Winston Ramautarsing, voorzitter VES. (Foto: René Gompers)
Het nieuwe jaar zit vol moeilijkheden, het ziet er niet rooskleurig uit. “De grootste uitdaging voor 2018 blijft echter de overheidsfinanciën, het is een tijdbom onder onze broze monetaire stabiliteit” stelt Winston Ramautarsing, voorzitter van de Vereniging van Economisten in Suriname (VES). 2017 is niet het jaar van de beloofde ommekeer geworden, geeft hij aan. De economie krimpt nog steeds, de staatsschuld neemt nog steeds toe. Er heerst wel een monetaire stabiliteit maar deze is niet solide.

De VES heeft op woensdag een nieuwjaarsreceptie gehouden. Ramautarsing heeft een korte samenvatting gegeven van het afgelopen jaar en een blik op het nieuwe, zoals de vereniging dat ziet. 2018 ziet er vooralsnog niet beter uit dan het afgelopen jaar. “Ondanks de mindere vooruitzichten zullen we als vereniging niet schromen om kritischer en actiever dan ooit te participeren in stabilisatie en heropbouw van de economie,” belooft Ramautarsing. De VES staat klaar om de overheid bij te staan. De regering zal dit niet alleen kunnen, geeft Ramautarsing aan.

De overheid heeft wel enkele doelen kunnen bereiken maar niet genoeg om een gezonde economie te garanderen volgens de VES. Governor Glenn Gersie van de Centrale Bank van Suriname heeft bijvoorbeeld de monetaire stabiliteit wel waar kunnen maken, haalt Ramautarsing aan. “De koers is nog steeds even hoog of even laag zo u wil,” licht hij toe. “Daar is een hoge prijs voor betaald maar we zijn hem dankbaar.” De VES stelt het ook op prijs dat de goud- en deviezenreserves lichtelijk zijn toegenomen. “Maar als we de eerst tranche van de IMF lening van US$ 81 miljoen moeten aflossen, dan zal dat weer een behoorlijke aderlating zijn,” voegt Ramauratsing aan toe. De inflatie is ook flink afgenomen, naar 9,2 procent volgens de december-december berekening. “Op zich een geweldige prestatie maar bij gelijkblijvende salarissen betekent het nog een verarming met negen procent,” merkt de VES voorzitter op.

De VES maakt zich het meeste zorgen om de staatsschuld, het uitgavepatroon van de overheid en de grote tekorten op de begrotingen. Ondanks de honderden miljoen valuta aan leningen schijnt het land niet in staat te zijn om het nationaal inkomen noemenswaardig te vergroten. “Terwijl de wereld als geheel iets meer dan 2 procent weet te groeien, zien wij dat voor een derde jaar op een rij onze economie aan het krimpen is,” merkt Ramautarsing op. “Dat is erg jammer omdat de groei van de productie van goederen en diensten in het land bepaalt hoe groot de koek is om te verdelen. Zonder groei krijg je kannibalisme...”

“Zorgelijk is de staatsschuld,” haalt Ramautarsing aan. “We hebben het in 2017 gepresteerd om de schuld met zeven miljard te laten toenemen naar boven 17 miljard. De schuldpositie heeft een niveau van maar liefst 83 procent bereikt.” Maar volgens de VES is het groter probleem de staatsfinanciën, een tijdbom onder de broze stabiliteit. “Als we kijken naar de ontwerpbegroting van 2018 wordt er aan 5,5 miljard SRD aan inkomsten verwacht. Maar alleen aan personele uitgaven zal er 2,6 miljard worden uitgegeven, aan subsidies 1,6 miljard, aan rentes en aflossing liefst 2,1 miljard. Deze drie posten alleen zijn samen al bijna 6,5 miljard. We hebben een miljard tekort en dan hebben we nog niet eens de minister op reis gestuurd, is de politie nog niet uitgereden, is er nog geen krijt voor de scholen gekocht en geen enkele weg gerepareerd.”

De corruptie gaat van incidenteel naar structureel, concludeert Ramautarsing. “Corruptiebestrijding, daar wordt door DNA en regering slechts lippendienst aan bewezen. Ook hierdoor loopt de Staat inkomsten mis. Uitgaven worden oneigenlijk verhoogd door teveel te betalen voor aanschaffingen en diensten. Daarnaast gaat de verspilling van staatsmiddelen, het besteden aan niet essentiële zaken die uitgesteld kunnen worden gewoon, ongestoord door. Het tekort aan economische kennis en kunde is merkbaar bij de besluitvorming met gevolg dat het vertrouwen in het beleid en de beleidsmakers is afgenomen.”

De VES adviseert dat de overheid met een evenwichtige staatsbegroting komt. Verder bezuinigen en op creatieve wijze de inkomsten vergroten kunnen daarbij helpen. De Staat doet er ook goed aan om eindelijk het ambtenarenapparaat te verkleinen en efficiënter te maken. Daarnaast is het zaak dat er een programma komt om de productie te stimuleren. Ramautarsing vreest dat het land steeds verder zal zakken op de ranglijsten als er niet ingegrepen wordt. “Het is niet leuk om geplaatst te worden in de categorie ‘failed states’. Hoe zonde is het niet om alles wat we extra verdienen uit onze natuurlijke hulpbronnen direct weer te moeten inleveren bij financieringsinstellingen aan rente. Hebben we daarvoor zo hard gewerkt?”

René Gompers