Verbouwereerd
las ik het artikel op Starnieuws over de persconferentie die de president
afgelopen dinsdag belegde samen met de minister van Volksgezondheid en onze
onderwijsminister. Ik ben door de jaren heen natuurlijk wel gewend geraakt aan
verbazingwekkende en soms zelfs lachwekkende opmerkingen die gedaan worden op
verschillende politieke podia, daarover hebben we het misschien een ander keer.
Maar op een persconferentie, die belegd wordt door de regering, kan ik
persoonlijk moeilijker zaken met een korreltje zout nemen. Ik heb zelf, in
principe, geen kaas gegeten van de gezondheidszorg in Suriname. Misschien ligt
het wel daaraan dat ik de persconferentie opmerkelijk vond. Toch denk ik dat ik
mezelf kan vergelijken met de doorsnee Surinamer die het dan ook moet doen met
de argumenten van de regering op zo een persconferentie.
Dat de
president het vertrouwen in de Surinaamse artsen niet heeft, is al vaker
gesuggereerd door menigeen, mede gevoed door zijn keuze om ook zijn routine
medische controles uit te laten voeren in Cuba. Dat hij nu publiekelijk in één
keer de Surinaamse artsen zo neerhaalde, zette eerder mijn lachspieren aan het
werk dan mijn hersenen. Er zullen overal wel rotte appels zijn (dat ervaart de
president zelf ook), waarschijnlijk ook tussen die (vooralsnog) 50 Cubaanse
artsen, maar zo een generalisatie vind ik toch te vergaand, mede omdat ik ook
mensen ken met lovende woorden over hun arts.
Onze eigen ‘Iron Lady’ wees op de robots die de
Surinaamse artsen geworden zijn en de andere vaardigheden die de Surinaamse
artsen missen. Het is vaak makkelijker om fouten bij het eindproduct aan te
wijzen (zoals onze president deed) dan in het proces van vervaardigen. De eerste
stap, erkenning van mogelijke problemen, is er bij haar (in tegenstelling tot
veel van haar collega’s) tenminste al. Ik ben blij dat we haar dan op de juiste
plek hebben om hier verandering in te brengen. En ze heeft al laten zien dat ze
niet bang is om veranderingen aan te brengen, maar of deze veranderingen
daadwerkelijk verbeteringen teweeg zullen brengen, zal de tijd wel uitwijzen.
Ik zou willen toevoegen dat bij het doorvoeren van veranderingen vooral de
samenwerking en de gesprekken met de diverse stakeholders van heel groot belang
zijn. Maar als psycholoog en docent in eenzelfde richting, weet de minister dat
natuurlijk als geen ander.
Dat de
Cubaanse artsen, volgens de minister van Volksgezondheid, gehaald zijn om het
eigen tekort enigszins aan te kunnen, blijft een discussiepunt waar ik
persoonlijk niks kan toevoegen vanwege mijn ontbrekende kennis op dit gebied.
Als ik dan weer verder lees dat de minister, aan de hand van statistieken van
de PAHO, aangeeft dat Suriname slechts 0,8 artsen per 10.000 inwoners heeft
tegenover 82 van Cuba, beginnen mijn hersenen wel over toeren te draaien. Een
hoofdrekensommetje: 600.000 gedeeld door 10.000 keer 0,8 geeft mij 48. Verbaasd
pak ik mijn rekenmachine (hoofdrekenen is ook al jaren geleden), maar de
uitkomst blijft hetzelfde: dus ongeveer 50 artsen. Terwijl ik namen van artsen
die ik ken, in mijn gedachten, naga, kom ik tot de conclusie dat ik dan zeker
de helft van deze artsen ken; Suriname is inderdaad wel klein en hecht!
Toch zoek ik
naar andere verklaringen. Ik herinner me nog de afgelopen twee jaarredes
waarbij er zaken foutief geciteerd waren en dan praat ik niet eens over
misleidende informatie die op massameetings meegedeeld wordt. Dus ik zoek de
cijfers van de PAHO op en inderdaad: 0,8 is het getal voor artsen, 1,0 het
getal voor tandartsen (!!!); bron: ‘Data
provided by the ministries of Health or Health agencies of countries’.
Ik ga op zoek naar andere bronnen en kom terecht op de site van de WHO:
Suriname, 2018 geeft 12,26 per 10.000 inwoners (Cuba, 2017: 81,9). En zo zie je
maar hoe er, aan de hand van cijfers, een heel ander beeld ontstaat van de
situatie. Of er opzettelijk sprake was van misleiding, of dat het een eerlijke
fout was, daarover kan ik niet oordelen, doch ben ik geneigd om te zeggen dat
een minister van Volksgezondheid wel beter zou moeten weten, want het verschil
tussen 50 en 500+ is toch wel heel groot, vooral als het om mensen gaat. Ik kan
alleen maar hopen dat de minister de kosten per Cubaanse arts niet een factor
15 te laag heeft gepresenteerd, want dan wordt goedkoop toch duurkoop.
Deze
regering kan normaal gesproken uren besteden aan toespraken over eigen
productie, over het vertrouwen in eigen kunnen (een ‘geleend’ motto) om te
eindigen met ‘Yes, we can do the job’
(een ‘geleend’ gemodificeerde leuze), maar de president en zijn medesprekers
hebben tijdens de persconferentie in ieder geval duidelijk gemaakt dat we
liever artsen kunnen importeren, dan het verbeteren van onze eigen ‘productie’.
De president heeft de Surinaamse artsen misschien laten vallen, maar hij houdt
in ieder geval wel de naam van Suriname als importland hoog! Misschien dat de
bevoegde instanties die zorg moeten dragen voor de medicamenten en vaccins
voorziening de president ook even op de hoogte kunnen brengen van de tekorten
aldaar.
Over
cijfers en statistieken kan er heel veel gezegd worden, daarom zou ik de lezers
willen vragen om kritischer naar cijfers en statistieken te kijken als deze
gepresenteerd worden, uiteindelijk ligt het aan ons om de sprekers/schrijvers
te geloven. Winston S. Churchill zei ooit: ‘I only believe in statistics that I
doctored myself’.
V. Sewbaran
PS: Tussen het schrijven en publiceren van dit
artikel heeft de VMS al inhoudelijk gereageerd en de minister heeft het getal
bijgesteld. Toch zou ik mijn mening en vooral beleving kenbaar willen maken aan
het grotere publiek.