Zo enthousiast klonk de stem van een kleinkind, toen het in augustus 2020 zijn rapport kreeg met daarop aangegeven: bevorderd naar klas 4. Doordenkend kan eenieder begrijpen wat het kind hiermee heeft bedoeld. Als het ministerie van Onderwijs in 2021 leerlingen laat doorstromen, wordt het gevoel van de kop van dit artikel nog meer versterkt bij de leerlingen aan het einde van het studiejaar 2020-2021. 

Ofschoon Suriname zich heeft gecommitteerd aan de Inter Amerikaanse en Caricom onderwijsagenda waar kinderen niet blijven zitten, lijkt het mij dat er nagegaan moet worden of reeds dit schooljaar, 2020-2021, het doorstromen al moet worden doorgevoerd, zeker waar er ook vanwege de verlengde kerstvakantie effectieve schooldagen verloren zijn gegaan en er vertraging – om het woord van de minister Levens te gebruiken-  moet worden ingelopen. Dat zou na de kerstvakantie worden aangepakt, maar de scholen bleven langer gesloten. Dus die vertraging in leerstof moet nog worden ingelopen. 

Bij het systeem van doorstromen zijn er leerlingen op de basisschool waarvan de thuistaal niet het Nederlands is maar het Spaans, het Portugees, het Frans, een Chinees dialect of een van de Marrontalen. Bij het concept No Child Left Behind moet ook met deze kinderen rekening worden gehouden. Deze kinderen stromen door zonder de leerstof onder de knie te hebben of misschien helemaal niet hebben begrepen waar de les over ging. Ze lopen kans uit het schoolsysteem gestoten te worden of dat de motivatie om naar school te gaan afneemt want: “ik begrijp het toch niet!”

Het roer moet werkelijk worden omgegooid, volgens de auteur van het boek: Het roer moet om. Daarover geen discussie! Maar het is niet aan te bevelen om innovaties overhaast uit te voeren. Hoewel volgens de minister onvoldoendes voor de leerkracht zijn en niet voor de leerling, wil elke leerling wel weten of zij/ hij de leerstof beheerst en wat het resultaat is na een repetitie. Bij goed presterende leerlingen wordt daardoor de leermotivatie erin gehouden. Slecht presterende leerlingen kunnen begeleid en bijgespijkerd worden. In beide gevallen is het resultaat dus relevant voor de leerkracht, de ouders en de leerlingen.  

De schrijver van dit artikel is zelf al enkele jaren stagebegeleider bij de avondopleiding voor De Nieuwe Leerkracht en heeft vanwege het begeleiden van studenten in de stage, regelmatig districtsscholen aangedaan, scholen in Paramaribo-Noord, Paramaribo-centrum, en scholen in volkswijken of -buurten, met leerlingen uit gezinnen waar ze het financieel zeer moeilijk hebben en de huiselijke omstandigheden geen stimulans zijn om in huis te blijven. Ze vertoeven meer buitenshuis, totdat de avond is gevallen en aan het lichaam enige rust gegund moet worden. 

Onlangs nog na voeling te hebben gehouden onder leerkrachten en schoolhoofden over de doorstroomregeling van het ministerie, kreeg je te horen dat ze zich niet betrokken voelen bij deze “doorstroomregeling.” Men zou het appreciëren als de inspectie desnoods per cluster met schoolleiders had gebrainstormd over deze materie. De schoolleider die dan het personeel vertegenwoordigt, kon dan ook de opvatting van hun personeel met de inspectie delen. Wat de schrijver van dit artikel ook te horen heeft gekregen van leerkrachten waarmee hij hierover heeft gesproken, is dat leerlingen die van deze regeling hebben gehoord hun best niet echt meer willen doen, omdat ze weten dat ze gratis over gaan. Weer anderen vragen aan de juf wanneer ze repetitie zullen maken, omdat kinderen gevoelsmatig willen weten hoe ze periodiek ervoor staan.  

Het lijkt me dus niet verstandig dat leerlingen normaal overgaan/ doorstromen naar het volgende leerjaar zonder beoordeeld te worden. In feite zijn repetities in de lagere klassen tijdens een kwartaal meetmomenten om na te gaan of de leerstof begrepen is. Waar er hiaten zijn kan er niet alleen gelijk op worden ingespeeld, maar de leerkracht heeft dan ook de gelegenheid om die vakonderdelen die onvoldoende zijn begrepen, opnieuw te behandelen. Bovendien kunnen ook omstandigheden in de directe omgeving van het kind een rol hebben gespeeld bij een ondermaats resultaat.  

Aan te raden is, dat het ministerie van onderwijs deze doorstroomregeling in heroverweging neemt. Werk het eerst goed uit en probeer in te schatten - desnoods middels een haalbaarheidsstudie- wat de consequenties op termijn voor de leerlingen kunnen zijn. En…leg het daarna heel goed uit! Betrek het veld erbij! Het risico is, dat leerlingen die maar doorstromen en merken dat ze de leerstof niet meer kunnen begrijpen, van school zullen wegblijven; “push-out-factoren.” Dit kan het aantal drop-outs laten toenemen. Een ontwikkeling waarop geen enkele leerkracht of ouder zit te wachten.