In memoriam Gerold Febis

Als hij op de radio was hing ik aan zijn lippen. Om te leren! Ik was eind 1975 beginnend presentator, ook wel omroeper genoemd, bij de SRS. Hij trok aandacht door zijn stem. Uit zijn met Hollandse beleefdheid doordrenkte stijl van presenteren droop oprechte interesse voor luisteraar of gast. Zijn muziekkeuze was meestal maatschappelijk geëngageerd – hiervoor putte hij vooral uit het rijke repertoire aan zwarte Amerikaanse muziek.

door Roy Khemradj

Febis kon als geen ander spelend met taal intimiteit en geborgenheid creëren op de radio en met love ballads zoals You & Me, Me & You van Main Ingredient. Beluister dit nummer op YouTube en je beleeft Febis op de radio. Zo ook met het nummer De Nozem en de Non van Cornelis Vreeswijk, de titelsong van een elpee die ik ook maar aanschafte bij Eds Discobar aan de Watermolenstraat. Deze schijf is mijn blijvende herinnering aan Gerold Febis die afgelopen dinsdag 10 april op 70-jarige leeftijd overleed in zijn woonplaats Groningen in Nederland. Hij wordt vanmiddag in Groningen, Nederland, ten grave gedragen.

Maatschappelijk betrokken
Gerold vertrok als jonge onderwijzer in de jaren zestig van de vorige eeuw naar Nederland om aan de Academie voor Sociale en Culturele Arbeid in Groningen te studeren. Aansluitend werkte hij ruim vier jaar in de A-borg, een opvangtehuis voor jongeren met een strafblad die middels observatie werden begeleid. Al werkend bekwaamde Febis zich als orthopedagoog.

Waardevolle bagage om terug te gaan naar Suriname, waar de onafhankelijkheid aanstaande was. Febis wilde net zoals vele andere afgestudeerden in die tijd in ptata, ruim op tijd terug zijn in Paramaribo om zijn bijdrage te leveren aan het nieuwe Suriname. Maar Febis raakte al snel teleurgesteld in de Surinaamse beroepspraktijk die niet zo geporteerd was van wat hij in Groningen had geleerd in het sociaal- en maatschappelijk werk. Al zoekend naar een alternatief kwam hij op het idee om radio als massamedium te gebruiken om zo zijn kennis dan maar voor de hele gemeenschap te benutten.

Deze ruimte kreeg hij van SRS-directeur Ronnie Rens, die kort nadat ik daar binnenkwam de leiding overdroeg aan Raymond Power. Hij bood Gerold Febis alle ruimte om te experimenteren met nieuwe informatieve formats op de radio, zoals het opbelprogramma Teleforum dat onderwerpen als euthanasie en abortus bespreekbaar maakte. Ik herinner mij ook een veel besproken programma waarin Febis voor het eerst in de Surinaamse radiogeschiedenis een reportage uitzond van een geestuitdrijving door wonderdokter en publicist van de Vrije Stem, Iwan Vismale. Een van zijn parels was ook een mooi gemaakt radioportret van dominee Guilly Polanen. Gerold kon het als geen ander: betrokken, met respect voor zijn gesprekspartners en discussies op niveau. Als je naar Febis had geluisterd – zijn programma’s waren in de avond op de SRS – ging je sowieso verrijkt met nieuwe kennis en inzichten naar bed.

Reclamestem
Gerold Febis was nauwelijks een paar maanden op de radio of hij werd, opgevallen door zijn stem, gecontracteerd door John Leckie, die op weg naar de onafhankelijkheid van Suriname, de Nederlandse leiding van Kersten had overgenomen van Ir. Jos de Kraker. Febis kreeg een goudgerand arbeidscontract als exclusieve stem van C. Kersten & Co in alle reclame-uitingen zowel op radio als televisie. Daarnaast mocht hij zijn passie voor het maken van informatieve programma’s bij de SRS voortzetten.

Zo werd Gerold Febis begin 1975 ‘Meneer Kersten’ die met creatieve teksten vertelde wat de weekendaanbieding was van de Hola supermarkt. Op woensdag lunchtijd was ‘Meneer Kersten’ bij de SRS met Moeders Uurtje in de lucht, een programma geknipt voor huismoeders uit de gegoede samenleving– Febis onderhield een grote feminiene fanclub. Toppunt van de uitzending was het spelletje Geen ja en Geen nee.
Al gauw werd de stem van ‘Meneer Kersten’ ook het gezicht op de Surinaamse Televisie.

Febis gaf met het programma ‘Zomaar een show’ een podium aan Surinaamse zangers en muzikanten. Hierin excelleerde hij ook als televisiepresentator. Zo goed zelfs dat een krant Kersten en andere bedrijven in een commentaar aanspoorde, meer soortgelijke programma’s te sponsoren ‘zodat het saaie nachtleven in Paramaribo door de week kan worden opgevangen door gezellige amusementsprogramma’s via de STVS’.

De staatsgreep van 25 februari 1980 maakte een eind aan de mooie carrière van Gerold Febis bij The Big Sound. Het station kwam onder censuur te staan en Febis maakte de overstap naar Radio ABC – de naam Love Station is van hem – ook vanwege zijn opvattingen over democratie en rechtsstaat waarmee hij overigens in zijn werk niet te koop liep. Toen later bleek dat de coupplegers niet van plan waren de democratie te herstellen, nam Radio ABC openlijk stelling tegen de militaire dictatuur, die ontaardde in 8 december 1982 waarbij ook vrienden van Gerold werden vermoord en zijn Love Station in brand werd geschoten. De Surinaamse deur ging toen voor Febis definitief dicht. Na een mislukte omzwerving in het land van zijn Indonesische levenspartner, keerde hij terug naar Nederland.

Lokale omroep
Hij streek opnieuw neer in zijn studiestad en in 1984 werd Febis de eerste Surinaamse nieuwslezer op de lokale radio- en televisiezender – hij presenteerde het televisiejournaal. Daarnaast verzorgde hij bij dezelfde Omroep Organisatie Groningen twee radioprogramma’s waarvan een gericht op de Surinaamse gemeenschap die erg trots op hem was, want velen waren al in Suriname vertrouwd met zijn stem.

Lang duurde dit avontuur echter niet. Als gevolg van zijn fysieke gesteldheid, hartproblemen met constante specialistische aandacht, zocht Febis zijn levensvreugde onder meer in fotografie en in muziek, hobby’s die hij fanatiek ging beoefenen. Thuis had hij een geavanceerde keyboardinstallatie met alle randapparatuur om jingles en station ID’s voor Radio ABC te componeren en natuurlijk ook zelf in te spreken. En als de gezondheid het toeliet dan was Febis uiteraard weer in zijn geliefde Suriname en dan was hij ook weer op zijn Love station te horen. Alsof hij nooit was weggeweest.

Suriname heeft vele radiopersoonlijkheden gekend die meestal over een lange periode de omroepgeschiedenis van Suriname hebben getekend. Van Gerold Febis kan vooral gezegd worden dat hij in een tijdsbestek van nauwelijks tien jaar een heel unieke trackrecord heeft achtergelaten in het Surinaamse radiolandschap. ‘Meneer Kersten’ stond voor kwaliteit – ‘je koopt iets bij Kersten’, zei hij altijd goedlachs, ‘want het is gewoon goed!’ De boodschapper was dat zelf ook.