Intenties en ontwikkelingsplannen, zowel in het heden als het verleden, hebben tot doel Suriname te leiden naar een hoger welvaart- en welzijnsniveau. Recentelijk zijn het concept Crisis- en Herstelplan 2020-2022 (CHP) en het beleidsplan 2020-2025 (Een veilige en efficiënte infrastructuur voor burgers en ondernemers) in stelling gebracht om Suriname op het juiste spoor te leiden in de richting van paradijselijke welvaart. Echter: analyses door verschillende disciplines/organisaties en ter zake deskundigen wijzen uit dat de huidige plannen niet reëel en niet haalbaar zijn. Daarmee lijkt de planvorming eenzelfde lot beschoren als bij eerdere prachtige maar nooit gerealiseerde doelstellingen.

Het blijkt dat wij met z’n allen niet in staat zijn (geweest), ondanks de beste bedoelingen, de potentie van het volk en rijkdommen die moeder aarde ons schenkt goed te benutten. Steeds terugkerende zaken als corruptie, nepotisme, friends & family’, regelarij, krowagi, ‘intellectuele’ juridische blunders (voorbeeld hiervan is de recentelijke oprichting van het staatsbedrijf New Surfin NV) blijven landsontwikkeling op breed vlak belemmeren (financieel-economisch, onderwijs, volksgezondheid en cultuur & identiteit). Heel dringend voor dit moment geldt dat Suriname kampt met een groot tekort aan financiële middelen. De grote plannen en beloftes (w’o set’ en) van de regering zijn bij lange na nog geen werkelijkheid en vormen op korte termijn geen oplossing voor urgente problemen.
Een dringender oplossing is noodzakelijk om de penibele situatie en armoedegroei van de bevolking te keren.

Een paar globale cijfers: Suriname telt circa 580.000 mensen en daarvan rekenen we de helft tot de beroepsbevolking. Daarvan is minstens 50%(!) bij de overheid in loondienst. Minimaal 25% is werkloos (het informele werkloosheidspercentage niet meegerekend). Dat betekent dat 25% van de beroepsbevolking het geld verdient om de financiële staatshuishouding draaiende te houden. Uit het CHP (Financiële nota 2021) zijn de volgende cijfers bekend/afgeleid:

Mijns inziens kan hieruit worden geconcludeerd: de financiële staatshuishouding van ons land ziet er niet rooskleurig uit. Zorgwekkend is dat zelfs zonder aflossing van leningen & rente de maandelijkse inkomsten niet voldoende zijn om aan de reguliere verplichtingen te voldoen (ambtenarensalarissen, gezondheidszorg, infrastructuur etc.).
De schuldenlast loopt steeds verder op. Suriname wordt per dag armer! De regering is zich ondertussen de koning te rijk aan het rekenen met grootse plannen.

Wij Surinamers komen klaarblijkelijk niet verder dan het schrijven van plannen; in mijn optiek schuurt een ‘Surinaams plan’ dicht tegen de grens van ‘onrealiseerbaar plan’. Zouden wij onszelf niet moeten afvragen waarom wij na meer dan 40 jaar op ‘eigen benen staan’ en verantwoordelijkheid voor zelfstandige ontwikkeling niet verder komen dan de eerste voetstappen? De wil tot ontwikkeling is aanwezig, de plannen worden gemaakt, de dromen worden gedroomd en uiteindelijk (b)lijkt een onoverbrugbare kloof te bestaan tussen realisatie en realiteit. Enkel I have a dream is geen garantie om ontwikkeling op welk vlak dan ook te bewerkstelligen.

De realiteit is dat het grote aantal ambtenaren en het hoge werkloosheidspercentage de financiële balans (en de verdiencapaciteit) destructief beïnvloeden. Daarnaast is er een groot tekort aan vreemde valuta, waar de overheid juist een groot deel van de uitgaven in US-dollars moet opbrengen. Dit maakt het voor de regering onmogelijk om een financieel gezonde staatshuishouding te realiseren: we geven simpelweg veel meer uit dan we aan inkomsten binnenkrijgen. Dit kan niet worden opgelost met het bedenken hoe mooi de toekomst kan worden als we vooral maar mooie dromen blijven dromen.  

Als oplossing voor de huidige crises komen de zoektochten naar het zwarte en gele goud ‘rijkelijk’ te laat. Suriname mag zich beter focussen op zaken die op korte termijn ‘gered’ kunnen worden. Directe productieverhoging ten behoeve van exportgroei zouden we eerder moeten zoeken in het stimuleren en faciliteren van ondernemers van lokale (bestaande) bedrijven (‘cherry-picking’-benadering). Wanneer alle vertegenwoordigende partijen (vakbonden, oppositie, coalitie, adviserende instituten en het bedrijfsleven) samenwerken in plaats van elkaar tegen te werken kan een begin worden gemaakt om deze omstandigheden te keren naar een sprankje hoop en uitweg uit de crisis.

Aan de politiek c.q. de regering is de taak voorbehouden om vanuit deskundigheid en ervaring prudent beleid te ontwikkelen en de belangen van alle Surinamers te behartigen. Partijpolitieke loyaliteit en een ‘yu koeli, yu blakaman’ mentaliteit hebben geen plaats binnen dit proces van opbouw en ontwikkeling.
 
T. Sansaar