Rudolf Elias, algemeen directeur van Staatsolie, blijft onvermoeibaar oproepen tot een nationale discussie over de toekomst van de olie-industrie van het land. (Foto: René Gompers)
Staatsolie is op eigen kosten bezig olie te zoeken in het nearshore gebied van Nickerie. (Beeld uit 'Visit Staatsolie team Westcastor Rig')

Rudolf Elias, algemeen directeur van Staatsolie, blijft pleiten voor een nationale discussie nog voordat er olievondsten zijn gedaan. Hij heeft herhaaldelijk gezegd dat Suriname moet weten waar het naartoe gaat als er olievondsten worden gedaan. Er zijn teveel voorbeelden van olierijke landen die lijden onder de ‘resource curse’: het fenomeen waarbij  landen met enorme hoeveelheden aan natuurlijke hulpbronnen, er juist niet beter van worden.

Volgens de United States Geological Survey bevat de Guyana-Suriname basin, 13,6 miljard vaten olie en 32 triljoen kubieke voet aan gas. Ondertussen heeft buurland Guyana 5 miljard vaten aan olie ontdekt. Het is een lange en moeizame weg geweest naar de ‘fairytale discovery’ zoals de ontdekking wordt beschreven. De Guyanezen zijn sinds 1916 op zoek naar aardolie. Een halve eeuw later, in 1967, is de zoektocht naar het zwarte goud verplaatst naar de offshore (diepzee). Het is Exxon Mobil die sinds 2008 zocht en er zeven jaren later - in 2015 - in slaagde om de winbare reserves aan olie te vinden.

Hoewel de zekerheid er altijd was dat er offshore oliereserves waren én er zolang gezocht is, blijkt nu dat het land zich nauwelijks heeft voorbereid. Guyanese en andere buitenlandse media melden dat Guyana technisch,  juridisch, maatschappelijk, technologisch en politiek nog steeds niet ‘ready’ is voor de miljarden investeringen die aan het eind van dit jaar het land zullen binnenstromen.

Elias houdt de ontwikkelingen in het buurland bij. “Guyana weet al vijf jaar dat die geldstromen gaan komen, al eind van dit jaar,” merkt hij op. “Maar het land heeft nog geen enkele potentiële regelgeving waarmee gaat worden bepaald wat zal worden gedaan met het geld." Ofschoon Guyana in tegenstelling tot Suriname beschikt over een Welvaartsfonds, weet niemand hoe dat gaat werken, en hoe het geld zal worden uitgegeven. "In principe geldt dat ook voor Suriname," zegt de Staatsolie-topper. "We moeten op nationaal niveau gaan nadenken over ‘what if’. Zoals Guyana, Ghana en al die landen aan ons zeggen, moeten we de discussie op gang brengen vóór de  olievondst en niet erna.”

Staatsolie bereidt zich wel degelijk voor op de verschillende scenario's. Bij een olievondst op diepzee wil het bedrijf een volwaardige partner zijn. Het land kan dan heel veel meer verdienen dan wanneer het slechts een ‘grondstoffenland’ zou zijn. Maar daarvoor is er ruim US$ 2 miljard nodig. Het bedrijf heeft in november een Industrial Baseline Study (IBS) verricht waarbij gemeten is of het Surinaams bedrijfsleven op dit moment, als er olie gevonden is, zou kunnen meeliften. Voor de meeste bedrijven die hebben deelgenomen was het resultaat niet positief. Maar ruimte voor verbetering is er nog steeds, deelt Elias even optimistisch mee.

Dat de Surinamerivier nog steeds niet kan worden uitgebaggerd, blijft een heikel punt. Suriname verliest daardoor miljoenen Amerikaanse dollars aan inkomsten. De rivier is niet diep genoeg om de grote schepen die verbonden zijn aan de boorplatformen, te accommoderen, dus wijken ze uit naar Trinidad. Maar Guyana blijft niet stil zitten. Ze bouwen in raptempo hun eigen faciliteiten, informeert Elias. “We verliezen een heleboel business aan Trinidad. Maar dadelijk gaat er ook een heleboel business naar Guyana.”

Terwijl de multinationals in de offshore van Suriname naar olie zoeken, zoekt Staatsolie geheel op eigen kosten langs de kust (nearshore).  “We hebben aangetoond dat ondanks we een lage rivier hebben, we alles van het nearshore project vanuit Suriname doen. Dat wil zeggen dat het kan, maar het is wel duurder." De Staatsolie-topper wil ook de buitenlandse bedrijven in het offshore gebied, dichter bij huis hebben om zaken te doen. "Vooral als de rivier is uitgebaggerd, zal dat heel gemakkelijk gaan.” De overheid heeft eerder meegedeeld dat zij voor het eind van het jaar met het baggeren zal beginnen.

Elias merkt op dat als de politiek zich teveel gaat bemoeien met de sector,  zaken slecht kunnen aflopen. Hij haalt Venezuela en Trinidad als voorbeeld aan. Het “goedkope olie” beleid van Venezuela heeft dat land, die de grootse oliereserves ter wereld heeft, de das omgedaan. “Wij hebben last van de goedkope olie, Venezuela heeft ook last ervan want ze zijn failliet. Zij hebben gesubsidieerd. Ze hebben niet geluisterd naar vraag en aanbod, en de wereldmarktprijs," illustreert Elias. "Men dacht omdat Venezuela goedkoop olie produceert, dat ze de olie ook goedkoop moest verkopen. It doesn't work like that in the world." Eraan toevoegend: "En dan krijg je dat als de politiek zich er teveel mee gaat bemoeien, dat het verkeerd gaat met prachtige bedrijven."

Regionaal heeft Staatsolie de status van het beste oliebedrijf. Het bedrijf produceert op goedkope manier olie en heeft een meer dan goed vermogen om geld te verdienen, ook als de wereldmarktprijs lager wordt. Staatsolie kan nog 25 jaren verdienen aan de reserves die het nu heeft; 1 miljard barrels. Het bedrijf denkt binnen drie weken een grote vondst te doen aan de kust voor Nickerie; ruim 800 miljoen vaten olie. Het is daarom dat Elias keer op keer blijft hameren op een nationale discussie over de verdere toekomst van de olie-industrie van Suriname.

René Gompers

Bronnen: