeten en naar Santo Boma wordt gebracht met loeiende sirene. Het is inderdaad geen normaal proces, waar voor medeplegen van 15-voudig moord je zelfs tijdens het proces, wordt opgesloten. Voor Bouterse en zijn aanhang is er sprake van een politiek proces ondersteund door Nederland. Het door hemzelf ingestelde en benoemde Constitutioneel Hof heeft de Amnestiewet die op 5 april 2012 was doorgedrukt met de numerieke meerderheid in De Nationale Assemblee, onverbindend verklaard: in strijd met de grondwet en internationale verdragen. De gewijzigde Amnestiewet is nu weer ingetrokken (coalitie en BEP). De uitgestoken hand van de rooms-katholieke bisschop Karel Choennie heeft Bouterse niet aanvaard om te komen tot waarheidsvinding. In de verzetszaak waar hij wel in de beklaagdenbank terechtkwam, heeft hij zijn kaken op elkaar gehouden door gebruik te maken van het zwijgrecht.

Het hoofd koel houdend wordt binnen 14 dagen in beroep gegaan bij het Hof van Justitie. Het zal een poos duren voordat de zaak bij de hoogste rechtsprekende instantie in Suriname wordt gefinaliseerd. Een groot deel van de nabestaanden zal pas genoegdoening hebben als Bouterse achter de tralies zal verdwijnen. Het is oog om oog tand om tand. 8 december 1982 heeft gemaakt dat niet alleen familieleden van de 15 slachtoffers hebben geleden, maar nagenoeg heel Suriname heeft zeer moeilijke tijden meegemaakt onder de dictatuur, waar vrijheden bij decreet ontnomen waren. Genoegdoening kan ook geput worden uit het feit dat de zuilen van de rechtsstaat overeind zijn gebleven en het proces is voortgezet, wat in vele landen in de wereld niet mogelijk zou zijn. Deze bloedige geschiedenis mag zich nooit meer herhalen. Laten we allemaal ons hoofd koel houden terwijl in de rechtsstaat gebeurt wat er moet gebeuren en universele wetmatigheid onpersoonlijk en onherroepelijk aan het werk is. 

Nita Ramcharan