Nieuwe gevallen van lepra in de wereld. Miljoenen mensen weten niet eens dat ze lepra hebben. (WHO, 2019)
Elke dag worden bijkans 600 mensen met lepra gediagnosticeerd. Volgens officiële cijfers van de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) waren er in 2018 wereldwijd 208.619 nieuwe gevallen van lepra. In 2019 werden 202162 nieuwe gevallen ontdekt. Vermoed wordt miljoenen mensen met lepra nog niet zijn gediagnosticeerd.

Lepra is ook in Suriname niet onbekend. Elk jaar wordt op de laatste zondag in januari Wereld Lepradag herdacht. Dit jaar valt het op 31 januari. Wereld Lepradag dag is ingesteld om mensen bewust te maken van een ziekte, waarvan velen denken dat deze uitgestorven is. “Maar deze dag is ook ingesteld om mensen ervan bewust te maken dat het stigma, dat rond lepra heerst, niet hoeft”, zegt microbioloog Ricky Stutgard. Bovendien blijkt volgens de WHO dat tegenwoordig zowel de ziekte als de leprapatiënt zelf wordt ‘vergeten’.

Lepra kan invaliditeit veroorzaken
Lepra is een chronische infectieziekte die wordt veroorzaakt door Mycobacterium leprae bacil. De ziekte treft voornamelijk de huid, de perifere zenuwen, het slijmvlies van de bovenste luchtwegen en de ogen. Lepra is te genezen en behandeling in vroege stadia kan invaliditeit voorkomen. Sinds 1995 biedt de WHO gratis behandeling met Multiple Drug Therapy (MDT) aan alle patiënten aan. Dit is een zeer effectieve remedie voor alle soorten lepra. In de afgelopen 20 jaar zijn meer dan 16 miljoen leprapatiënten behandeld met MDT.

Hygiëne altijd belangrijk
Persoonlijke hygiëne, waaronder handhygiëne, speelt in veel gevallen een heel belangrijke rol, of het nu gaat om het voorkomen van lepra, voedselvergiftiging, Covid-19 en andere ziekten. De microbioloog zegt echter veel berichten tegen te komen waarin wel wordt gezegd dat mensen hun handen moeten wassen, maar er wordt niet expliciet aangegeven hoe zij dat effectief moeten doen. Hij legt uit dat er een onderscheid kan worden gemaakt tussen handreiniging en handdesinfectie. Bij handreiniging gebruikt men water en zeep, moet men minstens vijftien seconden de handen inzepen - vaak genoeg met vloeibaar zeep - en daarna worden de handen afgespoeld met water.

Niet te lang desinfecteren
Bij desinfectie gebruikt men handsanitizer met een alcoholpercentage van tenminste 60 procent. “Als je je handen gaat inwrijven en het is in minder dan tien seconden droog, dan heb je te weinig sanitizer gebruikt”, zegt Stutgard.  Wat hij in de praktijk merkt, is dat sommige mensen hun handsanitizer zodanig verdunnen, dat er geen 60 procent alcohol meer in zit. Bovendien mag men een sanitizer niet één, twee, drie of meerdere minuten gebruiken om de handen te desinfecteren. “Want dan ga je je handen irriteren.” De microbioloog legt uit dat op de menselijke huid twee soorten bacteriën leven: de tijdelijke bacteriën en de blijvende bacteriën. Dieper in de huid zijn de permanente bacteriën.

Risico op allergie en infectie
De tijdelijke bacteriën krijgen we van de omgeving en daar zitten de meeste ziektekiemen. De bedoeling van handenwassen of sanitizen is om de bacteriën die uit de omgeving komen te verwijderen. De permanente bacteriën in de huid mogen echter niet worden verwijderd, omdat die de huid beschermen tegen invallers, infecties van andere micro-organismen en allergie. “Wanneer je dus overdreven je handen gaat desinfecteren, een minuut lang, drie minuten lang, dan heb je de meeste ziektekiemen verwijderd, maar ook de militairen op je handen verwijderd. En dat moet je niet doen.”