Venezuela: Poort tot destabilisatie van Latijns-Amerika

Dit is het slotdeel van de analyse van de ontstane politieke situatie Venezuela. Zaterdag verscheen deel 1. 

Andere belangrijke spelers in de huidige politieke situatie in Venezuela zijn Juan Guiado, Donald Trump, John Bolton en Elliott Abrams. De twee laatstgenoemden zullen velen onbekend zijn. Het zijn beide adviseurs van Trump die eerder onder verschillende Republikeinse presidenten dezelfde functie hebben vervuld. Trump is sterk afhankelijk van deze functionarissen en zijn minister van buitenlandse zaken Mike Pompeo, omdat hij de politie kennis en ervaring mist om zelf beslissingen te nemen. 

John Bolton is thans nationaal veiligheidsadviseur van Trump. In de maand februari van dit jaar versprak hij zich op Fox News door aan te geven dat het een significant voordeel zou opleveren voor de Amerikaanse oliebedrijven en daarmee hun nationale economie, indien die bedrijven konden 'investeren' in de productie van de Venezolaanse aardolie. Aardolie, de 2e grootste bron van alle kwaad?

Elliott Abrams was door president Reagan in de jaren 80 benoemd tot mensenrechtenadviseur. Het meest opmerkelijke hierbij is dat hij vanuit die positie ondersteuning heeft kunnen geven aan regeringsleiders of rebellen in vooral Midden-Amerika, welke bereid waren te strijden voor het Amerikaanse belang.  Men denke hierbij aan landen als Panama, El Salvador en Nicaragua. Het is dus niets nieuws dat men thans in Venezuela burgers tegen elkaar opstookt, bewapend en tegen elkaar ten strijde laat trekken. Voor recentere voorbeelden hoeft men slechts te kijken naar o.a. Libië, Syrië en Irak. Elliott Abrams was ook sterk betrokken bij de Iran-Contra Affaire waarbij de Amerikaanse regering in de jaren 80 wapens heeft verkocht aan Iran in strijd met bepalingen van hun Congres, om vervolgens uit die inkomsten Nicaraguaanse rebellen te financieren.

Juan Guaido is sinds 5 januari 2019 voorzitter van de Venezolaanse Nationale Assemblee. Op 23 januari benoemde hij zichzelf tot interim-president van het land, gebruik makende van een artikel in de grondwet die onder bepaalde omstandigheden daar wettelijk in voorziet. Ook hij stelt dat de laatst gehouden verkiezingen ongeldig verklaard moeten worden. Overigens een heel opmerkelijke uitspraak. Indien er sprake is van een schijnverkiezing is hij dan ook onrechtmatig benoemd tot voorzitter van de assemblee en kan hij onmogelijk het presidentschap opeisen. Hij geniet echter ondersteuning van de Amerikanen en een deel van de EU-lidstaten en Zuid-Amerikaanse regeringsleiders. Wat men zeker in gedachten moet houden is dat Trump en diens adviseurs al vanaf het begin van zijn aantreden de wens tot wisseling van de macht in Venezuela bekend hadden gemaakt. De eerste stappen hiertoe werden ondernomen door buitenlandse rekeningen van Venezuela te bevriezen en aan dat land handelsrestricties op te leggen, geheel volgens het model van o.a. Iran.

De laatste couppoging 

Op dinsdag 3 april j.l deed Guido voor de poorten van La Carlota Luchtmachtbasis de oproep aan het leger en burgers om de laatste fase van zijn 'Operation Freedom' in te zetten. Dit was niets anders dan het aanzetten van het leger en de burgers om de zittende regering middels geweld omver te werpen. Hij wist zich in eerste aanleg gesteund door een groep militairen. Volgens verklaring hebben zij zich onder valse voorwendselen bij hem gemeld, hoegenaamd om een speciale decoratie te ontvangen. Nadat bleek dat Guiado hen wilde inzetten om de Tocoron gevangenis te bestormen en dat hij gevangenen wilde bevrijden en van wapens wilde voorzien, zou een groot deel van deze militairen zich hebben teruggetrokken. 

Guiado en Leopolde Lopez, een politieke gevangene die onder huisarrest zat en eerder op die dag door Guiado was bevrijdt, trokken in een protestmars naar het Miraflores Presidentieel Paleis. Echter verdwenen beiden plotseling van het toneel. Guiado verklaarde naderhand dat hij zijn arrestatie wilde voorkomen terwijl Lopez veiligheid zocht in het gebouw van de Spaanse Ambassade. Dit doet mij twijfelen aan de moed en de goede bedoelingen van Guiado. Het is makkelijk om het volk steeds op te roepen de straat op te gaan, terwijl jij verdwijnt zo gauw de ordetroepen in beeld komen. 

Ik heb in dit stuk bewust niet gesproken over wanbeleid en corruptie onder leiding van Chavez en Maduro, omdat dit even niet relevant is. Trump voert een beleid aan de hand van de Monroedoctrine hetgeen elke Europese inmenging in het Amerikaans expansiebeleid in Latijns-Amerika verbiedt. Andere landen die onlangs sancties opgelegd kregen zijn Cuba en Nicaragua, terwijl steun aan Honduras en El Salvador een halt wordt toegeroepen. De situatie in Venezuela leidde tot de ontbinding van Unasur terwijl de VSA formeel geen lid zijn van de Organisatie van Amerikaanse Staten. Geen enkele internationale organisatie is in staat de Amerikanen te stoppen. Slechts China en Rusland zijn in staat te zorgen voor een zekere balans en derhalve moet men heel voorzichtig zijn bij het bekritiseren van deze landen. 

Van mij verdient onze regering ook een pluimpje met haar ingenomen standpunt m.b.t. het zelfbeschikkingsrecht en het verbod op elke buitenlandse inmenging in binnenlandse aangelegenheden, normen opgenomen in het Handvest van de Verenigde Naties. Maduro heeft steeds aangegeven bereid te zijn in overleg te treden met de oppositie. De Organisatie van Amerikaanse Staten kan hierin een belangrijke rol vervullen. Voor de rest moeten ook wij er rekening mee houden dat de Amerikanen in staat zijn hele gebieden te destabiliseren, het Midden-Oosten is hier het beste voorbeeld van.

Gilly Post