Benoeming Albert Aboikoni krijgt OAS-staartje

De Inter-Amerikaanse Commissie voor de Mensenrechten (IACHR) heeft Suriname op de vingers getikt over de benoeming van Albert Aboikoni als grootopperhoofd van de Saramaccaners. De commissie van de Organisatie van Amerikaanse Staten plaatst vraagtekens bij de naleving van internationale normen waaronder het recht van inheemse stammen om effectief te worden geraadpleegd, te erkennen en te waarborgen.

President Desi Bouterse heeft op 12 augustus Albert Aboikoni beëdigd en geïnstalleerd als stamhoofd van de Saramaccaners. Er is heel wat te doen geweest voor deze benoeming. De opvolging van de ingeslapen granman Belfon Aboikoni heeft meer dan vier jaar geduurd. Behalve Albert Aboikoni zijn in die periode ook Naze Amina en Frans Banai door stamleden traditioneel geïnstalleerd als de nieuwe granman. Uiteindelijk zou het traditionele gezag president Bouterse heben gevraagd om een besluit te nemen en een van de drie te erkennen. Het staatshoofd koos voor Albert Aboikoni. De rust binnen de stam is echter niet teruggekeerd.

Volgens de commissie is bij de benoeming van Aboikoni geen rekening gehouden met de verlangens van de Saramaccaner en is er geen effectief overleg geweest met de stamleden. De voordracht van Albert Aboikoni is zonder raadpleging van de Saramaccaners zijn geschied, stelt de mensenrechtencommissie in een brief aan de minister van Buitenlandse Zaken, Yldiz Pollack- Beigle.

De commissie stelt ook dat de voordracht van Albert Aboikoni eerder was afgewezen door de Saramaccaners. De IACHR heeft de uitvoering van het Saramaka vonnis van 2007 nauwlettend gevolgd. De benoeming van Albert Aboikoni heeft volgens de commissie niet plaatsgevonden volgens de tradities en gebruiken van de Saramaccaners. De wettelijke erkenning van hun collectieve juridische capaciteit is ook terzijde gelegd door de Surinaamse autoriteiten.

De IACHR waarschuwt in het bijzonder voor de rechtsonzekerheid die ontstaan door voorbij te gaan aan de rechten van deze inheemse groep. Geschillen worden vergroot en het vertrouwen is zoek. De handelingen resulteren in bedreigingen en agressie tegen verschillende leden van de gemeenschap met bijzondere gevolgen voor de stamleiders, zegt de commissie.

Het recht op raadpleging en de overeenkomstige plichten van de Staat zijn gekoppeld aan verschillende individuele en collectieve mensenrechten, wijst de commissie Suriname terecht. Afgezien van de uiting van het recht op participatie, is het recht om te worden geraadpleegd van fundamenteel belang voor het daadwerkelijk genot van het recht op culturele identiteit van inheemse volken, voor zover de cultuur van deze mensen wordt beïnvloeden door staatsbesluiten die hen betreffen.

De commissie vraagt de Surinaamse autoriteiten haar binnen vijftien dagen de benodigde informatie over deze kwestie op te sturen. Onder andere wil de IACHR weten welke procedure er is gevolgd om Albert Aboikoni te nomineren als het grootopperhoofd van de Saramaccaners. Ook wil zij de bijzonderheden over hoe de huidige vastgestelde procedures in overeenstemming zijn met de gewoonten en tradities van de Saramaccaners. Bijzonderheden over het onderzoek naar bedreigingen van sommige van de kandidaten voor de functie, met inbegrip van verzamelde informatie en onderzoekslijnen die door de politieautoriteiten zijn onderzocht, vraagt de commissie. Zij wil ook de details over de huidige stand van zaken over de uitvoering van het Saramaka-vonnis.