(Aangeboden)

1 op de 4 van ons zal een beroerte krijgen gedurende het leven! In 2016 kwamen op de Spoedeisende Hulp van het Academisch Ziekenhuis Paramaribo (AZP) dagelijks al 5-6 personen binnen met een beroerte. Anno 2019 kan dat meer zijn of minder. Volgens de ‘World Stroke Organization’ is een beroerte of stroke, ook wel genoemd een Cerebrovasculair Accident (CVA), de tweede doodsoorzaak wereldwijd. Het vereist nu ook duidelijk andere benaderingen voor preventie en risicomanagement. 

De bekende risicofactoren die jarenlang gezien worden, veranderen jammer genoeg niet of veel te weinig. Menigeen weet dat roken en overmatig alcoholgebruik ongezond zijn, maar om ermee te stoppen is een ander verhaal! Andere risicofactoren zoals hoge bloeddruk en suikerziekte zijn zeker ook bekend in onze gemeenschap. Preventie van deze twee ziekten, ook wel niet-overdraagbare ziekten genoemd, is natuurlijk gewenst. Echter vergt dat een enorme discipline en bereidheid om het ook onder ogen te zien en er wat aan te doen als risicoloper. En daar wringt heel vaak de schoen. Al geruime tijd weten we ook door onderzoek in Suriname, dat overgewicht door alle lagen van de bevolking is toegenomen. Fysieke inactiviteit is zeker nog steeds een grote boosdoener. Verder lijkt het dat het cholesterolgehalte niet regulier gemeten wordt als bloeddruk of bloedglucosegehalte. Meer dan 1 op de 4 beroertes ontstaat vanwege een hoog LDL-cholesterolgehalte.

De aandacht is vrijwel altijd gericht op het behandelen van de klachten of risicofactoren als iemand naar de dokter stapt. Over de hele linie genomen wordt er nog onvoldoende aandacht door gezondheidswerkers geschonken aan preventie. Verzekeringsmaatschappijen betalen ook liever voor de behandeling van ziekte dan enige vergoeding geven voor een preventieve aanpak. Is gezondheid pas een prioriteit bij de burgers als het te laat is? Wanneer hebt u voor het laatst een algemene medische screening laten doen? Kortom, het publieke bewustzijn over de risico’s voor het krijgen van een beroerte en hoe deze te beheersen is nog steeds laag. 

Vanuit paramedisch oogpunt bekeken zoals Fysiotherapie, is het nog niet ingeburgerd dat personen daarheen verwezen kunnen worden voor een preventieve aanpak. Meer dan een derde van degenen die een beroerte heeft gehad bleek onvoldoende lichaamsbeweging in het ‘menu’ te hebben. Maar wist u dat bijna 1 op de 5 personen die met een beroerte rondloopt dat heeft gehad vanwege overgewicht of vetzucht? De fysiotherapeut is een deskundige die zich bezig houdt met houding en beweging. Bij overgewicht kan gewerkt worden met een beweegprogramma op maat voor het individu. 

Sinds 2017 is het mogelijk om in AZP trombolyse te krijgen. Het is dan erg belangrijk dat personen met verschijnselen van een beroerte binnen 4 ½ uur die behandeling ontvangen na onderzoek. De patiënt zal op die opnamedag door de fysiotherapeut gezien worden indien mogelijk. In het ziekenhuis heeft men een multidisciplinair overleg met alle relevante behandelaars en er wordt met protocollen gewerkt. Andere behandelaars die betrokken kunnen worden in een multidisciplinaire setting zijn de logopedist, maatschappelijk werker, neuropsycholoog en diëtist.        

Bij de poliklinische behandeling van iemand met een beroerte zal afhankelijk van het functieverlies en de mogelijkheden voor vooruitgang, een behandelplan uitgevoerd worden. Voor vrijwel alle paramedische hulp ervaart men het aantal beschikbaar gestelde behandelingen van de ziektekostenverzekering als ontoereikend. 

Het is absoluut geen luxe om degenen die nog net niet tot de risicogroep behoren als die er al in zijn,  een behandel- of begeleidingsplan te geven. Gezien de huidige situatie voor ziektekostenverzekering is het overgrote deel van de geregistreerden bij het SZF. Dit houdt in dat paramedische zorg, zoals Fysiotherapie, eerst zelf betaald moet worden om daarna restitutie te krijgen voor maar een deel.Dit is voor velen een struikelblok en zeker ook voor personen met een beroerte. Maar ook gezien de op te brengen eigen motivatie en discipline en beschikbaarheid van een ondersteunend netwerk, kan het lastig worden. 

In de toekomst zou men intra-arteriële trombectomie als interventie willen hebben in AZP. Ook de betrokkenheid van de directe familie kan verbeteren. De terugkoppeling tussen huisarts en behandelaars in het ziekenhuis moet ook veel beter. Het gaat om bewustzijnsvermeerdering waarom het noodzakelijk en belangrijk is om leefstijlaanpassingen te hebben.