"Zo, dus de raffinaderij van You’rGold draait nog steeds op een laag pitje.”
“Die goudmijn in Afrika, in… hoe heet dat land nou weer, Burkini Paso of zo…”
“Jeetje mang, Burkina Faso, vroeger bekend als Opper Volta, een ex-Franse kolonie, met een hoop stammen en talen, maar voor bijna 90% moslim-gelovig.”
“Ook daar is de mijn dicht vanwege onlusten na het neerschieten van een illegale goudzoeker.” 
“Maar waarom kan onze politie-takiman ‘Naar-de-N’ nog steeds niet ‘naar de waarheid’ vertellen wie waarom gericht op het hoofd geschoten heeft, en dat soort dingen?”
“Transparantie in dit land is: kibri a tori, zwijg de zaak dood: doodpot, doofpot, dokpot, lockpot, hutspot, pispot, …” 
“Of misschien is het om de gemoederen weer tot rust te brengen. Of misschien om de besprekingen niet te dwarsbomen. Of misschien om de werkelijke oorzaken te verdoezelen.”
“Misschien om alles wat je daar noemt bij elkaar, misschien.”
“Dan krijgt ex-minister Juspol, onze Dora, dan gelijk als ze onomwonden publiekelijk durft te verklaren dat zowat dat hele politiekorps hoogstwaarschijnlijk corrupt tot in z’n maag, lever en nieren is.”
“Dat is niets nieuws voor ons! Wel nieuws dat zij dat als ex-minister zegt.” 
“Dan waar laat je de withemden van de haven? We weten deze dingen al lang. Maar omdat ze vooral daar boven zowat allemaal boter op de kop hebben, kunnen en willen ze er niets aan doen, helaas, ondanks al die ja-knikkende knapkoppen die avond om haar heen.” 
“Nu begrijp ik waarom ze als Juspolminister eruit geshuffeld werd. Ook begon ze die anti-wiswat, nee, die anti wittewas of wassewit-maatregelen uit te voeren, om onze internationale blacklisting te voorkomen.” 
“En nu de verkiezingen naderen, moet ze het toch doen, via die NRA. De tijd dringt.”
“En die ordening van de goudsector dan?”
“Nou, al tijdens de regering Venetiaan-Ameerali is geprobeerd de illegale kleinschalige goudwinning aan te pakken.”
“O ja, ik kan me zoiets herinneren: operatie Clean Sweep.”
“Klopt. Maikel Jong Tjien, Gregory Rus en Candrika Santok waren toen ministers die hiermee te maken hadden. Er zijn toen in totaal drie Clean Sweeps geweest.”
“Dat wist ik niet, welke dan?”
“De eerste in september 2007 in het Brownsberggebied, weinig succes, want onze Lonnie bleek achteraf daar geldige mijnbouwpapieren te hebben, dankzij een blindelings tekenende minister.”
“Jeetje, ja, Lonneman zat toen in de coalitie. En toen?”
“In augustus 2008 volgde Clean Sweep 2 bij Benzdorp in het Lawagebied. Een groot deel van de Brazilianen aldaar bleek legaal bij Grassalco te werken, wat niet mocht. Maar die ‘cleansweepers’ sloegen daar wel de halve boel kort en klein. En toen volgde in september 2008 Clean Sweep 3 in het Matawaigebied, waarbij bleek dat ook militaire toppers grote concessies hadden. En weer klaagde Lonneman steen en been, vooral toen ook een dorpskapitein gearresteerd werd.”
“En toen?”
“Toen kwam er een nieuwe regering en werd er in 2010 de presidentiële commissie Ordening Goudsector ingesteld met ene Dommigdomp, een politiechef  die uit Aruba was uitgekotst en hier de ordening zogenaamd ging leiden.”
“Nadat hij dat onderzoek naar de dood van die Amerikaanse jongedame, Natalee Holloway daar volledig had verziekt.”
 “Dan zou zo iemand hier de goudsector ordenen? Ja, om al die goudbelangen van vooral militaire toppers veilig te stellen.” 
“Maar uit dat ongeluk met die Franse militairen onlangs blijkt dat men nu ook ondergronds bezig is te mijnen.”
“Ja, zo te zien. En WeAreGold gaat in het Saramaccagebied ook de grond in. Ze volgen dan die goudaders in het gesteente, die gaan vaak kilometers diep. Zo doen mijnbouwbedrijven in Zuid-Afrika al sinds de vorige eeuw.”
“Wat wij tot nu toe middels open mijnen en skalians winnen, is gewoon door erosie al tienduizenden jaren, nee, misschien honderdduizenden geleden uit deze harde gesteenten die toen gebergten waren, gespoeld en met andere sedimenten in de bodem terechtgekomen. Maar dat is nu zo een beetje aan het opraken en dat kwik om het goud te binden vervuilt en vergiftigt vissen en mensen daar, en die rommel spoelt naar hier, stroomafwaarts.”
“O, daarom is IamGold in die beruchte Romapit in hard steen bezig. Ze blazen dat kapot, scheppen het op, crushen het fijn en halen het goud er met andere vergiften dan kwik uit.”
“Dus die porknokkers die om die machines zwermen om zakken met gruis te vullen, gaan dat snel chemisch wassen en hebben dan hun dagverdiensten binnen.”
“Ja, maar wacht even. Van elke, zeg maar 100 gram goud, moeten ze meer dan de helft afdragen.”
“Afdragen? Aan wie? Aan de staat?”
“Hahahaha, wat een lachertje, beste jongere zuipvriend in ons midden, was dat maar waar.”
“Aan wie betalen ze dan?”
“Denk gewoon logisch na. Kan je zomaar de mijn in en uit wandelen met een jutezak terwijl ze daar met dynamiet en zware machines bezig zijn?”
“Nee, dat mag nergens ter wereld. Daarom is er bewaking.”
“Dus aan wie betaal je om te passeren?”
“Maar er zijn ook speciale politieagenten en militairen om te helpen bij de bewaking, niet alleen de guards van het bedrijf.”
“Nogmaals: dus aan wie betaal je als porknokker of illegale gouddelver om te passeren?”
“En jonge vriend, in het begin ging het om een klein aantal, nu zijn het vele tientallen, over de honderd. Ze komen van heinde en verre.”
“Ik geloof hier niets van. Dat kan toch niet. Dat eerbare guards, politiemannen en militairen dit doen, nee, de alcohol is naar je hoofd gestegen.”
“En toch is het zo, en dat verklaart ook de rest van de gebeurtenissen, zoals die geheimzinnigheid rond dit hele ding. En waarschijnlijk dragen deze ‘bewakers’, de eerlijken natuurlijk niet te na gesproken, ook af aan ‘hogeren’ op de ladder, misschien zelfs ook aan mensen binnen het bedrijf.”
“Maar waar begon het mis te lopen?”
“Toen steeds meer van die illegalen weigerden te betalen bij het passeren. Ze werden zelfs ‘vrijpostig’, zo van: ‘efu mi no psa, m’o beering gi’, oftewel: als je me niet laat passeren, breng ik je aan.”
“Wacht even en dat is toen onlangs uit de hand gelopen?”
“Ja, zoiets. De passeringsinkomsten namen af, dus er moest harder worden opgetreden om de inning weer op te krikken. Toen werd het: ‘O, jullie willen geen afdracht meer betalen? Jullie worden als groep nu opstandig? Wel, hier dan, paf, paf, slik wat lood.”
“Dus nu die tori uit de hand is gelopen, probeert men de zaak weer eens met laplapu-maatregelen en gesoebat op gang te krijgen.”
“Nou, proost jongens. Vier maar lekker loooong weeeekend, terwijl we door onze eigen mensen leeggeplunderd worden.” 

Rappa