Amrish Mankoe, een van de betrokkenen bij het incident, heeft intussen zijn verontschuldiging aangeboden aan de vp voor de beledigingen. (Foto: kabinet vp)
Was de commotie wel nodig die losbrak rond het vermeende uitjouwen van de vicepresident (vp) op het Kamal Dewakerveld te Livorno rond Phagwa?
Applaudisseren en uitjouwen zijn twee kanten van dezelfde medaille. Het gaat om een uiting van emotie. Emotie is geen constante. Ze kan soms -snel - omslaan. In het lied There is a thin line between love and hate zingen de Pretenders:
The sweetest woman in the world.
Could be the meanest woman in the world
If you make her that way.

Wat hier over de vrouw wordt gezongen geldt ook voor de man of voor een volk.
Maar ging het te Livorno om 'het volk', een massa of om een kleine groep die haar gevoelens wilde uiten. Haar gevoelens over wat? Over de situatie in het land of dat de vp als verstoorder van de feestvreugde werd gezien. Zelf heb ik nog geen twee weken daarvoor een heel mooi verhaal van de vp over de betekenis van Phagwa gehoord tijdens de NDP Phagwa-meeting op de hoek van de Indira Gandhiweg en Braamshoopweg. De aanwezigen luisterden met bijzondere aandacht naar het interessante betoog van de vp. Maar daar was het tijdstip beter gekozen.

WK in Brazilië Jacob Zuma
En terwijl men eindeloos bezig was met wat enkelen de vp naar het hoofd hadden ‘geslingerd', schijnt men vergeten te zijn wat in 2014 in Brazilië plaatsvond bij de opening van het WK-voetbal; de toenmalige Braziliaanse president Dilma Rousseff noch Sepp Blatter, voorzitter van de FIFA durfden de gebruikelijke openingstoespraken te houden om te voorkomen uitgejouwd te worden. Roussef was mede vanwege het corruptieve klimaat in haar land in ongenade gevallen.

Overigens was tussen het applaus voor president Jacob Zuma zijn toespraak tijdens de uitvaartdienst van de eerste zwarte president van Zuid-Afrika, Nelson Mandel – in 2013 - het fluitconcert ook duidelijk hoorbaar.

Schendbaar en onschendbaar staatshoofd
Door gezaghebbende personen is na het incident met de vp publiekelijk de vraag gesteld of we hier niet met strafbare handelingen te doen hebben. Laat mij vooropstellen dat iedereen met respect behandeld dient te worden. Ten tweede dat liederlijke taal jegens wie dan ook moet worden afgezworen. Maar tevens wil ik benadrukken dat koloniale muilkorfwetten niet in overeenstemming zijn met ons huidig staatsbestel. Het onderscheid tussen het schendbaar en onschendbaar staatshoofd is in deze essentieel.

Bij staatshoofden waarbij het gaat om erfopvolging – zoals in Nederland - hebben we te doen met onschendbaarheid van het staatshoofd. De doctrine 'the King can do no wrong' is van kracht, onder andere vanwege het contrasigneren -medeondertekenen - van staatsstukken. Bij gebleken onvolkomenheden of fouten in deze stukken zal niet de koning, maar de medeondertekenaar schuldig worden gehouden. Uitspraken van het staatshoofd moeten gesanctioneerd worden door onder andere de regeringsleider. Het lijkt mij dat in gevallen van een onschendbaar staatshoofd die niet gemakkelijk blaam zal treffen.

Bij personen die via verkiezingen en dus verkiezingscampagnes aan de macht komen – onder wie schendbare staatshoofden - is het een andere zaak. Deze personen zouden tijdens verkiezingscampagnes andere kunnen hebben beledigd of zich minder vleiend tegenover tegenstanders hebben geuit. En wie kaatst moet de bal verwachten. Als deze functionarissen niet geneigd zijn verantwoording af te leggen, niet met politici in debat willen gaan of een beleid voeren dat grote delen van het volk niet welgevallig is, dan moeten zij zich niet beklagen over negatieve uitingen van het publiek. Niet voor niemendal meldt een oude odo: Efu dyeme no ben de, ati ben sa priti.

Muilkorfwetten
Het lijkt mij dan ook ten onrechte te pas en te onpas dat verwezen wordt naar de oude stoffige muilkorfwetten. Wetten die verwezen naar de tijd van een onschendbaar staatshoofd en/of de vervanger. En wanneer deze muilkorfwetten eindelijk zullen worden ingetrokken, is het te hopen dat onze schendbare staatshoofden begrijpen dat het van hen zelf afhangt of ze toegejuicht of uitgefloten zullen worden.

Ik heb nog nooit politici horen klagen om luid applaus, ook wanneer ze dat niet verdienen. In het politiek bedrijf wisselen applaus en tekenen van afkeuring elkaar regelmatig af. Respect moet men niet vragen, maar dat moet men met daden afdwingen. Elke politicus heeft dan ook een voorname plicht om zo te handelen waardoor hij of zij niet uitgejouwd wordt. Laat men daarbij niet vergeten dat het niet willen afleggen van verantwoording een vorm van minachting is, dus het beledigen van jouw opdrachtgever: Het Volk.

Hans Breeveld