Aruba wil olieraffinaderij heropstarten

De ineenstorting van het toerisme als gevolg van de coronavirus-pandemie heeft Aruba geleid naar een van de grootste economische inkrimpingen. Het heeft het eiland ertoe aangezet om te proberen te diversifiëren buiten zijn imago van zon en zand en opnieuw een olieraffinaderij op te starten.

Met de hulp van Nederland kon Aruba een ​​stimuleringsprogramma financieren, waardoor de impact van de krimp van 25,5% van de economie op werknemers en bedrijven in 2020 werd afgezwakt. Die neergang lag alleen achter die van Libië, de Maldiven en Venezuela, zo blijkt uit gegevens van het Internationaal Monetair Fonds (IMF).

Maar die subsidies leidden volgens het IMF tot een stijging van het begrotingstekort van Aruba tot 17% van het bruto binnenlands product (bbp), wat sommige experts en inwoners ertoe aanzette te beweren dat het eiland zijn economie zou moeten diversifiëren om ervoor te zorgen dat de overheid haar begroting in evenwicht kan houden zonder Nederlandse bijstand.

De daling van 67% in het aantal toeristen was verwoestend voor kleine bedrijven zoals Aruba Bob Snorkeling, die vroeger  op één dag meerdere tours organiseerde voordat de Covid-19-pandemie toesloeg.

"Toen Covid kwam, vielen ze gewoon terug tot een keer per dag, een of twee keer per week, en daarna helemaal niets", zei instructeur en mede-eigenaar Jesus Maduro (30), terwijl hij koffie dronk in de schaduw van zonnepanelen in de met bomen gevulde achtertuin van het bedrijf.

Maar het bedrijf kon de huur en elektriciteit betalen dankzij de driemaandelijkse subsidies van 4.000 florin (US$ 2.247,19) van de overheid. Dergelijke betalingen hielpen de bedrijfssluitingen onder het niveau van 2019 te houden, zei Martijn Balkestein, uitvoerend directeur van de Kamer van Koophandel van Aruba.

Als deel van het Koninkrijk der Nederlanden ontvangt Aruba hulp van Amsterdam. Nederland heeft toegezegd de financieringsbehoeften van Aruba tijdens de pandemie te dekken, afhankelijk van economische hervormingen, zoals verlagingen van de salarissen in de publieke sector die vorig jaar zijn doorgevoerd. Maar Nederlandse functionarissen hebben gezegd dat ze uiteindelijk verwachten dat Aruba, evenals andere Caribische eilanden Curaçao en Sint Maarten - die deel uitmaken van het Koninkrijk der Nederlanden maar autonomie hebben over binnenlandse aangelegenheden - zelfredzaam zijn.

Fitch Ratings beoordeelt de schuld van het eiland op BB. Aruba heeft in 2012 een obligatielening van US$ 253 miljoen uitgegeven met een rendement van 4,625% met vervaldatum in 2023.

Heropening raffinaderij
Na het sluiten van de grenzen in maart 2020, is het eiland afgelopen juni heropend voor toerisme voor bezoekers die een negatieve coronavirus-test voorleggen. Het land heeft 10.324 Covid-19-gevallen en 92 doden gemeld.

Maar het lokale bedrijfsleven rekent niet op een onmiddellijke opleving van het toerisme om de overheidsfinanciën te herstellen. De Aruba Hotel and Tourism Association voorspelt dat de hotelbezetting in 2021 op minder dan de helft van de capaciteit zal blijven.

"De pandemie laat voor iedereen die op Aruba woont heel luid en duidelijk zien dat we niet op één pijler kunnen vertrouwen", zei Balkestein.

Daartoe zijn de autoriteiten in gesprek met een Amerikaans bedrijf dat een importterminal voor vloeibaar aardgas wil bouwen op het terrein van een olieraffinaderij die sinds 2012 stilstaat. Een ander bedrijf wil de fabriek zelf opnieuw opstarten.

In 2012 verliet de voormalige exploitant van de raffinaderij, het in de VS gevestigde Valero Energy Corp (VLO.N), het vanwege lage winsten. Toch hopen sommige inwoners dat de heropleving het lot van San Nicolas kan veranderen, het vervallen raffinaderijstadje aan de zuidoostelijke punt van Aruba, op een halfuur rijden van de blitse hotels en casino's aan het strand aan de westkust van het eiland, waarvan de grotendeels lege, met muurschilderingen omzoomde straten vol staan ​​met gesloten bars.

"Je kunt zien dat het een spookstad is", zegt Kendrick Kock, een eigenaar van een reparatiewerkplaats voor mobiele telefoons die vorig jaar de omzet met 50% zag teruglopen, wat hem ertoe aanzette zijn twee werknemers te ontslaan. "Als ze de raffinaderij niet snel openen, is de zaak bekeken voor San Nicolas."